O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti soliqlar va soliqqa tortish

12.4. Mahalliy soliqlar va yig`imlar mavzusiga doir masalalar: 
1-masala. Hisobot davrida bolalar bog’chasini tutib turish xarajatlari 300 ming so’mni tashkil 
etadi. 170-satr bo’yicha soliq solinadigan daromad 700 ming so’mdan iborat. Foyda solig’i 
summasi: 180-satr 250 ming so’m. Foyda solig’i stavkasi 10%. obodonlashtirish va ijtimoiy 
infratuzilmani rivojlantirish solig’ini hisoblang. 
Echilishi: 
1.Soliq solinadigan daromaddan foyda solig’i summasini ayiramiz: 
700 – 250 =450 ming so’m 
2. Bolalar bog’chasini tutib turish xarajatlari summasini foyda solig’i stavkasiga 
ko’paytiramiz. 
300 x 10% = 30 ming so’m 
Ya’ni, biz daromad solig’i summasining bolalar bog’chasini tutib turish hisobiga qanday 
summaga kamayganligini bilamiz. 
1. Teskari hisob-kitobni amalga oshiramiz. 
300 (1-band saldosi) + 100 (bolalar bog’chasini tutib turish xarajatlari) + 10 (ana shu 
xarajatlarga to’g’ri keladigan soliq summasi) = 410 ming so’m 
2. So’ngra biz 415 ni obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i 
stavkasiga ko’paytiramiz 
410 x 8% = 32,8 ming so’m 
Ya’ni, korxona 33,2 ming so’m obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish 
solig’ini to’lashi kerak edi. Lekin u amalda 100 ming so’m infratuzilmani tutib turish uchun 
sarflagan edi. SHuning uchun korxona obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish 
solig’ini to’lovchi hisoblanmaydi.
 

---

44 
2-masala. Hisobot davrida sog’liqni saqlash muasasasini tutib turish xarajatlari 250 ming 
so’mni tashkil etadi. 170-satr bo’yicha soliq solinadigan daromad 5500 ming so’mdan iborat. 
Daromad solig’i summasi 180 satr - 2300 ming so’m. Daromad solig’i stavkasi – 35 foiz 
obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’ini hisoblaymiz. 
Echilishi: 
1. 5500 - 2300 = 2200 ming so’m 
2. 250 x 35% = 87,5 ming so’m 
3. 2200 + 250 + 87,5 = 2537,5 ming so’m 
4. 2537,5 x 8%= 203 ming so’m 
Demak, obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i 203 ming so’mni 
tashkil etadi, lekin korxona amalda ijtimoiy soha ob’ektlarini tutib turish uchun 150 ming so’m
xarajat qilgan edi. 
Mazkur korxona byudjetga 203 – 150 = 53 ming so’m farqni to’lashi lozim.