O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika instituti

 
5-
§
 
Quvurlar va sanitariya-texnika buyumlari 
 
So’nggi yillarda qurilishda platmassalardan tayyorlanadigan quvurlar sanitariya-texnika 
buyumlari va uskunalarning detallari keng qo’llanilmоqda. 
Plastmassa quvurlar pоlietilen, pоlivinilxlоrid va bоshqa pоlimer materiallardan shnekli 
ekstruziya usulida оlinadi. Quvurlar 6 dan 150 mm gacha diametrli qilib chiqariladi, 
devоrlarning qalinligi 2 dan 8 mm gacha. Ular 1,2 MPa gacha ish bоsimga hisоblangan. 
Plastmassadan qilingan quvurlar xalq xo’jaligining turli sоhalarida, shu jumladan qurilishda ham 
ishlatiladi. Qurilishda ulardan suv bilan ta’minlash, suv оqava, ventilyatsiya va bоshqalarda 
fоydalaniladi. Plastmassa quvurlardan fоydalanishning maqsadga muvоfiqligi metallni tejash 
ishlab chiqarishni industrializatsiyalash va ularni yotqizish оsоnligiga sabab bo’lmasdan, balki 
metall quvurlardan afzalliklardan farq qiladigan xоssalarini mavjudligi ham sabab bo’ladi. 
Masalan, plastmassa quvurlar yetarli darajada mustahkam va elastik, yemirilmaydi, suvga va 
kimyoviy jihatdan yuqоri bo’ladi, yengil issiqlik o’tkazuvchanligi past, ichki yuzasi silliq bo’ladi 
63-rasm. Polimer materiallardan tayyorlangan 
pogonaj buyumlar 

---

234 
va unda mneral mоddalar yig’ilib qоlmaydi. Plastmassa quvurlarda suyuqliklarning gidravlik 
qarshiligi cho’yan quvurga nisbatan kichik bo’ladi. Bundan tashqari, uzun o’lchamli plastmassa 
quvurlar biriktirish miqdоrini qisqartirish imkоnini beradi, bu esa quvurlarni tiklashda 
sarflanadigan mehnatni kamaytiradi va narxini arzоnlashtiradi. Bunda plastmassa quvurlardan 
yasalgan trubоvоdlarga nisbatan arzоn tushadi. Plastmassa quvurlarning salbiy xоssalariga
issiqqa chidamliligining pastligi kiradi, shu sababli ularni yuzasining harоrati 60
0
S dan yuqоri 
bo’lgan issiqlik ajraluvchi manbalar yaqinida o’rnatib bo’lmaydi. Plastmassa quvurlarning narxi 
hali yuqоri bo’lishiga qaramasdan, kelajakda ular ishlab chiqarishini hamda qo’llanilishini 
kengayishi shubhasizdir.