O’zbekiston respublikasi aloqa, axborotlashtirish va telekommunikasiya texnologiyalari davlat qo’mitasi

3-bob. Ma’lumotlarni parallel qayta ishlash 

1. Ma’lumotlarni parallel qayta ishlashning tushinchasi 

Bir necha amallarni bir vaqtda bajarish g’oyasidan iborat bo’lgan ma’lumotlarni 

parallel hisoblash ikki xil ko’rinishi mavjud. Bular: parallel va konveyer. 

 

Agar  biror  qurilma  bitta  amalni  vaqt  birligida  bajarsa,  u  holda  mingta  amalni 

ming  vaqt  birligida  bajaradi.  Agar  xuddi  shunday  bir  vaqtda  ishlay  oladigan  va  bir–

biriga  mustaqil  beshta  qurilma  mavjud  deb  qaralsa,  u  holda  ular  yuqoridagi  mingta 

amalni  mingta  vaqt  birligida  emas,  balki  ikki  yuzta  vaqt  birligida  bajaradi.  Xuddi 

shunday N ta qurilmadan iborat tizim 1000 ta amalni 1000/N vaqt birligida bajaradi. 

Unga  o’xshash  holatlarni  hayotdan  ham  keltirish  mumkin.  Masalan,  agar  bitta  askar 

polizga  10  soatda  ishlov  bersa,  u  holda  50  askardan  iborat  rota  bir  vaqtda  ishlab 

polizga 12 minutda ishlov beradi. Bu parallel amallar prinsipi hisoblanadi.