O`zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа’lim vаzirligi gulistоn dаvlаt univеrsitеti

Suvning karbonatli qattiqligini aniqlash. 

 

Buning uchun 200ml li stakanga tekshirilayotgan suvdan pipetka yordamida 50ml 

o’lchab  oling,  uning  ustiga  metiloranj  indikatoridan  2-3ml  tomizing.  Boshqa 

byuretkada    xlorid    kislotaning  0,1  n  eritmasini  tayyorlang  va  u  bilan  stakandagi 

tekshirilayotgan  suvni  sariq  rangi  to’q  sariq  pushti  rangga  kirguncha  titrlang. 

Titrlash  ishini  bir  necha    marta  takrorlang.  Qayta  titrlash  natijasida  olingan 

qiymatlarning  o’zaro  farqi  0,05ml  dan  ortmasligi  kerak.  Olingan  ma’lumotlarga 

asosan, suvning mg-ekvG’l bilan ifodalangan qattiqligi hisoblab topiladi. Yuqorida 

bayon  qilingan  tajribani  taqqoslash  uchun,  tabiiy  suv  bilan  va  shuningdek, 

distillangan suv bilan ham qilib ko’ring.  

 

 

  

 

---

Ishning tartibi 

Suvning hajmi, ml  

hisobida  

 

Titrlash uchun sarf  

bo’lgan kislotaning  

hajmi, ml hisobida  

 

O’rtacha  

qiymat, ml  

hisobida  

 

1- titrlash        

 

 

 

 

2- titrlash        

 

 

 

 

3- titrlash        

 

 

 

 

4- titrlash        

 

 

 

 

 

 

Tajriba 

natijalarini 

hisoblashda 

moddalarning 

ekvivalentlari 

reaktsiyaga 

kirishayotgan  moddalarning  og’irlik  miqdoriga  proportsional  bo’lishi  e’tiborga 

olinadi.  Demak,  normalligi  bir  xil  bo’lgan  eritmalar  barobar  hajmda  o’zaro 

reaktsiyaga  kirishadi,  agar    eritmalarning    kontsentratsiyalari    turlicha    bo’lsa,  

reaktsiyaning  to’liq  borishi    uchun  ularning  hajmlari  normalliklariga  teskari 

proportsional  bo’lishi  kerak.  Shuning  uchun,  bu  bog’lanishni  quyidagi  tenglama 

bilan ifoda etish mumkin: