O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus tahlim vazirligi buxoro muxandislik texnologiyasi instituti ro’yxatga olindi № 2014 yil. «Tasdiqlandi»

Yag’ni, mikroprotsessor quyidagi funktsional vazifalarni bajarishi lozim:

Termostatning ish rejimini aniqlovchi xarorat chegaralarini klaviatura 

orqali kiritish imkoniyati ko’zda tutilsin.


Kiritilayotgan va nazorat qilinayotgan xaroratning qiymatlari suyuq 

kristalli simvolli grafik displeyda ko’rsatish imkoniyati nazarda tutilsin.


Berilgan 

xarorat

chegaralarining
kattaliklari 
boshqaruvchi
mikrokontrollerning qayta yoziluvchi doimiy xotira qurilmasida saqlansin. 

Berilgan xarorat chegaralarining kattaliklarini operativ o’zgartirish 

imkoniyati ko’zda tutilsin.


Xaroratni o’lchash vaqtida yuz berishi mumkin bo’lgan additiv va 

mulg’tiplikativ xatoliklarni tuzatish ko’zda tutilsin;


Xaroratni pastki va yuqori chegaralarini taqqoslash asosida bajaruvchi 

qurilmalar

uchun

buyruq
berish

asosida
boshqarish 
signallarini
shakllantirish ko’zda tutilsin;

Loiha printsipial sxemasida bajaruvchi mexanizmlar uchun boshqarish 

signallarini moslovchi elektron kuch zanjiri hisoblansin (sovutish

qurilmasining elektrik yuritmasini kommutatsiya qiluvchi 3 fazali tiristorli 
kalit sxemasi).

---

---

24

II- Bob. Adabiyot taxlili. 

2.1.Mavjud xarorat o’lchovchi qurilmalar taxlili. 
Kontaktli termometr xaqida mag’lumot. Mag’lumki ananaviy termostat 
qurilmalarida kontaktli termometrlar qo’llanilgan.
Anahnaviy elektron xarorat o’lchash qurilmalarida asosan termopara yoki 
termoqarshilik yordamida xaroratni elektr signaliga o’zgartirib, so’ngra u yoki bu
analog kuchaytirgich yordamida kuchaytirilib, biror bir strelkali indikatorga berilar, 
bu indikator shkalasi etalon termometr yordamida kalibrovka qilinar edi. Bu jarayon
ancha yuqori malakali mehnat talab qiladigan jarayon edi. 
Xozirgi kunda elektron sanoati tomonidan yuqori aniqlikda kalibrovka qilingan,
turli parametrlarni o’lchovchi raqamli o’lchov qurilmalar, jumladan xaroratni 
o’lchovchi intelektual datchiklar va komponentlar ishlab chiqarilmoqda. Masalan,
Dallas firmasining xarorat o’lchovchi DS18B20 rusumli mikrokontrolleri. Bu 
intelektual datchiklarning bir nechtasini paralel ulash orqali katta xajmlardagi
xaroratni nazorat qilish tizimlarini loyixalash mumkin. Masalan 4ta fazoviy nuqtada 
xaroratni nazorat kiluvchi qurilmaning printsipial sxemasi 2.1 – rasmda keltirilgan.
Rasmdan ko’rinib turibdiki bu sxema Proteus rusumli avtomatlashtirilgan loixalash 
tizimining ISIS dasturining ishchi oynasida tayyorlangan. Bu tizimning afzalligi
shundaki, uning yordamida loixalanayotgan qurilmaning ish rejimlarini virtual 
modellash orqali turli o’lchov qurilmalari bilan, masalan, ostsilograf, ampermetr,
voltg’metr, tok va kuchlanish indikatorlari bilan nazorat o’lchov ishlarini bajarish 
mumkin.
MAXIM firmasining xarorat o’lchovchi DS18B20 rusumli mikroprotsessorini 4 
tasini paralel ulash orqali katta xajmdagi xona xaroratini 4 ta nuqtadan nazorat qilish
tizimi loyixalangan. 

---

---

2.1-Rasm MAXIM firmasining xarorat o’lchovchi DS18B20 rusumli mikroprotsessorini 4 tasini paralel ulash orqali katta 

xajmdagi xona xaroratini 4 ta nuqtadan nazorat qilish tizimi printsipial sxemasi.

---

---

26

Bu mikrokontroller yordamida juda aniq ishlaydigan xarorat o’lchash
qurilmasini yaratish mumkin. Bu qurilmaning o’lchash aniqligini boshqarish 
dasturidan o’zgartirish imkoniyati mavjud.
Xozirgi kunda xorijiy kompaniyalar tomonidan turli informatorlar taklif 
qilinmoqda. Bunday qurilmalar joriy vaqt, xarorat hamda shamol tezligini navbat
bilan ko’rsatuvchi kombinatsion informatorlar shaklida ko’p tarqalgan.