O’zbekiston respublikasi oliy

O’q otar snaryadlarning shikastlovchi tasir mexanizmi

To’qimalarning shikastlanish xarateri quyidagilarga bog’liq

• 
  snaryadning ballistic xarakteristikasiga
  
• 
  jarohat sohasining anatomic ko’rinishi.
  
• 
  O’q otar qurol snaryadining ballistikasi:
  
• 
  Stvol ichi ballistikasi-stvolda harakat, 3000oб/сек da yalanishi
  
• 
  Tashqi ballistika- o’qni stabilaydi uni aylanishi; havoning qarshiligi; yerning tortilishi; ayro dinamik kuchlar o’qni otib yuborishga intiladi, bu kuchlar tasirida o’q uchganda har xil holatni egallaydi. O’qning uchish traektoriyasidan to’xtatish protsessi xarxil qurollar uchun xar xil.
  

O’qning uchi aylana boylab aylanishi sababli to’xtaydi. Bu esa nutasiya deyiladi. O’qning qaysi burchak ostida jaroxat sodir qilib to’xtashiga bog’liq. (to’qimalarda harakat): tormozlanish ahamiyatli ortadi to’xtash davri (protsessia) va barqarorlik vaqti kamayadi.

1. to’qimalar butunligini darajasiga ko’ra quyidagilarga bo’linadi:

1. Snaryadning kinetic energiyasiga ko’ra:

• 
  Past tezlikli ( 700 м/сек gacha);
  
• 
  Yuqori tezlikli (700 m/sek dan ortiq, lekin 1000 m/sek dan kam);
  
• 
  Juda yuqori tezlikli (1000 m/sekdan yuqori).
  

2. to’qimalarga energiya uzatilish kattaligiga ko’ra.

Sharik 0.85 gr uchish tezligi uzatiladigan energiyaga bog’liq

Jadval

Tezlik (m/sek) Energiya(joul)

500 80

1000 260

1300 440

O’qlar bilan beqaror uchuvchi parchalar bilan jarohatlanganda energiya uzatilish vaqti shunchalik qisqaradiki, natijada “to’qima ichi portlashi” – effekti kelib chiqadi- kirish darvozasi sohasida asosan to’qimalar shkastlanishi joylashadi, jaroxat kanali uzida to’qimalar katta deffektini namoyon qiladi. Величиной временной пульсирующей полости.

3. 
   Vaqtinchalik pulslovchi bo’shliq kattaligi
   
4. 
   Gidrodinamik effect (miya bo’shlig’I, siydik pufagi, jigar va boshqalar)
   
5. 
   Jaroxat kanalini bartaraf etilishi (juda zich to’qimalardan o’tganda)
   
6. 
   Ikkilamchi snaryadlar kelib chiqishi(suyak parchalari)