O’zbekiston respublikasi axborot texnologiya va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

SIP тармоқ архитектураси

SIP tarmog‘i uch turdagi asosiy elementlarga ega: foyda-lanuvchi agentlari, proksi-serverlari va qaytamanzillashtirish serverlari.

Foydalanuvchi agentlari (User Agent ili SIP client) terminal uskunaning ilovalari hisoblanadi va ikki tashkil etuvchini o‘z ichiga oladi: foydalanuvchi agenti – mijoz (User Agent Client - UAC) va foydalanuvchi agenti- server (User Agent Server - UAS)
Proksi-server (inglizchadan proxy - vakil) tarmoqda foydalanuvchining manfaatini ifodalaydi. U so‘rovlarni qabul qiladi, ularga ishlov beradi va so‘rov turiga bog‘liq ravishda, ma’lum harakatlarni bajaradi. Bu foydalanuvchini qidirish va chaqirish, so‘rovni marshrutlash, xizmatlarni berish va boshqalar bo‘lishi mumkin. Proksi - server joylashgan yerini aniqlash serveri bilan fizik qo‘shilgan bo‘lishi mumkin (bu holda u registrar deb ataladi)
Qaytamanzillashtirish serveri chaqirilayotgan foydalanuvchining joriy manzilini aniqlash uchun belgilangan.

Xulosa
NGN tarmog‗ining asosiy tamoyili barcha sohalarni multimediali ma‘lumotlarni uzatilishi uchun yaxshi imkoniyatli yagona axborot tarmog‗iga konvergensiyalanishi hisoblanadi. NGN tarmog’i foydalanuvchilarga ko’rsatiladigan juda katta xizmatlar to’plamini ko’zda tutadi. Har bir foydalanuvchi ishlatiladigan ulanish texnologiyalariga bog’liq bo’lmagan holda eng qulay bo’lgan, istalgan joyda va istalgan vaqtda xususiylashtirilgan raqam/nomga ega bo‗lishi kerak. U ma‘lum boshqa raqam/nom yoki oxirgi qurilma yoki ilova bilan ulanish (shu jumladan axborotni boshqarish uchun),”yakundan-yakungacha” kafolatlangan xizmat ko’rsatish amalga oshiriladigan real vaqtda multimediali ilovalardan foydalanish imkoniyatiga ega bo’lishi kerak.

Foydalanuvchiga harakatlanishda va bitta ulanish texnologiyasidan boshqasiga o’tishda seanslar uzilmaydigan cheklanmagan mobillik taqdim etilishi kerak. NGN tarmog’ida e‘lon qilingan xizmatlar to’plami texnik va dasturiy ta‘minot nuqtai nazaridan juda murakkkab. Aytiladiki, IP protokollari NGN tarmoqlari xizmatlarini oxirgi foydalanuvchilariga taqdim etilishi uchun, shuningdek an‘anaviy xizmatlarni ta‘minlash uchun ishlatiladigan konvergensiyalangan yagona tarmoqda asosiy bo’lib qoladi.

Foydalanilgan adabiyotlar

1.O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning “O’zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo’yicha “Harakatlar strategiyasi” to’g’risida”gi PF-4947-sonli farmoni.
2.I.Isayev, R.K.Atametov, R.N.Radjapova, Telekommunikatsiya uzatish tizimlari. -«Fan va texnologiya», 2011. — 520 bet.
3.R.N. Radjapova. Keyingi avlodning konvergent tarmoqlari. O’quv qollanma. /TATU 223 bet. Toshkent, 2017.
4.Ломовицкий и др. Основы построения систем и сетей передачи информации. - М.: Горячая линия - Телеком, 2005.
6. А.В.Росляков, С.В.Ваняшин, М.Ю.Самсонов. И.В.Шибаева, И.А.Чечнѐва. Сети следующего поколения NGN/под ред. А.В. Рослякова. - М.: эко-Трендз, 2008.-424 с.: ил.
7. Гольдштейн Б.С., Соколов Н.А., Яновский Г.Г. Сети связи. Учебник для вузов. - СПб.: БХВ – Санкт Петербург, 2009.
8. Витченко А.И., Пинчук А.В., Соколов Н.А. Опыт создания NGN в ОАО ―Ленсвязь‖. – Вестник связи, 2005, №10, с. 32 – 36.
9. Пинчук А.В., Соколов Н.А. Прагматическая стратегия перехода к NGN. – Вестник связи, 2006, №6, с. 66 – 72.
10. Шелухин О.И., Тепякшев А.М., Осин А.В. Фрактальные процессы в телекоммуникациях. -М.: Радиотехника, 2003.
11. А.В. Росляков. Интернет вещей: учебное пособие/ А.В. Росляков, С.В. Ваняшин, A.Ю. Гребешков. – Самара: ПГУT, 2015.
12. А.Васильков. Микрокомпьютеры для интернета вещей: от умного дома к поумневшему окружению / А. Васильков // Компьютера, 14 июня 2013 г