O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi

Tuproq nomlari 
1. Qumli tuproqlar 
2. Qumloqli tuproqlar 
3. Qumoqli tuproqlar 
4. Loyli tuproqlar 
5. Ko‘proq toshli tuproqlar 
6. Toshli tuproq 
7. Qoyalik tuproqlari 
8. Qo‘ng‘ir yer tuproqlari 
(qora tuproqga o‘tuvchi) 
9. Qumli qora tuproq 
10. Qumlokli qora tuproq 
11. Qumoqli qora tuproq 
12. Loyli qora tuproq 
13. Qora tuproq 
14. Semiz qora tuproq 
15. O‘rmon qora tuprog‘i 
16.Ohakli qora tuproq 
17. Podzol tuproqlar 
18. Oriq va ho‘l loyli tuproq 
19. Loysimon tuproq 
20. Semiz loy, o‘tloq qayir tuproq 
21. Qumli-loyli tuproq 
22. Torfli tuproq 
23. Sho‘rxoqli tuproq 
24. Sho‘rlangan loy tuproqlari 
25. Sho‘rli ko‘l tuproqlari 
26. Sochiluvchan do‘ngli qumlar. 
27. Oxakli, bo‘rli ochilib qolgan tuproqlar 
28. Mergelli tuproqlar 
29. Botqoqlashgan qo‘riq tuproqlar 
30. Botqoqlashgan ko‘l tuproqlari 
31. Botqoq tuproqlari 
32. Tundra tuproqlar 
V.I.Chaslavskiy tuzgan tuproq xaritasi Rossiya imperiyasining yevropa 
qismi tuproqlar geografiyasi tasavvurini ancha kengaytiradi. 
Tuproqlarni baholashda va xaritasini tuzishda V.V.Dokuchaevning xissasi 
nixoyatda kattadir. Tuproqlarning xaritasini tuzishda tuproqning genetik 

---

12 
xususiyatlariga e’tibor qaratib, tabiiy – tarixiy sharoitlarini hisobga olgan holda 
o‘rganishni ta’kidlaydi. V.V.Dokuchaev tomonidan birinchi bo‘lib, tuproqlar 
bonitirovkasi uchun 100 ballik shkala tuzilgan va Nijegorod guberniyasi tuproqlari 
uchun qo‘llanilib, tuproq bonitirovka xaritasi tuzilgan (1882-1886 y.). 
O‘zbekistonda tuproq xaritalash ishlari XX asr oxirlarida lalmi va 
g‘allachilik xo‘jaliklarida boshlangan. N.A.Dimo, M.A.Orlov, K.M.Klavdienko, 
A.N.Rozanov rahbarligida katta hajmda to‘plangan ma’lumotlar asosida 
O‘zbekiston Respublikasining tuproq xaritasi tuzilgan. Bu xaritalarda 
tuproqlarning geogrofik qonuniyatlar asosida tarqalishi, sho‘rlanishi, mexanik 
tarkibi, tuproqlar guruhining meliorativ sifati ko‘rsatilgan va suv xo‘jalik chora-
tadbirlarini rejalashtirish bo‘yicha ma’lumotlar berilgan.