O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi «organik kimyо»

Nazorat savollari:
1.Umumiy formulasi S₇N₉N bo’lgan aminlarning izomerlari formulalarini yozing.
2.Quyida keltirilgan reaktsiyalar mashsulotlarini yozing va nomlang:
a) C₆H₅NO₂  2Zn  4NH₄Cl 
b) 4C₆H₅NO₂  3CH₃OH  3NaOH 
v) 2C₆H₅NO₂  4Zn  8NaOH 
g) 2C₆H₅NO₂  5Zn  8NaOH 
3.Anilinni nitrobenzoldan qanday reaktsiya(lar) yordamida ajratish mumkin.
4.Quyida keltirilgan reaktsiyalar mexanizmini yozing:

Adabiyot:

1. 
   Dj. Roberts, M. Kasserio Osnovi organicheskoy ximii. M.: «Mir». 1978. T.2. S.260-286.
   
2. 
   A.Terney Sovremennaya Organicheskaya ximiya. M.: «Mir». 1981. T.II. S. 258-273.
   
3. 
   A.E.Agronomov Izbrannie glavi organicheskoy ximii M.: «Ximiya». 1990. S.474-589.
   
4. 
   K.N.Axmedov, Sh.Y.Yildoshev Organik kimyo usullari. 2 qism. T.: «Universitet». 1993. 55-80 b.
   

Ma’ruza № 37. Geteroshalqali birikmalar
Besh a’zoli bitta geteroatom tutgan aromatik birikmalar: pirrol, tiofen, furan. Tuzilishi, aromatiklik xususiyatlari, kimyoviy xossalari. Elektrofil almashinish reaktsiyalari
Geteroshalqali birikmalar deb, shalqasi uglerod va getero atomdan tashkil topgan birikmalarga aytiladi.
Tabiatda uchraydigan birikmalar tarkibida asosan geteroatom sifatida kislorod, azot va oltingugurt atomlari ishtirok etadi.
Geteroshalqali birikmalar tarkibida atomlarning umumiy soni uch, tirt, besh, olti va undan kip bilishi mumkin. Lekin eng barqaror geteroshalqali birikmalar besh va olti a’zoli bo’lib, bular tabiiy birikmalar orasida keng tarqalgan.
Geteroshalqali birikmalarni 1)atomlarning umumiy soniga; 2)geteroatomlar soniga; 3)shalqalarning soniga qarab sinflashtiriladi.
Geteroshalqali birikmalarni nomlashda esa shalqani tashkil qiluvchi molekula atomlarini nomerlash geteroatomdan boshlanadi.