O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti o‘zbek filologiyasi fakulteti
Download 0.94 Mb. Pdf ko'rish
|
gazeta tilida leksik-frazeologik sinonimlarning qollanilishi zarafshon gazetasi materiallari misolida
|
60
Ommaviy axborot vositalari orasida gazeta adabiy tilning imkoniyatlarini namoyish etuvchi muhim manbalardan biri hisoblanadi. Gazeta tilini o`rganish adabiy til imkoniyatlaridan gazetalarda qanday foydalanilayotganligini baholash nutq madaniyatini oshirishda katta ahamiyatga ega. Shuni hisobga olib, ma’lum bir gazeta materiallari asosida uning tilini o`rganish dolzarb vazifalardan sanaladi. Publisistik uslub jamiyat ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy hayotini yoritishda katta imkoniyatlarga ega. Mazkur uslubning asosiy vazifasi axborotni tezkor, xolis, haqqoniy, ta’sirchan yetkazish bilan birga kishilarning dam olishi, ma’naviy-ma’rifiy tarbiyasiga ham ma’lum ta’sir o’tkazishdan iborat. O‘zbek tilshunosligida gazeta tilini o‘rganish sohasida bir qator ishlar yaratilgan. Gazeta tili va uslubini tadqiq etish sohasidagi tadqiqotlarda boshqa masalalar qatori, masalan, gazetada emotsionallik va ekspressivlikni ifodalash va jurnalistning tildan foydalanish mahorati kabi masalalar doirasida sinonimlar haqida ham fikrlar bildirilgan. Publisistik matnlarning stilistik xususiyatlari va lingvopoetik munosabatlari hamda nutqiy muloqotga oid jihatlari, ularda so’z qo’llash mahorati, leksik, frazeologik, gap qismlarining mazmun jihatidan o’zaro bog‘lanishi, matn tarkibining statistik tahlili kabi masalalarga qaratilgan. Mazkur malakaviy bitiruv ishidan kelgusida referat va kurs ishlari yozishda, mavzu bo’yicha nomzodlik ishi olib borishda foydalanish mumkin. Chunki publisistik matnda frazeologizmlar o’ziga xos xususiyatlarga ega bo’lib, uni atroflicha ilmiy tadqiq etish o’zbek tilshunosligida publisistika sohasida yaratilayotgan ishlar uchun boy manba sifatida xizmat qila oladi.
|
