O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta mahsus ta’lim vazirligi toshkent davlat pedagogika universiteti

O’z-o’zini tekshirish uchun savollar:

1. 
   Konflikt tushunchasini izohlang.
   
2. 
   Pedagogik konfliktologiya fanining maqsad va vazifalri nimalardan iborat
   

3. 
   Pedagogik konfliktologiya fanini rivojlanish boqicharini yoriting.
   
4. 
   Pedagogik konfliktologiya faninin boshqa fanlar bilan integratsiyasini ko’rsating.
   

Adabiyotlar:

1. 
   D.P. Zerkin “Osnovы konfliktologii” (kurs lektsiy). Rostov-n/D - 1998. -480 s.
   
2. 
   A.A. Ignatьeva, E.I. Stepanov “Kak uregulirovatь konfliktы v organizatsii: sovetы zarubejnыh konfliktologov otechestvennыm menedjeram”. Jurnal “Prikladnaya psihologiya”, № 4. Moskva - 1998.
   
3. 
   A.S. Kozlov “Protsedurnaya pomoщь v razreshenii konfliktov”. Jurnal “Prikladnaya psihologiya”, № 4. Moskva - 1998g.
   
4. 
   O.N. Lukashonok, N.E. Щurkova “Konfliktologicheskiy etюd dlya uchitelya”. Moskva - 1998g. (80s.)
   
5. 
   D. Skott “Konfliktы. Puti ih preodoleniya”. Kiev - 1991g.
   
6. 
   V.A. Sonin “Slovarь personaliy. Psihologi ot A do YA”. Moskva: moskovskiy psihologo-sotsialьnыy institut - 1997. -160 s.
   
7. 
   V.P. SHeynov “Konfliktы v nashey jizni i ih razreshenie”. Minsk - 1997g. (288s.)
   

2-ma’ruza. Pedagogik konfliktning umumiy harakteristikasi
Reja:
1.Pedagogik konflikt tushunchasi.

2. 
   Pedagogik konfliktlarning mohiyati va kelib chiqish sabalari
   
3. 
   Pedagogik konfliktlarning hal etish etish yo’llari.
   

Pedagogik jarayon o’ziga hos murakkab ijtimoiy tuzilma bo’lib, shahslararo aloqalarning doimiy jarayonidan iboratdir. Albatta, bu jarayonda ikki sub’ekt o’rtasidagi munosabatlarni ijobiy shakl doirasidan chetga chiqish holatlari ham kuzatiladi.
Pedagogik konflikt- pedagogik jarayonda shahslararo munosabatlarning keskinlashuvi natijasi sifatida юzagi keluvchi muamoli vaziyatdir. Pedagogik konfliktlarning quyidagi shakllari юzaga keladi:

1. 
   Talaba-talaba
   
2. 
   Talaba-o’qituvchi
   
3. 
   O’qituvchi-o’qituvchi
   

Pedagogik jarayonning muhim ishtirokchisi talaba bo’lib, ular orasidagi aksar konfliktlar kichik guruhlarda liderlikka intilish natijasida namoyon bo’ladi. Bunda shahslararo konflikt qoloq lider va guruhda e’tibor qozonayotgan ikkinchi lider o’rtasida vujudga kelishi kuzatiladi. Konfliktli vaziyat guruhdagi ikki lider o’rtasida vujudga kelib, ular konfliktga nafaqat o’zlarini, balki tarafdorlarini ham
tortishi mumkin. Bu esa konfliktik eskalyatsiyani, ya’ni uni miqyosini
kengayishiga sabab bo’ladi. Ayrim hollarda ikki lider o’rtasidagi kofliktga
tortilgan tarafdorlar hududiy manfaatlar doirasida юzaga kelsa, shahslararo konfliktning ko’lami etnik yoki hududiy mojarolar darajasigacha ko’tarilishi mumkin. SHuningdek, qizlar va yigitlar orasidagi shahslararo konfliktlar salbiy hislatlarni namoyon qilishda hamda quyi bosqich talabalariga nisbatan qo’pol muamomilada bo’lish natijasida ham vujudga kelishi mumkin.
Pedagogik jarayonni asosiy boshqaruvchisi o’qituvchi bo’lib, tizim doirasida faoliyatni amalga oshirishda talaba, ya’ni sub’ekt bilan aloqada konfliktli muhitlar юzaga kelishi mumkin. O’qituvchi va talaba o’rtasidagi shahslararo konfliktlar юqori bosqich talabalari bilan ko’proq sodir bo’ladi.
Pedagogik konfliktlar namoyon bo’lish darajasiga qarab shahslararo va guruhli konfliktlarga bo’linadi. Bu konfliktlarni batraraf etishda samarali uslublarni ishlatgan holda muammo echimiga kelish mumkin. Jumladan, shahslararo konfliktli muhitda pedagogik choralar sifatida suhbat, tushuntirish, shahslararo munosabat madaniyati haqida tushuncha berish, psihologik ta’sir, egoizm va agressiv holatdan voz kechish hisobiga shakllanadigan muhit haqida tushuntirish; ma’muriy choralar: tizimda o’zgarish qilish, konflikt ishtirokchilarini turli guruhlarga tarqatib юborish, o’quv jarayonini vaqtini o’zgartirish va boshqalarni, guruhlararo konfliktli muhitda guruhni o’zaro munosabatlarini tahlil qilish (liderlikka bo’lgan intilish, ijtimoiy tenglikni), konfliktning yashirin alomatlarini topish va guruhdagi me’yorlarni buzilishini aniqlashlozim.