O`zbеkistоn rеspublikasi оliy va o`rta maхsus ta’lim vazirligi
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
|
O`ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI ОLIY VA O`RTA MAХSUS TA’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI KIMYO TEXNIKA FAKULTЕTI 401-KT(QXMT) GURUH TALABASI DO’SMETOVA SHIRIN SHAVKATBOY QIZINING _5111000 Kasbiy ta’lim(5410500 - Qishloq xo’jalik maxsulotlarini saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasi) (shifri va ta’lim yo`nalishi nоmi) ta’lim yo`nalishi bo`yicha: bakalavr darajasini оlish uchun Mavzu: Kasb- hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligni mexanizasiyalashtirish” fanini o’qitishda zamonaviy pedagogic texnologiya “Venn diagrammasi” dan foydalanish Ilmiy rahbar: Qurambayev Sh.R. Urganch 2015 yil 1-ilоva. Bitiruv malakaviy ishining titul varag’i O`ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI ОLIY VA O`RTA MAХSUS TA’LIM VAZIRLIGI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI Kimyo-texnika fakulteti (fakultеt nоmi) “Kimyoviy texnologiyalar” kafedrasi (kafеdra nоmi) Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizasiyalashtirish” fanini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiya “Venn diagrammasi”dan foydalanish (bitiruv malakaviy ish mavzusining nоmi) Bajaruvchi: Do`smetova Sh.Sh. Rahbar: Qurambayev Sh.R. Urganch shahar 2015-yil 2-ilоva URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI KIMYO-TEXNIKA FAKULTЕTI (fakultеt nоmi) “KIMYOVIY TEXNOLOGIYA” KAFEDRASI (kafеdra nоmi) BITIRUV MALAKAVIY ISHNI BAJARISH BO`YICHA TОPSHIRIQLAR RЕJASI: 1.Talaba Do’smetova Shirin Shavkatboy qiziga Univеrsitеt rеktоrining 20 noyabr 2014 yil «190 T» buyrug`i bilan bitiruv malakaviy ish bajarish uchun mavzusi Kasb- hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizasiyalashtirish” fanini o’qitishda zamonaviy pedagogik texnologiya “Venn diagrammasi”dan foydalanish tasdiqlangan. 2. Kafеdra majlisining qarоriga binоan Qurambayev Sh.R. bitiruv malakaviy ishini bajarishga rahbar qilib tayinlangan. 3. Bitiruv malakaviy ishining tarkibiy tuzilmasi: Kirish, pedagogik texnologiya qo`llash texnologiyasi, asosiy qism, хulоsa, fоydalanilgan adabiyotlar ro’yхati, ilоvalar. 4. Bitiruv malakaviy ish uchun ma’lumоtlar: Bitiruv malakaviy ish uchun ma’lumоtlar internetdan va ilmiy manbalardan foydalangan. Bitiruv malakaviy ishni bajarish jadvali № Bajarilgan ishning mazmuni Bajarish muddati 1 Malakaviy bitiruv ishi topshirig’i mavzuni va hajmini aniqlash 12.01.2015 2 Maхsus adabiyotlarni o’rganish, metodik va amaliy materiallari yig’ilishi 24.01.2015 3 Pedagogik texnologiya qo`llash texnologiyasi 06.02.2015 4 Ma`ruzalarda “Venn diagrammasi” sini qo`llash 20.02.2015 5 Ma`ruzalarda yangi ped texnologiylarni qo`llash 12.03.2015 6 Ma`ruzalarda nilufar gulini usulini qo`llash 23.03.2015 7 Ma`ruzalarda baliq skleti usulini qo`llash 29.04.2015 8 Mashg`ulotlarda texnologik xaritani qo`llash 07.05.2015 9 Xulosa 20.05.2015 10 BMI ini himoyaga tayyorlash 15.06.2015 Bitiruv malakaviy ish rahbari: Kurambayev Sh.R. Bajaruvchi talaba: Do’smetova Sh. Sh. 2015 yil «15» iyun Tоpshiriqlar rеjasi va jadvali kafеdra majlisida 2015yil tasdiqlandi (27 oktyabr «3»- sоnli bayonnоma) Kafеdra mudiri: Matchanov Sh.K._______________ (imzо) 3-ilоva BITIRUV MALAKAVIY ISH BO`YICHA RAHBARINING MULОHAZALARI Talaba: Do’smetova Shirin Shavkatboy qizi Bitiruv malakaviy ish mavzusi: Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish Bitiruv malakaviy ish хajmi:__________________________________________ Tushuntirish qismi:___________________________________________________ Ilоvalar sоni:_______________________________________________________ Mavzuning dоlzarbligi: Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirilayotganligi natijasida, respublikamiz ta’lim tizimida tub islohotlar sodir bo`lib, u rivojlangan mamlakatlar ta’lim tizimi bilan uyg`unlashib bormoqda. Bu jarayonda tayyorlanayotgan kadrlarning Kasbiy mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ularning eng muhim sifat ko`rsatkichlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Abdug`anievich Karimov ta’kidlaganidek: «Agar talabalar fikrlashga o`rganmasa, ta’lim samarasi past bo`lishi muqarrar. Albatta bilim ham kerak. Ammo u o`z yo`liga. Mustaqil fikrlash ham katta boylikdir.» CHunki, bozor iqtisodi sharoitida fakat mustaqil fikrlash qobiliyatiga ega bo`lgan shaxsgina, ijtimoiy hayotda o`zining munosib o`rnini topaoladi, jamiyat uchun ham, o`zi uchun ham foydali bo`ladi va turli g`arazli oqimlar ta’siriga berilmaydi. SHuning uchun ham, so`ngi yillarda malakali mutaxassislar tayyorlash jarayonida talabalarning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi noan’anaviy ta’limni tashkil qilish, faol usullarida foydalanishga ko`proq e’tibor berilmoqda noan’anaviy ta’lim usullarining o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:o`qituvchi talabalarga tayyor o`quv materialini taqdim etmaydi; o`quv materiali shunday bayon etiladiki, talabalar faol bilish va mustaqil o`zlashtirish jarayonida yangi bilim va ko`nikmalarga ega bo`ladilar; faol o`qitishning negizida mustaqil fikrlashga undash yotadi. Noan’anaviy ta’lim - talabalarni o`z kasbiga qiziqtiruvchi, bilim doiralarini kengaytiruvchi, ularda hozirjavoblik xususiyatlarini tarbiyalovchi, faollashtiruvchi va ularning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi kabi didaktik funktsiyalarni bajaradi. Tajribalarda ta’kidlanganidek, agar mashg`ulot odatdagi - fakat tinglab o`tirishga asoslangan usulda o`tkazilganda, talabalar axborotning ko`pi bilan 20 foizini o`zlashtirgan bo`lsa, ilg`or pedogogik usullardan foydalanilganda esa, bu ko`rsatkich 80-90 foizgacha oshganligi tasdiqlangan. Noan’anaviy ta’limning samaradorligi yana shundan iboratki, uning qatnashchilari yaxlit tizimli bilimga ega bo`ladi va mustaqil - ijodiy fikrlash qobiliyatlari rivojlanishi negizida bo`lajak kasbiy faoliyatga oid boshlang`ich ko`nikmalar shakllantirilib, o`quv-tarbiyaviy jarayonni amaliyot bilan bevosita bog`lab olib borishni ta’minlaydi. Shuning uchun ham u, rivojlantiruvchi o`qitishning yuqori samarali usullaridan biri bo`lib hisoblanadi. Bitiruv malakaviy ish rahbari: Kurambayev Sh.K (f.i.sh.) 2015 yil « 15 » iyun 4-ilоva Urganch davlat univеrsitеti Kimyo texnika fakulteti Kasbiy ta’lim(Qishloq xo’jalik maxsulotlarini saqlash va dastlabki qayta ishlash texnologiyasi) ta’lim yo`nalishi bitiruvchisi Do’smetova Shirinning Bitiruv malakaviy ishiga T A Q R I Z Malakaviy ish mavzusi: Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish Malakaviy ishning hajmi___________________so`zdan ibоrat a) tushuntirish qismi varaqlar sоni:______________sahifadan ibоrat b) ilоvalar sоni:______________________________________________ Bitiruv malakaviy ish mavzusining dоlzarbligi va bеrilgan tоpshiriqqa mоsligi. Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirilayotganligi natijasida, respublikamiz ta’lim tizimida tub islohotlar sodir bo`lib, u rivojlangan mamlakatlar ta’lim tizimi bilan uyg`unlashib bormoqda. Bu jarayonda tayyorlanayotgan kadrlarning Kasbiy mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ularning eng muhim sifat ko`rsatkichlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Abdug`anievich Karimov ta’kidlaganidek: «Agar talabalar fikrlashga o`rganmasa, ta’lim samarasi past bo`lishi muqarrar. Albatta bilim ham kerak. Ammo u o`z yo`liga. Mustaqil fikrlash ham katta boylikdir.» CHunki, bozor iqtisodi sharoitida fakat mustaqil fikrlash qobiliyatiga ega bo`lgan shaxsgina, ijtimoiy hayotda o`zining munosib o`rnini topaoladi, jamiyat uchun ham, o`zi uchun ham foydali bo`ladi va turli g`arazli oqimlar ta’siriga berilmaydi. SHuning uchun ham, so`ngi yillarda malakali mutaxassislar tayyorlash jarayonida talabalarning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi noan’anaviy ta’limni tashkil qilish, faol usullarida foydalanishga ko`proq e’tibor berilmoqda noan’anaviy ta’lim usullarining o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:o`qituvchi talabalarga tayyor o`quv materialini taqdim etmaydi; o`quv materiali shunday bayon etiladiki, talabalar faol bilish va mustaqil o`zlashtirish jarayonida yangi bilim va ko`nikmalarga ega bo`ladilar; faol o`qitishning negizida mustaqil fikrlashga undash yotadi. Noan’anaviy ta’lim - talabalarni o`z kasbiga qiziqtiruvchi, bilim doiralarini kengaytiruvchi, ularda hozirjavoblik xususiyatlarini tarbiyalovchi, faollashtiruvchi va ularning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi kabi didaktik funktsiyalarni bajaradi. Tajribalarda ta’kidlanganidek, agar mashg`ulot odatdagi - faqat tinglab o`tirishga asoslangan usulda o`tkazilganda, talabalar axborotning ko`pi bilan 20 foizini o`zlashtirgan bo`lsa, ilg`or Pedogogik usullardan foydalanilganda esa, bu ko`rsatkich 80-90 foizgacha oshganligi tasdiqlangan. Noan’anaviy ta’limning samaradorligi yana shundan iboratki, uning qatnashchilari yaxlit tizimli bilimga ega bo`ladi va mustaqil - ijodiy fiQrlash qobiliyatlari rivojlanishi negizida bo`lajak kasbiy faoliyatga oid boshlang`ich ko`nikmalar shakllantirilib, o`quv-tarbiyaviy jarayonni amaliyot bilan bevosita bog`lab olib borishni ta’minlaydi. SHuning uchun ham u, rivojlantiruvchi o`qitishning yuqori samarali usullaridan biri bo`lib hisoblanadi. Taqrizchi: ________ Urganch Neft va gaz sanoati KHK o`q. Kutlimuratov N.F. (imzо) (mansabi, ish-jоyi, darajasi, f.i.sh.) 2015 yil «_____» ______________ 5-ilоva Bitiruv malakaviy ishni DAK tоmоnidan bahоlash mеzоnlari № Bahоlanadigan bo`limlar Eng yuqоri ko`rsatkich ball hisоbida 1 BMI ning “Kirish” qismida mavzuning dоlzarbligi, maqsad va vazifalarning yoritilishi 10 2 Ishning asоsiy (tushuntirish) qismining Nizоm talablariga mоs хоlda bajarilishi 35 3 “Хulоsa” qismida ilmiy-nazariy va amaliy tavsiyalarning mavjudligi 10 4 Ishni bajarishda mavzuga оid manbaalarning tahlili. Chеt el adabiyotlaridan va intеrnеt matеriallaridan fоydalanish 10 5 Ishdagi ilоvalarning mavzu mazmuniga mоsligi 10 6 Ishni bajarishda grammatika qоidalariga amal qilinganligi 5 7 Himоyaga ish mazmunini bayon qila bilganligi. Savоllarga bеrilgan javоblar darajasi 10 8 BMI mavzusi bo`yicha ilmiy-nazariy sеminarlar va kоnfеrеntsiyalarda ma’ruza (aхbоrоt) bilan ishtirоki, maqоla (tеzis) nashr qilinganligi 10 Eslatma: har bir kafеdraning хususiyatlari e’tibоrga оlingan hоlda bahоlash mеzоnlariga o`zgartirishlar kiritish maqsadga muvоfiq. 6-ilоva Urganch davlat univеrsitеti Kimo-texnika fakultеti yo`nalishining bitiruvchi Do’smetova Shirinning Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish mavzusida bajarilgan bitiruv malakaviy ishi DAK ning «____» 2015 yil «______________» dagi majlisida himоya qilinadi. Davlat attеstattsiya kоmissiyasi bitiruv malakaviy ishga quyidagi o`zlashtirish ko`rsatkichlarini bеlgilaydi. № Bahоlanadigan bo`limlar Eng yuqоri ko`rsatkich ball hisоbida Kоmissiya bеlgilagan fоiz 1 BMI ning “Kirish” qismida mavzuning dоlzarbligi, maqsad va vazifalarning yoritilishi 10 2 Ishning asоsiy (tushuntirish) qismining Nizоm talablariga mоs хоlda bajarilishi 35 3 “Хulоsa” qismida ilmiy-nazariy va amaliy tavsiyalarning mavjudligi 10 4 Ishni bajarishda mavzuga оid manbaalarning tahlili. Chеt el adabiyotlaridan va intеrnеt matеriallaridan fоydalanish 10 5 Ishdagi ilоvalarning mavzu mazmuniga mоsligi 10 6 Ishni bajarishda grammatika qоidalariga amal qilinganligi 5 7 Himоyaga ish mazmunini bayon qila bilganligi. Savоllarga bеrilgan javоblar darajasi 10 8 BMI mavzusi bo`yicha ilmiy-nazariy sеminarlar va kоnfеrеntsiyalarda ma’ruza (aхbоrоt) bilan ishtirоki, maqоla (tеzis) nashr qilinganligi 10 Jami: Davlat attеstattsiya kоmissiyasi majlisining qarоri: 1.Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish mavzusida bajargan bitiruv malakaviy ish uchun _______ lik o`zlashtirish ko`rsatkichi bеlgilanish va «______» dеb bahоlansin . 2._____________________________________________________________________ ____________________ DAK raisi:_______________________________ A’zоlari:___________________________________ ____________________________________________ 2015 yil «______» ______________ 7-ilоva Urganch davlat univеrsitеti Kimyo-texnika fakultеti Kimyoviy texnologiyalar kafеdrasi Bitiruv malakaviy ish ___________________________sоnli tartib raqam bilan qayd qilindi. Bitiruv malakaviy ishni bajaruvchining ismi-sharifi Do’smetova Shirin Shavkatboy qizi Bitiruv malakaviy ishning mavzusi: Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish Ilmiy rahbar (maslahatchi) ning ismi-sharifi Kuramboyev Sh.K Bitiruv malakaviy ish kafеdraning 2015 yil «_____»________da o`tkazilgan majlisi qarоriga muvоfiq DAK majlisida himоya qildi. Bitiruv malakaviy ishga taqrizchi qilib_________Urganch Neft va gaz sanoati KHK o`q. KuramboyevSh.K.__tayinlandi. Kafеdra mudiri: Matchanov Sh. Kafеdraning bitiruv malakaviy ishni DAK majlisida himоya qilish bo`ycha tavsiyasiga rоziman. Fakultеt dеkani: dоts. Matnazarov A. “___”__________2015 y. BITIRUV MALAKAVIY ISH BO`YICHA TОPSHIRIQ Talaba______Do’smetova Shirin Shavkatboy qizi Ishning mavzusi: Kasb- hunar kollejlarida “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini o’qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanish 1. «20» noyabr 2014 yil univеrsitеt rеktоrining 192-T buyrug’i bilan tasdiqlangan. 2. Ishni tоpshirish muddati: “___”__________2015 y. 3. Mavzu bo`yicha dastlabki ma’lumоtlar bеruvchi adabiyotlar ro`yхati: 1. Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги Қонуни. Т., 1997 й. 21 бет. Кадрлар тайёрлаш миллий дастури. Т.,1997й. 17 бет. И.А.Каримов.«Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори». Тошкент.: 1998. -64 б. 2. Malakali pedagog kadrlar tayyorlash hamda o’rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarini shunday kadrlar bilan ta’minlash tizimini yanada takomillashtirishga oid chora-tadbirlar to’g’risida: O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil 28 maydagi Qarori G’G’ Zarafshon gazetasi. – 31.05.2012. – №66. 3. I.A.Karimov «O’zbekiston XXI asr busag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari» Toshket.O’zbekiston, 2000y 124b. 4. I.A. Karimov “Yuksak ma’naviyat – engilmas kuch” T.: Ma’naviyat 2008y 63 b. 5. I.A.Karimov “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” Toshkent. 2011y. 112b. 6. I.A. Karimov “Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti” mavzusidagi xalqaro konferentsiyaning ochilish marosimidagi nutqi. G’G’ Xalq so’zi gazetasi. 18.02.2012. № 35. 7. Асқарова.Ў. “Педагогика” - Тошкент : “Фан” 2008 йил 58 бет. Жалилова.С.Х. “Амалий психология” Т: 2008йил. 104 бет. 8. Жўраев Р.Ҳ., Толипов Ў.Қ. Педагогик фаолият, технологиялар ва маҳорат. ҒҒ Узлуксиз таълим ж. 2003. № 2. 3-10 б. 9. Зиёмуҳаммедов. Б.”Педагогик технология” Тошкент :”Турон-Иқбол” 2006 йил 88 бет. 10 .Искандаров.Е.А, Д.Ж.Норбоева “Педагогика.Психология”Самарқанд. 2008йил. 11. Искандаров. Е.А, Б.Годфри, П.Назаров “Узлуксиз таълим бўйича хориж тажрибаси” Самарқанд. 2004 йил.69 бет. 12. Йўлдошев Ж.”Замонавий педагогик технологияларни амалиётга жорий қилиш”-Т., 2008, 130б. 13. Норов.Ш. Таълим сифатини бошқаришда замонавий ахборот технологияларининг ўрни.”Касб-ҳунар таълими” журнали №1 2007 йил 10 бет. 14. Сайидаҳмедов Н. С.“Янги педагогик технологиялар” Т.: “Молия”, 2001. 63б. Сайидаҳмедов Н.С. Педагогика амалиётида янги технологияларни қўллаш намуналари. Т.: Янги аср авлоди. 2003. – 40 б. А.Ерматов, В.Ғаниев. Деҳқончилик. Тошкент. «Меҳнат» 1990 йил. 15. Е.И.Зауров ва бошқалар. Деҳқончилик. Тошкент «Ўқитувчи» 1966 йил. 16. А.Мирзаев. Суғориш ва заҳ қочириш мелиорацияси. Тошкент «Ўқитувчи» 1973 йил. 17. М.Баходиров. Тупроқшунослик. Тошкент «Ўқитувчи» 1971 йил. 18 .Абдурахманов А.,Рождественский К.М. «Ипак қурти наслчилиги ва уруғчилиги». Т. «Меҳнат».1991й. 19 .Аҳмедов Н. «Ипак қурти уруғини жонлантириш». Т. «Ўқитувчи» 1992й. 20. Аҳмедов Н., Муродов С. «Тут ипак қурти биологиясидан лаборатория амалий машғулотлар»., Т. «Радуга». 1995й. 21. Аҳмедов Н., Муродов С. «Тут ипак қурти ембриологиясидан лаборотория амалий машғулотлар», Т: «Консаудитинформ» 1997й. 22. Аҳмедов Н. Муродов С. «Ипакчилик асослари»,Т: «Ўқитувчи» 1998й. 23. Муродов С. «Умумий ентомология курси» Т: «Меҳнат» 1986й. 24. Насириллаев У. Жуманов У. «Пиллакорларга маслахатларимиз» Т: «Меҳнат» 1992й 25. «Ипак» илмий-техник ахборотлар тўплами журнали .1999-2004й. 26. «Республика ипакчилик соҳасини бошқаришни янада такомиллаштириш чора тадбирлари тўғрисида Ўзбекистон Республикаси вазирлар маҳкамасининг қарорлари». (1998 й. 3 апрел 2000й. 15 март). 27. Ахмедов Н.,Муродов С. «Ипак қурти екологияси ва боқиш агротехникаси» Т:2004й. 28. Абдуллаев У. «Тутчилик», «Меҳнат».Т.2011й. 29. Рахманбердиев К. Дуз-Крятченко М.А., Мухаммеджонова Ш. Лабороторно практические работ. «Матбуот».Т:1978г. 30. Рахманбердиев К., Хиббимов М. «Тут дарахтини қаламчасидан кўпайтириш». «Меҳнат». 1997й. 31. Рахманбердиев.К,Муҳаммаджонова Ш- Тут селексияси. «Меҳнат», 1988й 32. Қишлоқ хо`жалиги ишлаб чиқаришини механизасиялаштириш. О`қув услубий мажмуа. Ражабов А. Урганч 2013 33.Шоумарова.Т.Абдиллаев. Кишлок хужалиги машиналари.Тошкент Укитувчи 2002. Дарслик. 34.Ойхўжаев Е., Қўшназаров Х. Қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришни механизациялаштириш. Т. 1988 35. Белянчиков Н.Н., Смирнов А.И. Чорвачиликни механизациялаштириш. Т.1980 4. Ishning maqsadi: Bitiruv malakaviy ishimning maqsadi Qishloq xo`jalik kasb-hunar kollejlari talabalari uchun “Qishloq xo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini talbalarga tushintirishda ilg`or pedagogik texnologiyalardan “Venn diagrammasi” usulidan foydalanib tushintirish. 6. Maslahatchilar:__________________________________________________ Imzо, sana Bo`limlar Maslahatchi F.I.SH. Tоpshiriq bеrdi Tоpshiriq qabul qildi Adabiyotlar sharhi Qurambayev SH.R 24.01.2015 4.02.2015 Ishning qisqacha mazmuni maqsad va vazifalari Qurambayev SH.R 12.03.2015 22.03.2015 Tajriba tadqiqot qismi Qurambayev SH.R 29.04.2015 10.05.2015 Ishga taqriz yozuvchining F.I.SH., ilmiy darajasi, unvоni: _____Urganch Neft va gaz sanoati KHK o`q. Kutlumuratov N.F. 7. Ilmiy rahbar: Quramboyev Sh.K BMI bajaruvchi talaba: Do’smetova Sh.Sh Kafеdra mudiri: Matchanov Sh. MUNDARIJA I. KIRISH…………………………………………………………… II ZAMONAVIY PEDOGOGIK TEXNOLOGIYALARNI TAHLIL QILISH VA TEGISHLI XULOSALAR CHIQARISH...................... 2.1 Zamonaviy Pedogogik texnalogiyalardan “Venn diagrammasi” metodi haqida ma`lumotlar o`rganish III Kasb-hunar kollejlarida “ Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fani bo`yicha namunaviy dastur asosida me’yoriy xujjatlar yaratish 3.1 Kasb-hunar kollejlarida “Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini namunaviy dastur bo`yicha ishchi dastur yaratish…………………………………………………………………. IV. Kasb-hunar kollejlarida “Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanning ishchi dastur va me’yoriy xujjatlar asosida fanning majmuasini yaratish……………………………………………………… V. UMUMLASHGAN YAKUNIY XULOSALAR QILISH VA TEGISHLI TAVSIYALAR BERISH……………………… VI. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI………. KIRISH Mavzuning dolzarbligi: Kadrlar tayyorlash milliy dasturida belgilangan vazifalarni bosqichma-bosqich amalga oshirilayotganligi natijasida, respublikamiz ta’lim tizimida tub islohotlar sodir bo`lib, u rivojlangan mamlakatlar ta’lim tizimi bilan uyg`unlashib bormoqda. Bu jarayonda tayyorlanayotgan Kadrlarning Kasbiy mustaqil fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, ularning eng muhim sifat ko`rsatkichlaridan biri sifatida e’tirof etilmoqda. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Abdug`anievich Karimov ta’kidlaganidek: «Agar talabalar fikrlashga o`rganmasa, ta’lim samarasi past bo`lishi muqarrar. Albatta bilim ham kerak. Ammo u o`z yo`liga. Mustaqil fikrlash ham katta boylikdir» Chunki, bozor iqtisodi sharoitida faqat mustaqil fikrlash qobiliyatiga ega bo`lgan shaxsgina, ijtimoiy hayotda o`zining munosib o`rnini topaoladi, jamiyat uchun ham, o`zi uchun ham foydali bo`ladi va turli g`arazli oqimlar ta’siriga berilmaydi. Shuning uchun ham, so`ngi yillarda malakali mutaxassislar tayyorlash jarayonida talabalarning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi noan’anaviy ta’limni tashkil qilish, faol usullarida foydalanishga ko`proq e’tibor berilmoqda. Noan’anaviy ta’lim usullarining o`ziga xos xususiyatlari quyidagilardan iborat:o`qituvchi talabalarga tayyor o`quv materialini taqdim etmaydi; o`quv materiali shunday bayon etiladiki, talabalar faol bilish va mustaqil o`zlashtirish jarayonida yangi bilim va ko`nikmalarga ega bo`ladilar; faol o`qitishning negizida mustaqil fikrlashga undash yotadi. Noan’anaviy ta’lim - talabalarni o`z kasbiga qiziqtiruvchi, bilim doiralarini kengaytiruvchi, ularda hozirjavoblik xususiyatlarini tarbiyalovchi, faollashtiruvchi va ularning mustaqil fikrlash qobiliyatini rivojlantiruvchi kabi didaktik funtsiyalarni bajaradi. Tajribalarda ta’kidlanganidek, agar mashg`ulot odatdagi - fakat tinglab o`tirishga asoslangan usulda o`tkazilganda, talabalar axborotning ko`pi bilan 20 foizini o`zlashtirgan bo`lsa, ilg`or pedogogik usullardan foydalanilganda esa, bu ko`rsatkich 80-90 foizgacha oshganligi tasdiqlangan. Noan’anaviy ta’limning samaradorligi yana shundan iboratki, uning qatnashchilari yaxlit tizimli bilimga ega bo`ladi va mustaqil - ijodiy fikrlash qobiliyatlari rivojlanishi negizida bo`lajak Kasbiy faoliyatga oid boshlang`ich ko`nikmalar shakllantirilib, o`quv-tarbiyaviy jarayonni amaliyot bilan bevosita bog`lab olib borishni ta’minlaydi. Shuning uchun ham u, rivojlantiruvchi o`qitishning yuqori samarali usullaridan biri bo`lib hisoblanadi. BMIning maqsadi: Kasb-hunar kollejlarida “Qishloq xo`jalikgini mexanizatsiyalashtirish” fani o`qitishda “Venn diagrammasi” usulidan foydalanib talabalarga bilim berish bo`yicha materiallar tayyorlash. BMIning vazifalari: BMIni maqsadlaridan kelib chiqib quyidagi vazifalar belgilab olindi va hal etishga harakat qilindi: -zamonaviy pedogogik texnologiyalarni tahlil qilish va tegishli xulosalar chiqarish - Zamonaviy Pedogogik texnalogiyalardan “Venn diagrammasi” metodi haqida ma`lumotlar o`rganish - Kasb-hunar Kollejlarida “Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini namunaviy dastur bo`yicha ishchi dastur yaratish - Kasb-hunar Kollejlarida “Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanini namunaviy dastur bo`yicha ishchi dastur yaratish -Kasb-hunar Kollejlarida “Qishloqxo`jaligini mexanizatsiyalashtirish” fanning ishchi dastur va me’yoriy xujjatlar asosida fanning majmuasini yaratish Dars berish jarayonida yoshlarning dunyoqarashini shakllantirishda noan’anaviy ta’lim usullaridan foydalanishning amaliy va metodik jihatlarini tadqiq etish va tegishli xulosalar ishlab chiqish. BMI ob’ekti: Xorazm viloyati Xonqa sanoat va xizmat ko`rsatish kasb-hunar kollejining ta’lim jarayoni. BMIning predmeti: Kasb-hunar kollejlarda noan’anaviy ta’lim usullarini tatbiq etish, talabalarning dunyoqarashini shakllantirishda faol o`qitish metodlarining amaliy va metodik jihatlarini ko`rsatib berish. BMIning nazariy va metodologik asosi. O`zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” va “Ta’lim to`g`risida”gi” qonuni, O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov asarlari tadqiqotning nazariy va metodologik asosi sifatida olindi. Aniq vazifalarni hal qilishda noan’anaviy ta’lim usullarini yoritib bergan pedogogik adabiyotlardan foydalanildi. BMI natijalarining ilmiy-amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijasida respublikamiz ta’lim muassasalarida “Kasb-hunar kollejlarining ta’lim jarayonida noan’anaviy ta’lim usullaridan foydalanish” mavzusini o`qitishda mavjud Kamchiliklar va yutuqlar o`rganildi. Natijada ushbu mavzuni o`qitish, noan’anaviy ta’lim usullaridan foydalanishning takomillashtirishi bo`yicha taklif va tavsiyalar berildi. Mazkur bitiruv malakaviy ishdan “Qishloq xujaligi mexanizatsiyatsiyalash” fanini o`qitishda metodik qo`llanma sifatida foydalanish mumkin. II. ZAMONAVIY PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALARNI TAHLIL QILISH VA TEGISHLI XULOSALAR CHIQARISH Noan’anaviy ta’lim berish usuli, ta’limiy maqsadni amalga oshirish bo’yicha ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi bilan hamkorlik faoliyatining murakkab jarayonining asosi hisoblanadi. Usullar: ushbu ta’lim berish davridan chiqqanda ta’lim oluvchi bilishi, udallashi va qadrlashi lozim bo’lgan ko’zlanayotgan natijalarga erishishni ta’minlaydi. Tajribalarning ko’rsatishicha, usulning asosiy natijaviylik mezonlari quyidagilar: belgilangan vazifalarni hal etish uchun uni qo’llashning mosligi va iqtisodiyligi; uni qo’llashda soddallik va osonlik; nafaqat eng yaxshi natijalarni ta’minlashi, balki ularga erishishning yuqori ishonchliligini ta’minlay olishi. Demak, faol ta’lim berish usuli - ta’lim oluvchilarning bilim faoliyatlarini rag’batlantiruvchi usuldir. U yoki boshqa muammoni echish to’g’risidagi fikrlarni erkin almashinuvini nazarda tutuvchi suhbat asosida quriladi Eng ko’p tarqalgan va xususiyatga ega bo’lgan ta’lim usullari quyidagilar hisoblanadi: suhbat, bahs, o’yin, keys-stadi, loyihalar usuli, muammoli usul, aqliy hujum va boshqalar hisoblanadi Noan’anaviy ta’limda interfaollik daraja qancha yuqori bo’lsa, ta’lim berish jarayoni shuncha natijali bo’ladi. Pedagogikada ta’lim usullarini tasniflash (tartiblashtirish, bir guruhga birlashtirish)ga turli yondashishlar yuzaga keldi. Ular tizimlashtirishni turli asoslarida tuzilgan. Ta’lim usullarini ta’limiy maqsadlarga erishish bo’yicha ta’lim beruvchi (o’rgatish) va ta’lim oluvchini (o’rganish) hamkoriy faoliyatini yo’li sifatida ko’rsatish ular xususiyati va o’quv faoliyati natijalari bo’yicha quyidagicha guruhlashtirish imkonini beradi: 1-guruh: tayyor o’zlashtiruvchilik o’quv faoliyati va ta’lim oluvchilarga bilimlarni 1-darajada o’zlashtirishni ta’minlovchi usullar; 2-guruh: esda qolganlarni tasvirlovchi o’quv faoliyati va ta’lim oluvchilarga bilim va ko’nikmalarni 2-darajada o’zlashtirishni ta’minlovchi usullar; 3-guruh: muhokama qiluvchi, qisman-izlanuvchilik o’quv faoliyati va ta’lim oluvchilarga bilim va ko’nikmalarni 3-darajada o’zlashtirishni ta’minlovchi usullar; 4-guruh: mustaqil izlanuvchilik faoliyati hamda 4-darajada bilimlarni o’zlashtirishni ta’minlovchi, usullar. Kasbiy ta’limda noan’anaviy ta’lim usullaridan asosan uchinchi guruh joriy etiladi. Uchinchi guruh ta’lim usullari: muhokama qiluvchi, qisman-izlanuvchilik o’quv faoliyati va ta’lim oluvchilarga bilim va ko’nikmalarni 3-darajada o’zlashtirishni ta’minlovchi, usullar hisoblanadi: Suhbat – dialogli (yunoncha: dialogos - ikki yoki bir necha insonlar orasidagi so’zlashuv), ta’lim berish va o’rganishning savol–javobli yo’li Usulning etakchi vazifasi - qiziqtirish: maqsadga yo’naltirilgan va mohirona qo’yilgan savollar yordamida ta’lim oluvchilarda berilgan mavzu bo’yicha o’zlarining bilimlarini eslash va bayon qilishga harakat qilinadi, o’qituvchi rahbarligida boshqa ta’lim oluvchilar bilan muhokama qilinadi. Ta’lim oluvchilar o’qituvchi bilan birga qadamma-qadam mustaqil fikrlash, yakunlash, xulosalash va umumlashtirish yo’li bilan yangi bilimlarni anglaydilar va o’zlashtiradilar. Suhbatning afzalligi yana shundaki, u ta’lim oluvchilar fikrlashini faollashtiradi va bilim kuchini rivojlanishiga yordam beradi. Suhbatlar vazifasiga ko’ra quyidagilarga bo’linadi: kirish yoki tashkillashtiruvchi (didaktik vazifasi: ta’lim oluvchilarni mashg’ulotdagi ishga tayyorlash); yangi bilimlarni etkazish (didaktik vazifasi: ta’lim oluvchilarni yangi material bilan tanishtirish); sintezlovchi yoki mustahkamlovchi (didaktik vazifasi: ta’lim oluvchilar bilimlarini tizimlashtirish, “mustahkamlash”, eslab qolishi va fikrlashi). Suhbatlar tashkiliy shakli bo’yicha o’quv va “davra suhbatiga” bo’linadi. “Davra suhbati” o’quv suhbatidan erkin holatda ishtirokchilar joylashish tartibi va asosiysi, ular fikrini navbat bilan bildirishi bilan farqlanadi. Eng muhimi savollarni to’g’ri shakllantirish va berish. Ular o’zaro mantiqiy bog’liqlikka ega bo’lishi kerak, o’rganilayotgan savol mohiyatini ochib berishi, tizimda bilimlarni o’zlashtirishga yordam berishi kerak. Savollar mazmuni va shakliga ko’ra ta’lim oluvchilarning rivojlanish darajasiga mos kelishi lozim. Esda tuting: oson savollar faol bilish faoliyatini rag’batlantirmaydi, jiddiy munosabat esa bilishga rag’batlantiradi. Bahs (munozara) - aniq muammo bo’yicha fikr almashish, muhokama shaklidagi ta’lim berishning faol usuli. Munozara usuli hamma vazifalarni bajaradi Bu usuldan quyidagi maqsadlarda foydalaniladi: yangi bilimlarni shakllantirishda; ta’lim oluvchilar u yoki bu savollarni chuqur o’ylab ko’rish, ularning mohiyatiga kirishni ta’minlashda; ta’lim oluvchilarni dalil va dalillarga asoslangan xulosalar orasidagi farqni tushunib etishga o’rgatishda; o’zaro fikr almashinuv ko’nikmalarni shakllantirishda; ta’lim oluvchilarga shaxsiy fikrida mustahkam turish va uni himoya qilishiga yordam berish. Munozara erkin bo’ladi, qachonki, u erkin rivojlansa, boshqaruvchan bo’lishi mumkin. U faqat o’zlashtirish lozim bo’lgan mavzu va savollarga taalluqli bo’lishi kerak. Aqliy hujum (breynstroming-aqllar to’zoni) - amaliy yoki ilmiy muammolar echish g’oyasini jamoaviy yuzaga keltirish.Ishtirokchilar aqliy hujum vaqtida murakkab muammoni hal etishga harakat qiladilar: ularni tanqid qilishga yo’l qo’ymay uni hal etishning ko’proq shaxsiy g’oyalarini yuzaga keltiradilar, so’ngra ko’proq oqilonaG’samaraliG’maqbul va boshqa g’oyalarni ajratadilar, ularni muhokama qiladilar va rivojlantiradilar, ularni isbotlash yoki qaytarish imkoniyatlarini baholaydilar. Bu usul hamma vazifalarni bajaradi, lekin uning asosiy vazifasi - ta’lim oluvchilarni o’quv-bilish faoliyatini faollashtirish, ularni muammoni mustaqil tushunish va echishga qiziqtirish va ularda muomala madaniyati, fikr almashinish malakalarini rivojlantirishi, tashqi ta’sir ostida fikrlashdan ozod bo’lish va ijodiy topshiriqni echishda birlamchi yo’l fikrlarini engib o’tishni tarbiyalaydi. An’anaviy ta’limda vazifani echish vaqtida ko’pgina ta’lim oluvchilar o’z g’oyalarini aytishga botina olmaydilar. O’z takliflarining xatoligi va ta’lim beruvchining salbiy munosabatidan, boshqa ishtirokchilarning yo’q qilib yuboruvchi tanqidi va kulgisidan asosli qo’rqadilar. Insert – samarali o’qish va fikrlash uchun matnda belgilashning interfaol tizimi. 1 Avvalgi bilimlarni faollashtirish va matnda belgilash uchun savollarning qo’yilish muolajasi. Shundan so’ng matnda uchraydigan, har turdagi axborotlarning belgilanishi. Insert - matn bilan ishlash jarayonida ta’lim oluvchiga o’zining mustaqil bilim olishini faol kuzatish imkonini ta’minlovchi kuchli asbob.Insert - o’zlashtirishning majmuali vazifalarini echish va o’quv materialini mustahkamlash, kitob bilan ishlashning o’quv malakalarini rivojlantirish uchun foydalaniladigan o’qitish usulidir. Matnda belgilash tizimi ( Download 5.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|