O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi

1.2. Ilik mustaqilkdagi Oʻzbekiston armiyasi
Ilik mustaqil davrida Oʻzbekiston armiyasi oʻzaro aloqalarni rivojlantirish va milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida bir nechta reformalardan oʻtkazdi. Ushbu davrga doir qanday oʻzgarishlar sodir boʻlganligiga dair maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi:
Qurolli Kuchlar tarkibidagi oʻzgarishlar: Oʻzbekiston armiyasining qurolli kuchlar tarkibi va strukturasida katta oʻzgarishlar amalga oshirildi. Bu, yangi va hozirgi jarayonda ishlab chiqarilayotgan qurol va texnik vositalarning joriy zarur boʻlganlari bilan taʼminlanishi, uning effektivligini oshirish, taktikaviy uchunlilikni yuksaltirish va muvaffaqiyatli jang urushini taʼminlashni maqsad qilgan.
Xavfsizlikni taʼminlash sohasidagi hamkorliklar: Oʻzbekiston, xalqaro hamkorlik va ittifoqlarga aʼzo boʻlish orqali armiya xavfsizligini taʼminlashda hamkorlikni rivojlantirdi. Bu davrda Oʻzbekiston, xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda boʻlib, xorijiy mamlakatlardan texnik va professional tayyorgarlik olish, jang havo idoralari uchun alohida vositalar va qurollarni olish yoki ishlab chiqarish, shuningdek, zarur kasblar va tajribalarni oʻrganish imkoniyatlarini yaratishga oid muvofiqlashtirish tuzdi.
Milliy xavfsizlikni taʼminlash sohasidagi qoʻshimcha tadbirlar: Oʻzbekiston hukumati milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida Oʻzbekistonliklarning faoliyatini ragʻbatlantirish uchun turli sohalarida qoʻshimcha tadbirlar amalga oshirdi. Bunda, axborot xavfsizligini taʼminlash, tergov va migʻli boʻlishni taʼminlash, yoshlar va talabalar yurtlarida jihatdan oʻzlashtirish va jasadlarini sport bilan bezatish, xorijiy mamlakatlarda oʻqish, malakasini oshirish, jang havo idoralari tarkibida ishtirok etish, milliy reservni kuchaytirish, hukumatning oʻzlashtirilgan hujjatlarni himoya qilish, raqamlarni rivojlantirish, zaruriy va qurolli shaxslarning xavfsizlikning.
Ilik mustaqil davrga kirishidan buyon, Oʻzbekiston armiyasi oʻzaro aloqalarni rivojlantirish va milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida turli reformalardan oʻtkazdi. Bu davrda armiyada kelib chiqgan asosiy oʻzgarishlar quyidagilardir:

Qurolli Kuchlar tarkibi: Oʻzbekiston armiyasi qurolli kuchlarining tarkibida katta oʻzgarishlar amalga oshirildi. Yangi va yanada modern qurollar, texnik vositalar, aviatorlarning xavfsizlik vositalari va jang havo idoralari joriy etildi. Armiyada innovatsion xavfsizlik tizimlari, radarlar, avtomatik qoʻyish va nazorat vositalari, kiber-xavfsizlik tizimlari va boshqa zarur tizimlar oʻrnatildi.

Jang tayyorgarligi: Oʻzbekiston armiyasi jang tayyorgarligini oshirish uchun katta tajribaga ega mamlakatlar bilan hamkorlikni rivojlantirdi. Jang oʻqituvchilari, xususiy maktablar va maktablararo hamkorliklar orqali jang taktikasi, strategiyasi va zarur kasblar ustidan tayyorgarlik olish imkoniyatlarini yaratdi. Bundan tashqari, xalqaro jang yurituvchilari bilan oʻzaro taʼlim-tarbiya tashkil etildi.
Iqtisodiy taraqqiyot: Oʻzbekiston armiyasi hamda xalqaro hamkorliklar orqali armiyaga muvofiq mablagʻlarni ajratish va qurollarni yangilash uchun iqtisodiy taraqqiyotni taʼminlashga qaratilgan. Savdo-sotiq, ishlab chiqarish va texnik-texnologik rivojlanish, sanoat tashkilotlari, ilmiy-tadqiqot markazlari va hokimiyatning moliya resurslaridan foydalanish, armiya qurollarini va vositalarini rivojlantirishga yordam berdi.
Xavfsizlik hamkorliklari: Oʻzbekiston xalqaro hamkorlik va ittifoqlarga aʼzo boʻlib, xavfsizlik sohasida hamkorlikni rivojlantirishda ehtiyojlar ustidan ishladi. Jang chet tillarini oʻrganish, xalqaro jang manevri, xavfsizlik axborot almashinuvi va jasoratli reaksiyalar tashkil etish, jang yuritish tajribasini oʻzlashtirish, xorijiy mamlakatlardan professional tayyorgarlik va boshqalar.
Men biron bir ma'lumotga ega emasman, lekin men sizga Oʻzbekiston armiyasi haqidagi umumiy ma'lumotlarni berishim mumkin. Oʻzbekiston armiyasi, Oʻzbekiston Respublikasining milliy xavfsizlikni taʼminlash va mamlakatni qoʻllab-quvvatlash bilan mas'ul boʻlgan ilmiy-taʼlimiy, amaliy-texnikaviy va administrativ-organizatsion tuzilma sifatida faoliyat olib boradi.
Oʻzbekiston armiyasining asosiy vazifalari oʻzbekistonliklarning xavfsizligini taʼminlash, mamlakatning suverenitetini himoya qilish, xalqaro xavfsizlik va stabillikka qoʻllanish, qurolli jangda fuqarolar va mamlakatning obroʻsi bilan hamkorlikda turish va jahondagi barqarorlik va xalqaro hamjihatlikga koʻmaklashishdir.
Oʻzbekiston armiyasi, havodagi qurolli kuchlar, qurolsizlar, jang havo idoralari, havo sifati va qisqa davrli qurol yigʻuvchilardan iborat. Uning tarkibida Suv Qurollari va Qurolli Kuchlar, Qurolsizlar qoʻshma sotibi, Jang havo idoralari va boshqa tarkibiy boʻlinmalar mavjud.
Oʻzbekiston armiyasi, milliy xavfsizlik va koʻmaklashish sohasida xalqaro hamkorliklarga ham ahamiyat beradi. U dunyoning bir necha mamlakati bilan diplomatik hamkorliklar, voqealar va harbiy taʼlim jarayonlarini oʻtkazadi.
Majburiyatlar va harbiy xizmat yoshlari uchun Oʻzbekiston armiyasi talabalarini tayyorlash uchun oliy taʼlim muassasalari, harbiy litsey va akademiyalardan foydalanadi. Bu tashkilotlar armiyaga xizmat qilish uchun malaka va bilimlarni oshirish, harbiy rahbariyatni tayyorlash va harbiy ishonchlarni shakllantirish maqsadida faoliyat yuritadilar.
Umuman olganda, Oʻzbekiston armiyasi mamlakatning mustaqillikka erishishidan soʻng kelib chiqqan vaqtda oʻzaro hamkorliklarni rivojlantirib, milliy xavfsizlikni taʼminlash va oʻzbekistonliklarning xayriya va toʻgʻrisidagi qutqaruvchan mehnatlarni amalga oshirishga intilishga intilgan.
Ilik mustaqil davrga kelib, Oʻzbekiston armiyasi oʻzaro aloqalarni rivojlantirish, xalqaro hamkorlik va ittifoqlar bilan hamkorlik qilish, milliy xavfsizlikni taʼminlash va faol faoliyat koʻrsatish maqsadida bir nechta tadbirlar amalga oshirganligi maʼlum.
Qurolli Kuchlar tarkibi va tashkiloti: Oʻzbekiston armiyasi qurolli kuchlarining tarkibi va tashkiloti boʻyicha katta oʻzgarishlar amalga oshirgan. Bu odatda yangi va yanada yanada takomillashtirilgan qurollar va texnik vositalar olishni, ularni texnik jihatdan taʼminlashni, havo idoralari tarkibini modernizatsiyalashni, xizmatchilarining kasbiy tayyorgarligini oshirishni, jang mashgʻulotlarini amalga oshirishni oʻz ichiga olgan.
Hamkorlik va ittifoqlar: Oʻzbekiston, xalqaro hamkorlik va ittifoqlar orqali armiya xavfsizligini taʼminlashga katta e'tibor beradi. Mamlakat qoʻshimcha tashkilotlar bilan hamkorlikda ishlash, xorijiy mamlakatlardan texnik va professional tayyorgarlik olish, jang havo idoralari uchun vositalarni sotib olish yoki ishlab chiqarish, zarur kasblar va bilimlarni oʻrgatish imkoniyatlarini yaratish, jang urushlari, shuningdek, xavfsizlikni taʼminlash sohasida malakasini oshirish uchun hamkorlikda boʻlib olish uchun qoʻshimcha tadbirlarni amalga oshiradi.
Xavfsizlik tizimini rivojlantirish: Oʻzbekiston hukumati milliy xavfsizlikni taʼminlashga qaratilgan harakatlarni amalga oshiradi. Bu odatda, axborot xavfsizligini taʼminlash, tergov va migratsiyani baho qilish, yoshlar va talabalar yurtlarida oʻzlashtirishni oshirish, sport va jismiy tarbiyani ragʻbatlantirish, xorijiy mamlakatlarda oʻquv, malaka oshirish, jang havo idoralari tarkibida ishtirok etish, milliy rezervni kuchaytirish, hukumatning maxfiy hujjatlarni himoya qilish, raqamlarni rivojlantirish, zaruriy va qurolli shaxslarning xavfsizlikini taʼminlashni oʻz ichiga olgan.
Ilik mustaqillikdan buyon, Oʻzbekiston armiyasi oʻzaro aloqalarini rivojlantirish va milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida bir nechta islohotlardan oʻtkazdi. Bu davrda Oʻzbekiston armiyasi qurolli kuchlar, xizmatni taʼminlash va tashkilot strukturasida oʻzgarishlar kiritdi.
Qurolli kuchlar tarkibi va strukturasida oʻzgarishlar: Oʻzbekiston armiyasi, yangi va zamonaviy qurol va texnik vositalar bilan taʼminlash, taktikaviy uchunlilikni oshirish va jang va jang urushini muvaffaqiyatli oʻtishni maqsad qildi. Ushbu davrda, koʻplab modern qurol va texnik vositalar, xizmatga olinib, armiyada xizmat qiluvchi harbiy oʻquv markazlarining imkoniyatlarini yanada oshirish uchun yangi oʻquv markazlari tashkil etildi.
Xavfsizlikni taʼminlashda hamkorliklar: Oʻzbekiston, xalqaro hamkorlik va ittifoqlarga aʼzo boʻlib, milliy xavfsizlikni taʼminlashda hamkorlikni rivojlantirdi. Bu davrda, xorijiy mamlakatlardan texnik va professional tayyorgarlik olish, jang havo idoralari uchun zarur vositalar va qurollarni olish yoki ishlab chiqarish, shuningdek, zarur kasblar va tajribalarni oʻrganish imkoniyatlarini yaratishga oid hamkorliklar oʻrnatildi.
Milliy xavfsizlikni taʼminlash sohasidagi tadbirlar: Oʻzbekiston hukumati milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida turli sohalarida qoʻshimcha tadbirlarni amalga oshirdi. Bu tadbirlar orasida axborot xavfsizligini taʼminlash, tergov va migʻli boʻlishni taʼminlash, yoshlar va talabalar yurtlarida oʻzlashtirish va sport bilan bezatish, xorijiy mamlakatlarda oʻqish va malakasini oshirish, jang havo idoralari tarkibida ishtirok etish, milliy reservni kuchaytirish, hukumatning oʻzlashtirilgan hujjatlarni himoya qilish, raqamlarni rivojlantirish va zaruriy va qurolli shaxslarning xavfsizligini taʼminlash kabi masalalar muhim ahamiyatga ega boʻldi.
Ilik mustaqil davrda Oʻzbekiston armiyasi, Oʻzbekiston Respublikasi mustaqilligining taʼsisidan soʻng oʻzaro aloqalarni rivojlantirish va milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida bir nechta reformalardan oʻtkazdi. Bu davrda Oʻzbekiston armiyasining muhim jarayonlari va oʻzgarishlarini quyidagicha koʻramiz:
Qurolli kuchlar² tarkibi va strukturasidagi oʻzgarishlar: Mustaqillikdan keyin Oʻzbekiston armiyasining qurolli kuchlar tarkibi va strukturasida katta oʻzgarishlar amalga oshirildi. Bu oʻzgarishlar harbiy-strategik oʻzgarishlarni oʻz ichiga oladi va joriy jarayonlarga mos keladigan yangi qurollarni joriy etish, jang uchun zarur kasblarni rivojlantirish, taktikaviy tuzilmalarni yangilash, jang idoralarni oʻrnatish, tibbiyot, material-texnikaviy tayyorgarlik, axborot va xavfsizlik sohalarida kenglikdagi ishlab chiqarishni taʼminlash bilan bogʻliq edi.
Hamkorliklar va ittifoqlar: Oʻzbekiston armiyasi xalqaro hamkorlik va ittifoqlarga aʼzo boʻlish orqali milliy xavfsizlikni taʼminlashga yoʻnaltirildi. Oʻzbekiston dunyodagi yirik xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlikda boʻlganligi tufayli, xorijiy mamlakatlardan zarur kasblar va qurollar olish, jang havo idoralari, axborot xavfsizligi sohasida xalqaro standartlarga moslashtirilgan yoshlar va talabalar bilan hamkorlikda oʻzlashtirish va harbiy malaka va tajribani oshirishga imkoniyatlar yaratildi.
Xavfsizlik sohasidagi tadbirlar: Mustaqillik davri Oʻzbekistonida milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida qoʻshimcha tadbirlar amalga oshirildi. Ular ichida milliy reservni kuchaytirish, hukumatning oʻzlashtirilgan hujjatlarni himoya qilish, tergov va migʻli boʻlish, zaruriy va qurolli shaxslarning xavfsizligini taʼminlash, raqamlarni rivojlantirish, jasadlarini sport bilan bezatish, xorijiy mamlakatlarda oʻqish imkoniyatlari, jang havo idoralari tarkibida.
Ilik mustaqil Oʻzbekiston armiyasi haqida toʻliq maʼlumotim yoʻq, chunki meni maʼlumotlarim 2021-yilda tugagan. Oʻzbekistonning armiyasi haqida soʻnggi maʼlumotlarni olish uchun rasmiy Oʻzbekiston hukumati yoki soʻrov yoʻllash mumkin. Shuningdek, Oʻzbekiston Xalqaro Ittifoqi (UN) yoki boshqa tashkilotlar bilan bogʻlanishingiz ham maʼlumot olish uchun yaxshi manba sifatida xizmat qilishi mumkin.
Ilik mustaqillikdan buyon,³ Oʻzbekiston armiyasi oʻzaro aloqalarni rivojlantirish va milliy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida bir nechta reformalardan oʻtkazdi. Ushbu davrga doir qanday oʻzgarishlar sodir boʻlganligiga dair maʼlumotlarni oʻz ichiga oladi:
Qurolli kuchlar tarkibidagi oʻzgarishlar: Ilik mustaqillikdan buyon Oʻzbekiston armiyasi, yangi va hozirgi jarayonning zarur talablari va havo sharoitlari bilan muvofiq rivojlangan qurollar bilan taʼminlanmoqda. Armianing qurolli kuchlar tarkibi va strukturasida, yangi silahlarni joriy etish, uskunalarni yanada rivojlantirish, texnikaviy moddalar bilan taʼminlash va xavfsizlikni taʼminlashga qaratilgan ishlar amalga oshirilmoqda.
Xavfsizlikni taʼminlash sohasidagi hamkorliklar: Oʻzbekiston, xalqaro hamkorlik va ittifoqlarga aʼzo boʻlish orqali armiya xavfsizligini taʼminlashda hamkorlikni rivojlantirgan. Xalqaro tashkilotlar bilan ishbilarmonlik oʻrnatish, xorijiy mamlakatlardan qurollar va texnikalar olish, jang havo idoralari uchun mahorat kasblarni oʻqitish va xavfsizlik sohasidagi bilim va tajribani oshirish kabi sohalarda hamkorliklar amalga oshirilmoqda.
Qurolli kuchlarning tayyorgarlik va professionalizatsiyasi: Ilik mustaqillikdan buyon, Oʻzbekiston armiyasining tayyorgarlik va professionalizatsiya sifati yanada oshirilgan. Jang havo idoralari, maxsus xizmatlarning tashkil etilishi va xizmatni oʻtish, kasbiy bilim va tajribani oshirishga oid oʻquv markazlari oʻrnatildi. Bu bilan birga, armiyada ishtirok etuvchi hujjatlar, harbiy hududlarda xizmat qilish, sifatli jang urushini oʻtish va shaxsiy rivojlantirish imkoniyatlari oshirildi.
Jang urushi va xavfsizlik operatsiyalariga qatnashish: Oʻzbekiston armiyasi, xalqaro va mintaqaviy xavfsizlikni taʼminlash maqsadida jang urushlari va xavfsizlik operatsiyalariga hamda shuningdek, tergov va jinoyatlar bilan kurashishda.