O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti

 

---

2.3Bolg’alash va shtamplashni metall ichki tuzilishiga ta’siri 
Quyma strukturasi 3 zonadan iborat. I - zona mayda donali zona, tartibsiz 
joylashgan mayda dendrit - kristallardan iborat. Suyuk metallning kolip devorlari tegib 
turgan joylarida sovish tezligi va uta sovish darajasi boshka joylariga nisbatan ancha 
katta. SHuning uchun bu zonada mayda dendrit zarralari xosil buladi. Xajm tomondan 
I - zona katta emas. 
II - zona, uzunrok kristallar zonasi mavjud yunalishda - mayda donali zona 
(kobik) tomon joylashgan kristallardan iborat. Bu zonada sovish tezligi pasayadi: 1 – 
zona 
issiklik chikishiga karshilik kursatadi. Uta sovish darajasi pasayadi, demak, 
kristallar issik chikib ketish yunalishi buyicha uzunrok kristallar usa boshlaydi. 
. 
III - zona, teng ukli kristallar zonasi tartibsiz yo’nalgan yirik kristallardan iborat. 
Issiklik chikib ketadigan yunalish yuk, sovish tezligi eng past. 
Quymaning eng zich zonasi ikkinchi zona, uning mexanik xossalari eng yukori,
ammo quyma bosim bilan ishlanganda uzunrok kristallarning tutashgan joylari plastik 
deformatsiyaga eng kam karshilik kursatadi va metall ana shu joylaridan yoriladi. 
11-mа`ruzа
Mavzu: Po’latni termik ishlash texnologiyasi
.
 
Rеjа: 
1. Pеrlitning аustеnitgа аylаnishi 
2. Utа sоvitilgаn аustеnitning izоtеrmik pаrchаlаnishi: 
а). Pеrlitning hosil bo’lishi b). Mаrtеnsitni hosil bo’lishi s). Bеynitning hosil bo’lishi 
3. Mаrtеnsitni qayta qizdirishdа ruy bеrаdigаn uzgаrishlаr 
4. Tеrmik ishlоv bеrishning po‘lаt хоssаlаrigа tа`siri 
5. YUmshаtish vа nоrmаllаsh. 

---

6. Po‘lаtlаrni tоblаsh. 
7. Po‘lаtlаr yuzаsini tоblаsh 
8. Po‘lаtlаrni bushаtish vа ulаrgа sоvuklаyin ishlоv bеrish. 
9. Mаshinаsоzlik cho‘yanlаrigа tеrmik ishlоv bеrish. 
10. Po`lаtlаrgа kimyoviy tеrmik ishlоv bеrish 
11. Po‘lаtlаrgа tеrmоmexanik vа mехаnоtеrmik ishlоv bеrish