O’zbekiston respublikasi oliy

Klinik erta simptomlar:

• 
  Yarada og’riqning kuchayishi;
  
• 
  Bog’lam bilan yozilishga shikoyatlar;
  
• 
  Yuqori harorat;
  
• 
  Tez puls;
  

Mahalliy simptomlar:

• 
  Yara atrofidagi to’qimalarning shishi;
  
• 
  Teri rangpar, ko’kimtir, gemmorargik pufaklar;
  
• 
  Paypaslaganda qisirlashlar;
  
• 
  Perkussiyada - timpanik
  
• 
  Пайпаслаганда қисирлашлар
  
• 
  Перкусияда – тимпаник;\
  
• 
  Ajralmalar kam;
  
• 
  Mushaklar yaradan chiqib turadi, kulrang(qaynagan til);
  

Roentgen tekshirishda: gaz

Yaradan olingan surtmani metillin ko’ki bilan bo’yalganda – destruktiv to’qimalar va ko’plab qo’pol tayoqchalar.

Bakteril diagnostika har doim ham amaliy ahamiyatga ega emas, chunki anaeron infeksiya klinikasi bo;lmaganda ham anaeroblar mavjud bo’lishi mumkin emas.

ANAERON INFEKSIYANING OLDINI OLISH:

• 
  Erta birlamchi jarrohlik ishlovi;
  
• 
  Antiobiotiklarni qo’llash(yaraning infiltratsiyasi);
  

DAVOLASH

Gospitallarda – maxsus bo’limlar yoki palatalar OMB da o’rtadan yarimga bo’lininb ajratilgan palata (1 ta yarim bog’lov xonasi, boshqasi statsionar)

• 
  O’lgan mushaklarni olib tashlash bilan ikkilamchi jarrohlik ishlovi berish, drenajlash;
  
• 
  Lampos kesmalar qo’yish;
  
• 
  Vodorod periksi, kislotali kaliy shimdirilgan doka bilan drenajlash;
  
• 
  Tez avjlanuvchi turida amputatsiya.
  

UMUMIY DAVOLASH:

• 
  Gangrenga qarshi zardob(har biri 50 ming, v/I, fiziolgik 1:5 nisbatdasuyultirilgan) kiritish orqali toksinlar neytralizatsiya;
  
• 
  Katta dozalarda antibbiotiklar (penetsillin 8-10 mln, morfosiklin, ristomitsin v/i);
  
• 
  Ko’p miqdorda v/I ga suyuqliklar yuborish (2-4 litr);
  
• 
  Zonddan oziqlanish;
  
• 
  giperbarik oksiginatsiya.
  

Barcha anaerob inveksiyaga shubxa qilinganlar anaerob infeksiya holati yoqotilgandan keyin bajarilgan operatsiyadan 7-8 kun keyin evakuatsiya qilinadi.

QOQSHOL

Letallik 75%(ulug’ vatan urushi), tinchlik davrida 40-45 %. Uchrash tezligi1000 ta yaradorga 0.6-0.7 holat.

Epidemiologoyasi – spora hosil qiladigan qoqshol tayoqchasi. Qoqshol tayoqchasi tutqanoq va eritrotsitlar gemolizga olib keluvchi ekzotoksin ajratadi.

QOQSHOL KLINIKASI

• 
  inkubatsion davr, 1-10 kun (yaradorlarnign 47% ), 11-20 kun (yaradorlarnign 30% ), 21-30 kun (yaradorlarnign 5% ), 30 kundan ko’p(yaradorlarnign 3% )
  
• 
  Inkubatsion davr qancha qisqa bo’lsa qoqshol shunchalik og’ir kechadi.
  

Қоқшолнинг umumiy turining klinikasi:

Mushak gipertonusi yuqoridan pastga yangi mushaklar guruhini egallab tarqaladi. Ohir oqibat badanning va qo’l va oyoqlarning barcha mushaklari tonik qisqarish xolatida bo’ladi, buning natijasida nafas buzilishlari bilan azoblovchi klonik tutqanoqlar vujudga keladi.

ERTA SIMPTOMLAR:

• 
  yarada tortuvchi og’riqlar, yaradagi mushaklarning tutqanoqli qisqarishi:
  
• 
  yutishning qiyinlashishi va og’riq, gipertermiya(ANGINA)
  
• 
  reflector qo’zg’aluvchanlikning oshishi, chaynov mushaklarining qisqarishi(trizm, ensa mushaklari rigidligi)
  

Triada – trizm, disfagiya,ensa mushaklari regidligi, terlash(otxona xidi)/

Ko’pincha dimlanishli, aspiratsion pnevmoniya qo’shiladi.

Qoqshol profilaktikasi:

• 
  erta birlamchi jarrohlik ishlovi:
  
• 
  antibiotiklar:
  
• 
  anatoksin bilanfaol immunizatsiyalash0.5-1.5 oy, 0.5-2.5 oy. 5 yilda 0.5-1 marta
  

immunizatsiyalanganlarning tez profilaktikasi teri ostiga 0.5-1.0 m anotoksin kiritish orqali bajariladi. Agar faol immunizatsiya bo’lmagan bo’lsa, 3000 XB qoqsholga qarshi zardob va tananing boshqa sohasiga 0.5 ml kiritiladi.

Qoqsholni davolash:

- bemorlar xavfli emas;

- yaradorlar maxsus palatalarga izolyatsiyalanadi;

- tutqanoq pristupi bilan kurashishga – neyroleptik eritmalar kiritish (aminazin 2,5 %-2ml, amnopon 2%-1ml, dimedrol 2%-2ml, atropine 0,005%-0,5ml) va m/I ga barbituratlar(geksenal, natriy tiopental) kiritiladi yoki xloralgidratli xuqnalar qilinadi.