O`zbekiston Respublikasi Oliy va O`rta Maxsus Ta`lim Vazirligi Samarqand Veterinariya Meditsinasi Instituti Veterinariya Profilaktikasi va Davolash Fakulteti

I.Karimov.

O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida” gi qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da yoshlarni o’qitishi va tarbiyalash ishlarini tubdan yaxshilash masalasi qo’yilgan. Jumladan dasturga “Inson, uning har tomonlama uyg’un kamol topishi va faravonligi. SHaxs manfaatlarini ro’yabga chiqarishning sharoitlarini yaratish, eskirgan tafakkur va ijtimoiy xulq atvorini andazalarini o’zgartirishi respublikada amalga oshirilayotgaqn isloxatlarning asosiy maqsadi va harakatlantiruvchi ko’zgudir.Xalqning boy intelektual merosi va umumbashariy qadiryatlar asosida zamonaviy madaniyat, iqtisodiyot fan texnika va texnologiyalarining yutuqlari asosida kadrlar tayyorlashning mukammal tizimini shakillantirish O’zbekiston taraqqiyotining muhum shartlaridir”.-deb ko’rsatilgan.

O’zekiston Respublikasining birinchi prezidenti Islom Karimov O’zbekiston Respublikasi Konsitutsiyasning 18 yilligiga bag’shlangan tantanali majlisida 2011 yilni “Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” yili deb e’lon qildi. Prezident o’z maruzasida biz tanigan taraqqiyot yo’lining tarkibiy qismiga aniqroq ayadigan bo’lsak, keljakimizning muhtasham poydevoriga aylanib borayotgan ishlab chiqarish va ta’lim sohasidagi buyuk dasturlarimizni o’z vaqtida, uzoqni ko’zlab ishlab chiqqanimiz va amalga oshirganimiz naqadar to’g’ri bo’lganligi bugun mamlakatimiz erishgan yuksak marra va natijalar yaqqol nomoyon etmoqda, deb takidladi.

Prezidenimiz tomondan ta’lim-tarbiya sohasida belgilab berilgan vazifalar qatoriga yoshlarimiz dunyoqarashini mamlakatimizda mustaqillik yillarida sodir bo’lgan ulkan o’zgarishlar va mavjud muammolar ko’lami hamda extiyojlardan kaelib chiqqan holda shakillantirish katta o’rin egallab turibdi. Birinchi prezidentimiz I.Karimov takidlaganidek “bugungi kunda oldimizga qo’ygan buyuk maqsadlarimizga, ezgu ishlarimizga erishganimiz,jamiyatimizning yangilanishi, hayotimizning taraqqiyoti va istiqboli amalga oshirilayotgan islohatlarimiz, rejalarimizning samarali taqdiri bularning barchasi avvalambor, zamon talablariga javob beradigan yuqori malakali ongli mutaxassis kadrlar tayyorlash muammosi bilan chambarchars bog’iqligini barchamiz anglab yetmoqdamiz.”

Bugungi kunda ta’lim-tarbiya borasidaib borilayotgan islohatlarnipedagogik va axborot texnologiyalarisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Inson omilini inobatga olgan holda manashu ikkita texnologiya ta’lim tarbiya samaradorligi omiliga aylanib ulgurdi. Jamiyatimizda fan va texnika texnologiyalar rivojlanishi ta’sirida bo’layotgan o’zgarishlar ta’lim tarbiyaga bo’lgan talabi o’zini ta’sirini ko’rsatmoqda. Mehnat ta’limini yo’nalishlaridan biri xisoblanmish qishloq xo’jalik va ularni kasbga yo’naltirish kunning dolzarb masalalaridan hisoblanadi. Qishloq xojaligi darslarida ishlab chiqarish jaraynlari bilan o’quvchilarni tanishtirish imkonyatlari juda kattadir. O’quvchilar o’zlari ota-onalariga qishloq xo’jalik ishlarida yordam beradilar va yashash joyi atrofidagi dalalardagi qishloq xo’jalik mashinalari ishlarini ko’radilar. Qishloq xo’jalikkasblari haqida dastlabki ma’lumotlarga ega bo’ladilar.

Talabalarni ongli va to‘g‘ri kasb tanlashga tayyorlash, ya’ni kasbga yo‘naltirish (proforientatsiya) o‘zaro bog‘liq va birgalikda amalga oshiriladigan quyidagi choralardan iborat: a) kasbiy (professional) maorif; b) kasbiy konsultatsiya (maslahat); v) kasbiy diagnostika; g) kasbiy tanlash (saralash); d) kasbga moslashtirish.

Ma’lumki keyingi yillarda davlatimizda yosh kadrlarga nisbatan talab borgan sari ortib bormoqda, bu talabni qondirishda esa albatta yosh kadrlarni yetkazib beruvchi bo`g`in- kasb hunar kollejlari va oliy ta`lim muassalaridagi yetishib chiqayotgan yosh mutahasis kadrlarga tayaniladi.

Bunda esa yetishib chiqayotgan yosh kadrlarning raqobatbardosh va o`z kasbini puxta egallaganligi alohida e`tiborga olinadi. O’zbekiston Respublikasining “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da va ‘’Ta`lim to`g`risidagi’’ qonunda ham talaba yoshlar ongida kasbga nisbatan motivatsiyani oshirish va bu yo`lda o`qituvchi va mas`ul shaxslar tomonlar bajarilishi kerak bo`lgan vazifalar qatiy belgilab qo`yilgan.

Bugungi kunda yoshlarni kasbiy o'zini o'zi aniqlash muammosi insonni zamonaviy jamiyatning to'laqonli a'zosi sifatida shakllantirish nuqtai nazaridan eng muhimlaridan biri hisoblanadi. Har bir talaba kasbni, tegishli o'quv muassasasini tanlashi, shuningdek, mamlakat va mintaqadagi umumiy ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar bilan bog'liq holda kasbiy rivojlanish yo'lidagi mumkin bo'lgan o'zgarishlarga tayyor bo'lishi kerak.

Kasbni tanlashning muvaffaqiyati asosan talabaning psixologik tayyorgarligi bilan bog'liq bo'lib, ular bilan bog'liq: shaxsning kasbiy yo'nalishini shakllantirish, qobiliyatlarni o'zini o'zi etarli darajada baholash, intilishlarning real darajasi, barqaror kasbiy niyatlar, kasblardan etarlicha xabardor bo'lish. Talabalar kelajakdagi kasbiy faoliyat sohasini tanlashda yo'l qo'yadigan ba'zi keng tarqalgan xatolarni ta'kidlash lozim.