O’zbekistan respublikasi


Download 344.06 Kb.
bet51/89
Sana27.03.2023
Hajmi344.06 Kb.
#1300942
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89
Bog'liq
psixologiya lekciya

Ыерархияластырыл2анлы3- бул 5з алдына мотивасион тара7да2ы 81р бир д6зили7 д1режесини4 31сийети. Бирдей диспозисиялар (мотивлер, ма3сетлер) бас3аларынан к6шлирек болы тез-тез айда болып турады; бас3алары к6шсизрек болады, 81м кемрек 18мийетлестириледи. М1лим д1режедеги мотивасион ту7ындыларды4 18мийетлестири7 к6ши 81м chastotasidagi пары3лар к5п болса,мотивасион тара7ды4 иерархийаллан2анлы2ы да жо3ары болады.
Мотивлер, м6т1жликлер 81м ма3сетлерден тыс3ары, инсан минез-8ул3ы 3оздыры7шылары сыатында, сондай-а3, 3ызы2ы7шылы3лар,м1селелер, тилеклер 81м ма3сетлер де к5рип шы2ылады. №ызы2ы7 деп, били7 31сийетине ийе бол2ан, ту7рыдан-ту7ры бирдей, сол 7а3ытта 18мийетли бол2ан м6т1жлик пенен байланыспа2ан, б5лек мотивасион жа2дай2а айтылады. М1селе м1лим ма3сетке ериси7ге ж5нелтирилген 81рекетлерди орынла7да организм же4ип 5ти7и з1р6р бол2ан тосы3лар2а дус келгенде пайда болады. Тилеклер 81мма3сетлер- бул тезде ж6з берету2ын 81м к5бинесе бир-бирин алмастыры турату2ын, 81рекетти орынла7 шарайатларыны4 5згери7лерине жу7ап берету2ын мотивасион sub’ektiv
jaǵday.[2]
Инсан минез-8ул3ы мотивасиасы саналы 81м санасыз болы7ы м6мкин. Бул инсан минез-8ул3ын бас3арату2ын айрым м6т1жлик 81м ма3сетлер инсан т1репинен а4ланы7ын, ал бас3аларыны4 болса а4ланба7ын билдиреди.
Сондай етип, мотивлер а4лан2ан й1ки а4ланба2ан болы7ы м6мкин. Шахс
Т6рли к1сип ийелери
4. Motivlardin` tu`rleri искерлигимотивлерим 6йрени7де мотивлер характерин били7 81м оларды озгерти7 м1селеси 18мийетке ийе. Сондай мотивлерден
бири 81р т6рли искерликтара7лерында 17метке ериси7 мотиви болып, бундай теорийаны4 тийкаршылары америкалы алым D. Makklelland, D. Atkinson 81м немис алымы X. Xekxauzenlер есапланады. Оларды4 пикиринше, адамда т6рли жумысларды орынланы7ын т1минле7ши тийкарынан еки т6рдеги мотив бар: 17метке ериси7 мотиви 81мде 17метсизликлерден 3ашы7 мотиви. Адамлар да ол ямаса бул искерликлергекириси7де 3айсы мотивке ж5нелтирили7ине 3арай пары3 3ылады. Máselen, тек 17мет мотиви менен ислейтинлер алдыннан исеним менен сондай жумыс баслайды, 3андай жол менен болса да же4иске ериси7 оларды4 е4 жо3ар2ы ма3сети болады. Олар еле жумыс басламай турып, же4исти к6теди 81м сондай исти 1мелге асырса, адамлар оларды4 б1рше 81рекетлерин ма3улла7ларын биледи. Бул жолда олар тек 5з к6ш 81м имканийатларын, б1лки б1рше сырт3ы имканиятлар- таныс-билислер, 3аржы киби факторлардан да пайдаланады.[1]
Бас3аша минез-8ул3ты 17метсизликтен 3ашы7 мотивине тайан2ан шахсларда ушраты7 м6мкин. М1селен, олар бириншиден ма3та7лы, жумысты басла7дан алдын не болса да17метсизликке ушрама7ды ойлайды. Сол себепли оларда к5бирек исенимсизлик, же4иске ериси7ге исенимсизлик, пессимизмге жа2дай ушырасады. Соны4 ушын болса керек, а3ыр-а3ыбет олар б1рибир 17метсизликке ушырап, «%зи 8еш 17метим ж6риспеген адамман-да» деген шешимге келеди. Егер биринши топарда2ы шахслар бир жумысты 17метли тамамла2аннан со4, к5тери4ки ру8 пенен екинши жумыс3а кириссе, екинши топар 71киллери 81р 3андай жумысты жу7ма3ла2аннан со4, оны4 н1тийжесиннен qat’iy nazar, ру7хый т6скинликке т6сип 3алады 81м 3ыйналы7 сезими менен бас3а жумыс3а кириседи. Бул жерде талапша4лы3 деген сыпатты4 орны 6лкен. Егер 17метке ж5нелтирилген шахсларды4 5зине 3ойыл2ан талаплар д1режеси де жо3ары болса
, екинши топар 71киллерини4 талаплары керисинше п1с болады. Буннан тыс3ары 81р биримиздеги 5зимизге реал 31бийлетлер 8а33ында2ы пикирлеримиз де усы мотивлерди4 искерликти4 орнына т1сир к5рсетеди. М1селен, 5зиндеги 31бийлетке исенген адам 81тте 17метсизликке ушыраса да, оншелли т6скинликке т6спейди, келеси сапар 81ммеси жа3сы болы7ына исенеди. %зине исенбейтин адам 5зине берилген кишкене ескерти7 ямаса 3арала7 да ж6д1 6лкен ру7хый азап пенен 3ай2ырып бастан кеширеди. Оны4 ушын да щахсты4 ол яки бул шарайатта 3ай2уры7 сыпаты да м1лим м1ниде мотивлер харектерин белгилейди.30
Сондай етип, мотивлар д6зими тиккелей шахсты4 мийнетке, адамлар2а 81м 5з-5зине 3атнасларда келип шы2ады 81м оны4 харектерлик 31сийетлерин де белгилейди.
Оны4 81р биримизде реал ш1рт-шарайатларда к5зге к5рини7ин 3андайда бир жу7апкершиликли жумыс алдында 5зимизди туты7ымыз 81м 17метлерге ериси7имиз менен ба8ала72а болады. М1селен, жу7акершиликли имти8ан тасыры7 просессин алайы3. Айрым талабалар имти8ан алдыннан 3атты 3ай2ырады, 81тте 3ор3ады да. Олар ушын имти8ан тасыры8 ж6д1 6лкен м1селе. Бас3алар болса бул шарайатты басы3лы3 пенен бастан кеширип, ишинен т1ш7ишленип атыр2ан болса да , буны бас3алар2а сездирмейди. Ж1не 6шинши топар 71киллери болса улы7ма ар3айын болып, сир1 да к6йибейди да. Т1биий, усы2ан с1йкес 8алда, 81р бир топар 71киллери жумысларыны4 же4иси 81мискерликти4т1сири 81р т6рли болады. Бу2ан 81р бир шахсты4 да7агерлик д1режесида т1сир 3ылады. Да7агерлик д1режеси жо3арыра3 бол2анлар билгенбилмегенин д1лиле7ге 81рекет етсе, 1не сондай д1режеси п1слер бар билгенинде айтып бере алмайды, ж1не му21ллим менен тартыспайды да.
Shaxs túsinigi «júz», «jasalma súlder»
«Shaxs» sózlerinen kelip shiǵadi. Áyyemgiorıs

Download 344.06 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   89




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling