O‘zbekiston davlat san’at va madaniyat instituti "Kutubxona-axborot faoliyati" fakulteti 401- guruh talabasi To‘xtarova Shahnozaning “Sohaviy axborot resurslari ” fanidan, “inion axborot resrslari” mavzusida yozgan

INION tarixi
Yarim asr davomida ilmiy kutubxona, so'ngra ilmiy-tadqiqot instituti - Davlat ilmiy-texnik axborot tizimining (SSTI) federal organi tomonidan taqdim etilgan ijtimoiy fanlar bo'yicha mahalliy axborot-kutubxona tizimining tarixi. tirik mavjudot evolyutsiyasi bilan solishtirish mumkin. Murakkab organizm kichik hujayradan asta-sekin shakllanganidek, kutubxona, keyin esa Ijtimoiy fanlar ilmiy axborot instituti shakllanish, rivojlanish va kamolot bosqichlarini ketma-ket bosib o'tadi.
1918 yilda Sotsialistik Ijtimoiy fanlar akademiyasi kutubxonasi (1924 yildan - Kommunistik Akademiya kutubxonasi) faqat qog'ozda mavjud bo'lganida, uning asosiy vazifasi kitob fondini to'plash edi. Ammo bu muammo hal qilinishiga yaqin bo'lishi bilanoq (1923 yil 1 mayga kelib fondda 400 ming bosma nashrlar mavjud edi), aniq tuzilmaga ega haqiqiy ilmiy kutubxonani shakllantirish masalasi paydo bo'ldi. Tez orada ilg‘or jahon tajribasi asosida yaratildi.

1936 yilda Kommunistik Akademiya tugatilgandan so'ng, kutubxona SSSR Fanlar akademiyasining tarkibiga kirdi va SSSR Fanlar akademiyasining Ijtimoiy fanlar bo'limining Ijtimoiy fanlar fondi kutubxonasi (1938 yildan - Ijtimoiy fanlar fondi kutubxonasi) sifatida tanildi. SSSR Fanlar akademiyasining ijtimoiy fanlar). Bu davrga kelib unda ijtimoiy fanlar boʻyicha axborot-bibliografik nashrlar tizimi shakllantirilgan, kutubxona qurilishi sohasida uslubiy ishlar faol olib borilgan, kutubxonalar tarmogʻi rivojlanmoqda. Bu akademiya olimlari va boshqa mutaxassislarga bibliografik xizmat ko‘rsatish ko‘lamini sezilarli darajada kengaytirish imkonini berdi.

1960-yillarning oʻrtalariga kelib FBONda kutubxonashunoslik va bibliografiya sohasidagi barqaror anʼanalar shakllandi. Ijodiy muhitning mavjudligi adabiyotlarni abstraktlashtirish va ijtimoiy fanlar bo'yicha markazlashtirilgan axborot tizimini tashkil qilish bilan bog'liq bir qator jiddiy uslubiy muammolarni qo'yishga imkon berdi. Ularning muhokamasi natijasi sifat jihatidan yangi bosqichga – Kutubxona negizida ilmiy-tadqiqot institutining vujudga kelishi bo‘ldi. Ijtimoiy fanlar bo‘yicha ilmiy axborot institutini tashkil etish to‘g‘risidagi qaror 1968 yil oktyabr oyida KPSS Markaziy Komiteti va SSSR Vazirlar Soveti tomonidan, 1969 yil fevral oyida esa Fanlar akademiyasi Prezidiumi tomonidan qabul qilingan edi.
Keyingi o‘n yil ichida INION nafaqat mamlakatimiz, balki jahondagi yetakchi ilmiy-axborot markazlaridan biriga aylandi. Kutubxonaning hujjatlar bilan an’anaviy ishlashi ijtimoiy fanlarning barcha yo‘nalishlari bo‘yicha mahalliy va xorijiy adabiyotlar mazmunini ko‘p maqsadli tahlil qilish bilan to‘ldirildi. INION axborot nashrlarining yaxshi tashkil etilgan tizimi tufayli mahalliy ijtimoiy olimlar va davlat organlari xodimlari doimiy ravishda xorijiy ilm-fanda bo'layotgan voqealardan xabardor bo'lish imkoniyatiga ega bo'ldilar va xorijiy tadqiqotchilar SSSRdagi intellektual hayot haqida tasavvurga ega bo'ldilar.
Axborot nashrlarining uch bosqichli tizimini shakllantirish (bibliografik - abstrakt - tahliliy ma'lumotlar), Ittifoq respublikalarining ijtimoiy fanlar bo'yicha ilmiy axborot markazlarini mamlakat ichida va birlashtirgan ijtimoiy fanlar uchun avtomatlashtirilgan axborot tizimini yaratish. xorijiy sotsialistik mamlakatlar Kubadan Xitoygacha - xorijda, uning asosida bir qator yirik ilmiy loyihalar amalga oshirilishi institutning aynan uning tarkibiy elementlari o'rtasidagi munosabatlarni nozik tartibga soluvchi tizim sifatidagi ahamiyatining ishonchli dalili bo'ldi.
1985-yildan keyin mamlakatimizda yuz bergan tub ijtimoiy o‘zgarishlar institut oldiga eski vazifalardan tashqari yangi vazifalarni ham qo‘ydi. Bu, birinchi navbatda, ko'proq axborot ochiqligiga o'tish va mahsulot turlarini kengaytirish zarurligi haqida edi. 1990-yillarda qator tahliliy-tadqiqot nashrlari yaratilib, bugungi kunda ular davriy nashrlarga aylandi. Bular "Rossiya va zamonaviy dunyo" va "Literary Journal" jurnallari, "Rossiya va musulmon olami" ilmiy axborot byulleteni, "Madaniyatshunoslik" dayjesti, "Siyosatshunoslik", "Yevropaning dolzarb muammolari" ilmiy maqolalar to'plamlari. , "Rossiyaning ijtimoiy-iqtisodiy muammolari", "Ilmiy tadqiqotlar". Gumanitar ilmiy axborot tadqiqotlari markazining kulturologiya boʻyicha tadqiqot va nashriyot dasturi ilmiy jamoatchilik tomonidan yuksak baho va eʼtirofga sazovor boʻldi.