Өзбекистан республикасының физикалық ҲƏм юридикалық шахслардың

Мəмлекетлик органларда ҳəм 
мəмлекетлик мəкемелердефизикалық ҳəм 
юридикалықшахслардыңмүрəжатлары билан ислеў
СХЕМАСЫ

---

178
1-
басқыш
*
2-
басқыш
3-
басқыш
Физик
алық
ҳəм
юридик
алық
шах
слар
Мүрəжа
тлар
менен
ислеў
бойынша
бөлимше
яки
жуўа
пк
ер
хыз
метк
ер
Мəмлек
ет
лик
органның
қурам
бөлими
Мəмлек
ет
лик
орган
Ар
за
б
ериўшиниң
қəлеўи
менен
Қо
сымша
түр
де
үйрениў
т
ала
п 
етилме
се
, мүрəжа
т 
келип
түск
ен
ўақытт
ан
басла
п 
он
бе
с 
күннен
кешик
тир
ме
стен
Ар
за
ҳəм
шағымлар
ды
көрип
шығыў
1-2) 
Мүрəжа
т 
келип
түск
ен
ўақытт
ан
басла
п 
бир
ис
күнинен
кешик
тир
ме
стен
.
3) 
Ре
зо
люция
(т
апсыр
м
а) 
имза
ланған
ўақытт
ан
басла
п 
бир
ис
күнинен
кешик
тир
ме
стен
Бе
с 
күн
даўамында
Мəмлек
ет
лик
органлар
ҳəм
мəмлек
ет
лик
мəк
емелерг
е 
(б
уннан
былай
: мəмлек
ет
лик
орган
) 
мүрəжа
тлар
ды
б
ериў
Мүрəжа
тлар
ды
тийислилиги
бойынша
басқа
мəмлек
ет
лик
органға
жиб
ериў
ҳəм
бу
л 
туўра
лы
мүрəжа
т 
етиўшиг
е 
жазба
яки
э
лек
трон
фор
м
ада
х
абар
б
ериў
.
Мүрəжа
тты
төменги
мəмлек
ет
лик
органға
жиб
ериў
ҳəм
бу
л 
туўра
лы
мүрəжа
т 
етиўшиг
е 
жазба
яки
э
лек
трон
фор
м
ада
хабар
б
ериў
.
Мүрəжа
тлар
ды
ис
жүргизиўг
е 
қабыллаў
1. 
Мүрəжа
тлар
ды
қабыл
етиў
ҳəм
дизимг
е 
алыў
, мүрəжа
тт
а 
баян
етилг
ен
мəс
елелер
ди
үйрениў
.
2. 
Мүрəжа
тлар
ды
көрип
шығыў
ҳəм
мəмлек
ет
лик
органның
қурам
бөлимин
б
елгилеў
бойынша
ре
зо
люцияны
(т
апсыр
м
аны
) 
имза
лаў
ушын
басшылыққа
киргизиў
.
3. 
Мүрəжа
тлар
ды
мəмлек
ет
лик
органның
жуўа
пк
ер
қурам
бөлимине
орынлаў
ушын
жиб
ериў
Басқышлар
С
уб
ъек
тлер
Илажлар
Орынлаў
мүддет
лери

---

179
3-
басқыш
4-
басқыш
Мəмлек
ет
лик
орган
ҳəм
оның
қурам
бөлимлери
баслықлары
1. 
Мүрəжа
т 
етиўшиг
е 
жазба
фор
м
ада
жуўа
п 
ха
тын
жиб
ериў
.
2. 
Мүрəжа
ттың
көрип
шығылыўы
ж
оқары
турыўшы
мəмлек
ет
лик
органлар
тəрепинен
қадаға
лаўға
а
лынған
жағдайлар
да
о
лар
да
х
абар
б
ериў
.
3. 
Мүрəжа
тты
көрип
шығыў
та
м
амланғанын
дизимг
е 
алыў
.
1) 
Көрип
шығыў
нəтийж
елери
бойын
ша
жуўа
п 
ха
ты
имза
лан
ған
күни
.
2-3) 
Мүрəжа
т 
етиў
-
шилерг
е 
жуўа
п 
жиб
е-
рилг
ен
күни
Қо
сымша
түр
де
үйрениў
т
ала
п 
етилс
е, 
мүрəжа
т 
келип
түск
ен
ўақытт
ан
басла
п 
бир
айға
шек
емги
мүддет
ишинде
Ар
за
ҳəм
шағымлар
ды
көрип
шығыў
ушын
тек
сериў
өтк
ериў
, қо
сымша
м
атериа
ллар
ды
сора
п 
алыў
яки
басқа
илажлар
көриў
зəрүр
бо
лған
жағдайлар
да
, 
ар
за
яки
шағымды
көрип
шығыў
мүддет
лери
тийисли
мəмлек
ет
лик
орган
басшылығы
тəрепинен
, айырықша
лық
сыпа
тында
узағы
менен
бир
айға
узайтылыўы
мүмкин
ҳəм
бу
л 
туўра
лы
мүрəжа
т 
етиўшиг
е 
хабар
б
ериле
ди
. 
Мүрəжа
т-
лар
ды
көрип
шығыў
нəтийж
ес
и 
бойынша
жуўа
п 
ха
тын
таяр
лаў
Мəмлек
ет
лик
органның
қурам
бөлиминиң
жуўа
пк
ер
хыз
метк
ери
Қо
сымша
түр
де
үйрениўди
та
ла
п 
етет
уғын
усыныслар
буған
кир
мейди
, бу
л 
туўра
лы
усыныс
киргизг
ен
физик
алық
яки
юридик
алық
шах
сқа
он
күнлик
мүддет
ишинде
жазба
түр
де
х
абар
б
ериле
ди
. 
У
сыныслар
ды
көрип
шығыў
Бир
айдан
к
ешик
тир
ме
стен
* 
Мүрəж
атл
ар
 мəмл
ек
етлик
 органл
арға
 ж
оқары
 мəмл
ек
етлик
 органл
ар
 яки
 тийислилиги
 б
ойынша
 басқа
 мəмл
ек
етлик
 
органл
ар
 арқалыда
 түсиўимүмкин
. Зəрүр
 ж
ағдайл
ар
да
 пуқарал
ар
дың
 мүрəж
атл
арын
 көрип
 шығыў
 ж
оқары
 мəмл
ек
етлик
 
орган
 тəрепинен
 қадағал
аўға
 алынады
.

---

180
Мəмлекетлик органларда ҳəм мəмлекет мəкемелерде 
физикалық ҳəм юридикалық шахслардың мүрəжатлары менен 
ислеў тəртиби ҳаққындағы үлги Режеге 
2-Қосымша
(Алды тəрепи) 
ФИЗИКАЛЫҚ ҲƏМ ЮРИДИКАЛЫҚ ШАХСЛАРДЫҢ 
МҮРƏЖАТЛАРЫН ЕСАПҚА АЛЫЎ КАРТОЧКАСЫ
Тəртип саны:
Сораў:
Мүрəжат етиўши:
Мəнзили:
Мүрəжат келип түскен сəне:
Мүрəжат етиўшилер саны:
Мүрəжаттың формасы:
Бетлер саны:
Қабыллаў формасы:
Дубликат/тəкирар
Мүрəжаттың түри:
Алдыңғы мүрəжаттың сəнеси ҳəм 
номери:
Қадағалаў түри:
Мүрəжаттың қысқаша мазмуны: 
Резолюцияны (тапсырманы) имзалаған баслық:
Баслықтың резолюциясы (тапсыр-
масы):
Орынлаў мүддети:
Қурам бөлими:
Орынлаўшы:
(Арқа тəрепи)
Мүрəжатлардыкөрип шығыўдыңжағдайы
Жиберилген 
сəне
Қай жерге 
жиберилген
Жуўап хатының номери ҳəм 
сəнеси
Мүддети узайтылған:
Ким тəрепинен: (имза)
Жуўап хаты келген сəне:
Көрип шығыў нəтийжелериниң қысқаша мазмуны:
Қадағалаўдан алынды 
(ким тəрепинен):
Сəне:
Орынлаўшының 
имзасы:
Орынланған сəне:
Мүрəжатты көрип шығыў мүддети бузылғанлығы туўралы белги:

---

181
№2 Қосымша
Өзбекистан Республикасының Нызамы
ОЛИЙ МАЖЛИСТИҢИН САН ҲУҚЫҚЛАРЫ 
БОЙЫНША ЎƏКИЛИ (ОМБУДСМАН) ҲАҚҚЫНДА
(Өзбекистан Республикасының нызам ҳүжжетлери 
топламы, 2004, №38-39, 420-ст.)
10-статья. Ўəкил тəрепинен шағымларды көрип шығыў. 
Ўəкил Өзбекистан Республикасы пуқараларының ҳəм 
Өзбекистан Республикасы аймағындағы сырт ел пуқаралары 
ҳəм пуқаралығы болмаған шахслардың өз ҳуқықларын, 
еркинликлерин ҳəм нызамлы мəплерин бузып атырған 
шөлкемлер яки лаўазымлы шахслардың ҳəрекетлери ямаса 
ҳəрекетсизлиги үстинен берген шағымларын көрип шығады 
ҳəм ол өз тексериўин өткериў ҳуқықына ийе.
Ўəкил үшинши шахслардың, соның ишинде мəмлекетлик 
емес, коммерциялық емес шөлкемлердиң белгили бир адам яки 
бир топар шахслардың ҳуқықлары, еркинликлери ҳəм нызамлы 
мəплери бузылғанлығы үстинен берген шағымларын көрип 
шығыў ушын, егер олардың буған ыразылығы болса, қабыл 
етеди.
Ўəкил судтың ўəкиллик шеңберине киретуғын мəселелерди 
көрип шықпайды.
11-статья. Ўəкил тəрепинен шағымларды көрип шығыў 
шəртлери.
Ўəкил арыз етиўшиге өз ҳуқықлары, еркинликлери ҳəм 
нызамлы мəплери бузылғанлығы мəлим болып қалған ўақыттан 
баслап яки арыз етиўши, егер ол ҳуқықларын ҳəм еркинликле-
рин қорғаўдың басқа қуралларынан пайдаланған ҳəм қабыл 
етилген қарарлардан қанаатланбаған болса, өз шағымы бойын-
ша қабыл етилген соңғы қарардан хабар тапқан ўақыттан бас-
лап бир жыл даўамында берилген шағымларды көрип шығады.

---

182
12-статья. Шағымлардың мазмуны.
Ўəкилге берилген шағымда арыз етиўшиниң фамилиясы, 
исми, əкесиниң исми ҳəм мəнзили, ҳəрекетлери яки 
ҳəрекетсизлиги үстинен шағым етилип атырған шөлкемниң 
аты, лаўазымлы шахстың фамилиясы, исми, əкесиниң исми 
көрсетилген, арыз етиўшиниң пикиринше, оның ҳуқықларын
бузған ҳəрекетлердиң яки ҳəрекетсизликтиң мазмуны баян 
етилген болыўы керек. Шағымға арыз етиўшиниң талапларын 
тастыйықлаўшы ҳүжжетлер ҳəм басқа дəлиллер қоса тигиледи.
Ўəкилге берилген шағым ушын мəмлекетлик бажы пулы 
өндирилмейди.
13-статья. Ўəкилдиң ҳуқықлары.
Ўəкил төмендеги ҳуқықларға ийе:
шағымды көрип шығыў;
арыз етиўши өз ҳуқықларын, еркинликлерин ҳəм нызамлы 
мəплерин қорғаў ушын пайдаланыўы мүмкин болған қураллар 
ҳəм формаларды көрсетиў;
шағымды оның мазмунына көре шешиў ўəкиллигине ийе 
шөлкемге яки лаўазымлы шахсқа жибериў;
арыз етиўшини оның ҳуқықларына ҳəм нызамлы мəплерине 
тийисли ҳүжжетлер, қарарлар ҳəм басқа материаллар менен 
таныстырыў;
себебин шəртли түрде көрсеткен ҳалда шағымды көрип 
шығыўдан бас тартыў;
нызам ҳүжжетлерине қайшы келмейтуғын басқа илажларды 
көриў.
14-статья. 
Ўəкилдиң 
шағымды 
көрип 
шығыў 
ўақтындағы ҳуқықлары.
Ўəкил шағымларды көрип шығыў, сондай-ақ, пуқаралардың 
ҳуқықлары, еркинликлери ҳəм нызамлы мəплери бузылғанлығы 
жағдайларын өз басламасы менен тексериў ўақтында төмендеги 
ҳуқықларға ийе:

---

183
анықланыўы лазым болған жағдайларды тексериўде 
көмеклесиўди сорап шөлкемлерге ҳəм лаўазымлы шахсларға 
мүрəжат етиў;
анықланыўы лазым болған жағдайларды тексериў ушын 
шөлкемлердиң ўəкиллерин ҳəм лаўазымлы шахсларын мирəт 
етиў. Тексериўди ҳəрекетлери яки ҳəрекетсизлиги үстинен 
шағым берилген шөлкемге яки лаўазымлы шахсқа тапсырыў 
мүмкин емес.
шөлкемлерге ҳəм лаўазымлы шахслар алдына тосқынлықсыз 
кириў;
шөлкемлерден ҳəм лаўазымлы шахслардан ҳүжжетлерди, 
материалларды ҳəм басқа мағлыўматларды сораў ҳəм алыў;
лаўазымлы шахслардан түсиндириўлер алыў;
анықланыўы лазым болған мəселелер бойынша шөлкемлерге 
ҳəм кəнигелерге жуўмақлар таярлаўды тапсырыў;
инсан ҳуқықлары, еркинликлери ҳəм нызамлы мəплерине 
тийисли мəселелер бойынша шөлкемлер ҳəм лаўазымлы 
шахслар тəрепинен өткерилип атырған тексериўлерде қатнасыў;
услап турылған яки қамақта сақланып атырған шахс пенен 
ушырасыў ҳəм сəўбетлесиў;
ҳəрекетлеринде инсан ҳуқықлары ҳəм еркинликлери 
бузылғанлығы анықланған шахсларды жуўапкерликке тартыў 
ҳаққында тийисли органларға илтимаснама менен кириў;
Пуқаралардың ҳуқықлары, еркинликлери ҳəм нызамлы 
мəплери бузылғанлығы жағдайларын тексерип атырғанда 
мəлим болып қалған, арыз етиўшиниң ҳəм басқа шахслардың 
жеке өмирине тийисли мағлыўматлар олардың ыразылығысыз 
əшкара етилиўи мүмкин емес.