O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi abdulla qodiriy nomidagi jizzax davlat pedagogika universiteti sirtqi bo’limi (5 yillik)

Darsning mazmuni:
1. Yunon-Eron urushlari
2. Marofon jangi
3. Doro I kushinlarining maglubiyati

4. 
   Kserks yurishlari
   
5. 
   Fermopil dovoni yonidagi va Salamin bugozidagi janglar.Yunonlarning galabasi va uning sabablari
   
6. 
   Kulchilik manbalari
   
7. 
   Kullar mexnatidan foydalanish.
   
8. 
   Kullarning axvoli. Tengsizlikka karshi kurash.
   
9. 
   Afinaning Egey dengizidagi xukmronligi.
   
10. 
    Afina demokratiyasining siyosiy moxiyati va bu demokratiyaning quldorlik harakteri.
    

11. 
    Periklning idora kilish usuli.
    
12. 
    Peloponnes urushlari, uning borishi,natijalari.
    
13. 
    Afinaning yengilishi.
    

Darsning jixozlari:

1. 
   6-sinf uchun “Jaxon tarixi”darsligi
   
2. 
   Dunyoning siyosiy haritasi (Xozirgi Gresiya)
   
3. 
   Darslikdagi harita
   
4. 
   Mavzu nomi va rejasi yozilgan chizmali kurgazma.
   
5. 
   Doska, bur.
   

Tayanch tushunchalar;
Yunoniston, Afina, Afinada quldorlik tuzumi. -demokratiya,
-Kulchilik, -gimnostaylar,
-Uzaro kurashlar, -olimpiya uyinlar,
-Kuzgolonlar, -oksokollar kengashi (senat)
-Promitey,
-Aristokratiya,
-Amforalar,
-Demos,
-Xalk yigini,
-Strateglar,
-Falanga,
-Koloniyalar,
-Marafon jangi

Ushbu mavzuni kuyidagi ikki variantda utish mumkin.

I-variant
Darsning rejasi

№	Darsning boskichlari	Vakt
I	Tashkiliy kism	2
II	Yangi dars mazmunini tushuntirish	15
III	Guruxlarda ishlash	15
IV	Dars mazmunini tuldirish	6
V	Dars yakunlarini chikarish	5
VI	Uyga vazifa	2

1. 
   Tashkiliy kism
   

O’quvchilarni darsga jalb etish, darsga tayyorgarligini kuzatish.

2. 
   Yangi dars mazmunini tushuntirish. Mavzu darslikda yoritilgan betlar.
   
3. 
   Guruxlarda ishlash.
   

Sinf O’quvchilari 3 guruxga bulinadi.

1-guruxga topshirik.

Kuyidagi krossvordni yeching

7

6

A

P

F

5

O

I

1

Yu

N

O

N

I

S

T

O

N

9

L

E

A

S

I

Y

8

T

2

D

Ye

M

O

S

D

Ye

M

O

K

R

I

T

P

3

O

A

A

10

I

N

R

T

P

Ya

A

Ye

E

F

4

A

G

O

R

A

O

I

N

K

L

Eniga: 1. Mil.av.1 ming yillikda Yevropada tashkil topgan davlat. 2. Afina oddiy fukarosi. Z. Yunon faylasufi. 4. Afinada odamlar yigiladigan joy.
Buyiga: 5. Kadimgi Yunonistonda sport musobakalari utkaziladigan joy nomi. 6. Dengiz xudosi. 7. Mil.av. V-asrda Yunonistonning eng kuchli quldorlik davlati. 8. Ikkinchi Yunon - Eron urushidagi jang bulib utgan maydon. 9. Afina davlat boshligi. 10. Mil.av. 443-yilda Afinaning bosh strategi.

2. 
   guruxga topshirik.
   

Darslik matnidan foydalanib mil.av.V-IV asrlarda Afinaning kuchayishi xakida malumot tuplang. Savollar tuzib chikish.

2. 
   guruxga topshirik.
   

Darslikdan foydalangan xolda Afina quldorlik demokratiyasi va Yunon manzilgoxlari xakida malumot tuplang.

4. 
   Dars mazmunini tuldirish.
   

O’quvchi o’qituvchilar guruxlarida mustakil ishlab topgan malumotlarni tinglab, yana kushimchalar kilib tuldiradi. O’quvchilar xam.

4. 
   Dars yakunlarini chikarish.
   

1. 
   Mil.av. V-IV asrlarda Yunoniston xujaligi kanday edi?
   
2. 
   Afina va boshka polislarda savdo-sotik kanday edi?
   

3. 
   Yunonistonda kulchilikning kuchayishiga sabab bo’lgan omillarni kursating?
   
4. 
   Yunonistonda kullarning kuldorlarga karshi olib borgan kurashlari xakida nimalarni bilasiz?
   
5. 
   Perikl davrida Afina davlati nima uchun kuchaydi?
   
6. 
   Afinada Demos kanday kilib xokimiyatni uz kuliga oldi?
   
7. 
   Afina xalk yigini xakida nimalarni bilasiz?
   
8. 
   Afina demokratiyasi va uning quldorlik xususiyatlari xakida nimalarni bilasiz?
   
9. 
   Yunon maktablari xakida yana nimalarni bilasiz?
   
10. 
    Olimpiya uyinlari kanday vujudga keldi?
    
11. 
    Olimpiya musobakalarida kimlar katnashish xukukiga ega edi?
    
12. 
    Olimpiya musobakalarida golib chiqqanlar kanday mukofotlanganlar?
    
13. 
    Kadimgi Yunon olimlaridan kimlarni bilasiz?
    
14. 
    Kadimgi Yunon tarixchilaridan kimlarni bilasiz?
    
15. 
    Yunonistonda kimlarni donishmandlar yulboshchilari deb bilganlar?
    

4. 
   Uyga vazifa:
   

1. 
   Darslikda berilgan savollarga javob toping.
   
2. 
   Yangi mavzu buyicha chizmali kurgazmalar tayyorlash.
   
3. 
   Mavzu yuzasidan test savollari tayyorlab kelish.
   
4. 
   Mustakil ravishda harita chizib kelish.
   
5. 
   Mavzu yuzasidan kushimcha malumotlar topib kelish.
   

-Jaxon tarixining o’qitilishida “Yunonistonda kulchilikning rivojlanishi va Afinaning yuksalishi” mavzusini urganishda, O’quvchilarga Yunonistonning kadimiy tarixini urgatish muxim xisoblanadi.
-mashgulot davomida Yunoniston tarixining eng muxim dalillari doriylar istelosidan - Rim istelosiga kadar, ya’ni mil.avv. II – ming yillik oxirlaridan to mil.avv. II-asrgacha utgan davrdagi dalillarni, Afinada quldorlik tarixi xakida O’quvchilarga tushuncha berish. Bu mavzuga maktab darsligida malumotlar yetarli, shunday bulsada kushimcha malumotlardan foydalanish zarurdir.
-Amaliy mashgulot jarayonida kuyidagi muammolarni yechishga to’g’ri keladi:
1. ”Yunonistonda kulchilikning rivojlanishiga va Afinaning yuksalishiga”nima sabab bo’lgan? Muammoning yechimi. Bitiruv - malakaviy ishimda asosiy manbalariga berilgan xulosalar asosida shu karorga keldim:
a) Boskinchilik urushlarning olib borilganligi
v) Karzdorlik munosabatlari
s) Yunon kaloniyalarining paydo bulishi.
d) Savdo-sotikning usishi.
-Yukoridagi izoxlangan fikrlarni biz utgan boblarimizdan kuplab malumotlar orkali keltirdik.
-Xulosa shundan iboratki, tarix o’qituvchisi dars davomida bunday malumotlar orkali darsning mazmunini orttiradi, yangi pedagogik texnologiyani kullash orkali esa dars samaradorligining darajasini kutaradi.


II-variant
Dars rejasi

№	Darsning boskichlari	vakt
1	Tashkiliy kism	2
2	Urganilgan mavzuni takrorlash	10
3	Yangi mavzuni tushuntirish	8
4	Aqliy xujum	16
5	Aqliy xujum yakunlarini chikarish	5
6	Dars yakunlarini chikarish	3
7	Uyga vazifa	2

1. 
   Tashkiliy kism.
   

Darsning mazmuni:

1. 
   Yunon – Eron urushlari.
   
2. 
   Marafon jangi.
   
3. 
   Doro I kushinlarining maglubiyati.
   
4. 
   Kserks yurishlari.
   
5. 
   Fermopil davoni yonidagi va Salamin bugozidagi janglar. Yunonlarning galabasi va uning sabablari.
   
6. 
   Kulchilik manbalari.
   
7. 
   Kullar mexnatidan foydalanish.
   
8. 
   Kullarning axvoli. Tengsizlikka karshi kurash.
   
9. 
   Afinaning Egey dengizidagi xukuronligi.
   
10. 
    Afina demokratiyasining siyosiy moxiyati va bu demokratiyaning quldorlik harakteri.
    
11. 
    Periklning idora kilish usuli.
    
12. 
    Pelaponis urushlari, uning borishi, natijalari.
    
13. 
    Afinaning yengilishi.