O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti kichik biznes va tadbirkorlik fanidan

Xxo‘jalik yurituvchi subektlar faoliyatini daavlat tomonidan yo‘lga solish va nazorat qilish chora tadbirlari.

Kichik biznesning aholi va taraqqiyotni davlat tomonidan nizorat qilshida quyidagi usullar qo‘llanadi: fiskal, monetar va bevosita aralashuv:

Fiskal siyosatda - tadbirkorlik sub’ektlari faoliyati soliq va davlat to‘lovlari orqali boshqariladi. amdo‘stlik davlatlariga soliqlar tizimi
boylikni musodara qilish ususiyatiga ega bo‘lib, bu tadbirkorlik faoliyati taraqqiyoga qarshi samara beradi. Byudjetga, hamda, byudjetdan tashqari fondlarga to‘lanadigan soliq va to‘lovlar ba’zida xo‘jalik
sub’ektlar daromadini 75-80% ni tashkil etmoqda. Bu esa, tadbirkorlik faoliyati uni olib boruvchiga kam manfaat keltirishini ko‘rsatadi. SHuning uchun, iqtisodiyotni boshqarishda fiskal siyosat salmoqi yuqori
bo‘lmasligi kerak.

Monetar siyosat - bu davlat tomonidan davlat milliy balki orqali muomalaga tushadigan pul massasini nazorat qilish - boshqarish demakdir. Monetar siyosat turlari sematik tarzda qo‘yidagi ko‘rinishga ega:

Siyosat	arakat	Samara
YUqori arid qobiliyatiga ega bo‘lgan pullar	Pul taklifini kamaytiradi. Ustama foizlarni oshiradi.	Deflyasion
arid qobilyati past bo‘lgan pullar	Pul taklifini oshiradi. Ustama foizlarni pasaytiradi	Inflyasiya

Monetar siyosatni yuritish mamlakatdagi inflyasiya jarayonini sekinlashtiradi, bu esa pul-kredit muammolarini barqarorlashtirishga va shu asosida tadbirkolrlikning taraqqiy topishiga imkon yaratadi.

Davlatning iqtisodiyotiga, shu jumladan kichik biznes taraqqiyotiga bevosita ta’sir ko‘rsatishi davlat tomonidan shu sohaga taaluqli qonunlar yaratilishi bilan amalga oshiriladi. O‘zbekiston Respublikasida qabul qilingan «Tadbirkorlik to‘g‘risida», «Mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va Xususiylashtirish», «Koronalar to‘g‘risida», «Kichik va Xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni rag‘batlantirish» to‘g‘risidagi qonunlar shu yo‘lda amalga oshirilayotgan ijobiy ishlar natijasidir. Jumladan, «Tadbirkorlik to‘g‘risidagi» qonundda bu faoliyat bilan, ayrim kotegoriyadagi shaslardan tashqari barcha jismoniy va yuridik shaslar shug‘ullanishi mumk4in deyilgan. Davlat idoralari va boshqaruv muassasalari ishlovchilar, shuningdek, prokratura va sud mahkamalari odimlarining tadbirkorlik bilan shug‘ullanishi ma’n etilgan. SHuningdek, qonunda rag‘bari (yokt ish boshqaruvchilari-menejerlar) tomonidan amalga oshiralidagn tadbirkolrlik, u mulkni boshqarish sohasida mulk egasi bir il huquq va majburiyatlarga ega bo‘lgan va tadbirkorlar uchun belgilangan javobgarlikni o‘z bo‘yniga olgan oldagina amalga oshirilishi mumkinligi belgilab qo‘yilgan.