O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti g. R. Tursunova

Muzqaymoq kafesi - dam olish uchun eng gavjum joy xisoblanadi. Hamma 
oilalar ham restoran yoki barlarga boravermaydi, chunki u joylar yosh jihatidan 
kattalarga mo‘ljallangan va narxi ham qimmat bo‘ladi.
Muzqaymoq kafelari esa hammabop, butun oila a’zolari bilan kelib dam 
olish imkonini beruvchi joy xisoblanadi. Muzqaymoq tayyorlash jarayoni ham 
o‘ziga xos, ishlatiladigan idish - tovoqlar zanglamaydigan po‘latdan tayyorlanadi. 
Muzqaymoq kafesi uchun uncha katta maydon talab qilinmaydi va mijozlar uchun 
past haroratli vitrinada muzqaymoq assortimenti namunalari qo‘yiladi. Bundan 
tashqari muzqaymoq kafesida tashrif buyuruvchilarga har xil pishiriq va qandolat 
mahsulotlari, issiq hamda sovuq ichimliklar taklif qilinadi.
Kafeteriylar - yirik oziq-ovqat yoki nooziq-taom do’konlarida tashkil etiladi. 
Kafeteriylarda issiq ichimliklar, sut - qatiq mahsulotlari, qandolat mahsulotlari 
tayyorlanishi va sotilishi mumkin. Lekin alkogol ichimliklarni sotish ta’qiqlanadi.
Oshxona - tegishli mijozlar talabini qondiradigan, oziq - ovqatlar iste’mol 
qilinadigan ovqatlantirish maskani bo‘lib, u yerda haftaning kunlari bo‘yicha 
taomnoma tuziladi, taomlar tayyorlanadi va mijozlarga taqdim etiladi. 
Ovqatlantirish korxonalari orasida oshxonalar eng keng tarqalgan ovqatlantirish 
joyi xisoblanib, asosiy faoliyati o‘z mahsulotidan aholi uchun taomlar tayyorlash, 
mijozlar talablarini qondirish, nonushta, tushlik, kechki taomlar yoki ularning bir 
qismini tayyorlashdir. Oshxonalardan uyga ham taom olib ketish mumkin. 
Oldindan buyurtmalar qabul qilinadi, shuningdek taom mahsulotlari, yarim tayyor 
mahsulotlar sotiladi. 
Oshxonalar bir - birlaridan qo‘yidagicha farqlanadi: 

mahsulotlari assortimenti bo‘yicha: umumiy va parhez taomlar 
oshxonalari; 

xizmat ko‘rsatiladigan mijozlar: maktab bolalari, talabalar va kattalar; 

manzili bo‘yicha: hamma uchun, OTM va korxona, muassasa xodimlari 
uchun. 

---

29 
Tamaddixonalar - taomlar assortimenti cheklangan ovqatlantirish maskani 
bo‘lib, mahsulotlardan tez va oson taom tayyorlanadi. Ular boshqa ovqatlantirish 
korxonalaridan farq qilib, xizmatni juda tez amalga oshiradi va tashrif buyuruvchilar 
bir zumda ovqatlanishadi. Iste’mol taomlar assortimenti asosan issiq va sovuq 
taomlardir. 
Tamaddixonalarda 
alkogol 
ichimliklarni 
sotish ta’qiqlanadi. 
Tamaddixonalar mahsulotlar assortimentini sotish bo‘yicha umumiy va maxsus 
turlarga bo‘linadi. Maxsus tamaddixonalarda chuchvara, pishirilgan go‘sht, kabob, 
somsa va shu kabilar tayyorlanadi. Tamaddixonalarda ko‘p hollarda tik turib 
tamaddi qilinadi va taom tanlangach, xisob - kitob birdaniga amalga oshiriladi.
Bufetlar - ovqat mahsulotlarini sotishga mo‘ljallangan bo‘lib, ular odatda 
mahsulotlarni o‘zlariga qarashli ovqatlantirish korxonalaridan oladi. Ommaviy 
o‘yin - tomosha joylaridagi bufetlarda oliy sifatli qandolat mahsulotlari, 
shirinliklar, meva va turli xildagi sharbatlar, issiq ichimliklar sotiladi. Spirtli 
ichimliklar bilan savdo qilish mumkin emas. U yerda o‘z - o‘ziga xizmat qilish 
usuli amalga oshiriladi.
Bufetlar quyidagi joylarda faoliyat ko‘rsatadi:

maktab va OTMlarda; 

tomosha maskanlarida;

sport maydonlari atrofida; 

temiryo‘l larda;

daryo va dengiz kemalarida; 

ishlab chiqarish va transport korxonalarida;

qurilish va boshqa muassasalarning ichida yoki tashqarisida joylashishi 
mumkin.