O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti
-jadval O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga jalb etilgan xorijiy investitsiyalarning
Download 1.23 Mb. Pdf ko'rish
|
ozbekistonda chet el investitsiyalarini soliq mexanizmi orqali tartibga solish yonalishlari
|
8-jadval
O’zbekiston Respublikasi iqtisodiyotiga jalb etilgan xorijiy investitsiyalarning dinamikasi 30 (foiz hisobida) Iqtisodiyot tarmoqlari Yillar 2007 2009 2011 2013 2015 Xorijiy investitsiyalarning jami i e tit iyala a mi agi alm g’i 24,5 35,4 23,5
23,1 21
T ’g’ i a -t ’g’ i xorijiy investitsiyalarning jami investitsiyalar a mi agi alm g’i 20,6 30,5 21,2 16,9
15,2 T ’g’ i a -t ’g’ i x i iy investitsiyalarning jami xorijiy i e tit iyala a mi agi alm g’i 84,0 86,2 78,8
72 73
“Chet el i e tit iyala i t ’g’ i i a”gi a “Chet ellik investorlar huquqlarining kafolatlari va ularni himoya qili ala i t ’g’ i i a”gi O’z e i t Re pu li a i Q u la i i g mazmu i, maq a i a a amiyati. X i iy i e t la ga e ilga imtiy zla , af latla a ag’ atla ti i milla i. Xorijiy investitsiyalarni milliy iqtisodiyotga jalb etishdan manfaatdorlik har qa ay a lat i g ’z i e tit iya iy ati i i la iqi i i tala eta i. Bu iy at x i iy i e tit iyala i al eti i g ’ziga x y ’ ali i i, u i g e , ula i al eti i ag’ atla ti i tizimi i a iqla e a i a i e titsiya faoliyatining huquqiy tartibini belgilaydi. O’z e i t Re pu li a i i g “Chet el i e tit iyala i t ’g’ i i a”gi Q u i g a iy maq a i O’z e i t Re pu li a i u u i a x i iy
30 O’z e i t Re pu li a i Da lat tati ti a q ’mita i i g statistik ma’lum tla i. 59
investitsiyalar amalga oshirilishining huquqiy asoslari va tartibini belgilab e i a i at. U u q u i g a iy azifala i ’li : - x i iy i e tit iyala i i eli i i ag’ atla ti i y ’li ila O’z e i t iqti iy ti i i la ti i a u i g a iqti iy tizimiga q ’ ili iga ’ma la i a ; - xorijning moliyaviy, moddiy, intellektual va boshqa resurslarini, zamonaviy xorijiy texnologiyalarni va boshqaruv tajribasini jalb etish hamda ulardan oqilona foydalanishdan iborat. O’z e i t Re pu li a i i g “Chet ellik investorlar huquqlarining kafolatlari va ularni himoya qili ala i t ’g’ i i a”gi Qonunining maqsadi O’z e i t Re pu li a i u u i a x i iy i e tit iya fa liyati i amalga oshirayotgan xorijlik investorlar huquqlarining kafolatlarini va ularni himoya qilish choralarini belgilab berishdan ibo at ’li , u i g a iy azifala i ifati a quyi agila i ’ ati mum i : - xorijlik investorlar huquqlarining kafolatlari va ularni himoya qilish ’yi a mple ala i a lla ti i ; - xorijlik investorlar va xorijiy investitsiyalarning ayrim toifalari uchun q ’ im a af latla e i a t-sharoitlarini va ularni himoya qilish choralarini belgilash. O’z e i t Re pu li a i i g 1998 yil 30 ap el agi “Chet el investitsiyalari t ’g’ i i a”ga Q u iga ’ a, O’z e i t Re pu li a i a x i li i estorlar quyi agila ’li i mum i : et el a latla i, et el a latla i i g ma’mu iy yoki hududiy organlari, davlatlararo bitimlar yoki boshqa shartnomalarga muvofiq ta il t pga y i xalqa mma iy uquq u ’e tla i ’lga xalqa tashkilotlar, chet el davlatlarining qonun hujjatlariga muvofiq tashkil topgan va fa liyat ’ ati elay tga yu i i ax la , qa a qa ay i atla , tashkilotlar yoki uyushmalar, et el a lati fuqa la i ’lmi i m iy ax la , fuqa ligi ’lmaga ax la a et ella a imiy ya ay iga O’z ekiston Respublikasi fuqarolari. 60
Xorijlik investorlar va xorijiy investitsiyalar uchun adolatli va teng huquqli e im, ula i g t ’liq a imiy im ya i am a xa f izligi ta’mi la a i. Bu ay e im O’z e i t Re pu li a i i g xalqa a t mala i a elgila q ’yilga e imga qa aga a qulay q ’li i mum i ema . Xorijiy investitsiyalarning uquqiy e imi O’z e i t Re pu li a i yu i i a i m iy ax la i t m i a amalga oshirilayotgan investitsiyalarning tegishli rejimiga qaraganda noqulayroq ’li i mum i ema . O’z e i t Re pu li a i i g q u u atla i a xalqa uquq i g umum e’ti f etilga me’y la iga mu fiq O’z e i t Respublikasining milliy xavfsizligi manfaatlarini himoya etish maqsadida iqtisodiyot va faoliyatning muayyan sohalarida xorijiy investitsiyalar uchun e la la y i taqiq aza a tutilga ’li i mum i . Xorijlik investorlarning O’z e i t Re pu li a i q u la i ila af latla ga uquqla i a ma faatla i buzilganda ula i ti la O’z e i t Re pu li a i i g q u u atla i, u jumladan, xalqaro shartnomalari bilan tartibga solinadi. Investitsiyalar va xorijlik i e t la i g ta a al iligi i ug’u ta qili ixtiy iy a i a amalga oshiriladi. Birinchi Prezidentimiz I.A.Karim i g 2012 yil 10 ap el agi “T ’g’ i a - t ’g’ i x i iy i e tit iyala al etili i i ag’ atla ti i ga i q ’ imcha chora- ta i la t ’g’ i i a”gi Fa m i a t ’g’ i a -t ’g’ i x i iy i e t la u u yanada qulay moliyaviy sharoitlar yaratildi. Mazkur Farmonda belgilanishicha, xorijiy investorning pul shaklidagi ulushi 5 million AQSh dollaridan kam ’lmaga ya gi a ta il etilay tga x i iy i e tit iyala i ti i agi x ala a lat ’yxati a ’tga a a a la 10 yil m aynida, soliq q u iligi a ’zga i la yuz e ga lla a, yu i i ax la a li a iga f y a lig’i, q ’ ilga qiymat lig’i (t a la , i la , xizmatla i ealizat iya qilish aylanmasi), mol-mul lig’i, la ti i a i tim iy i f atuzilmani i la ti i lig’i, yag a i tim iy t ’l , yag a liq t ’l i, u i g e , Respu li a y ’l amg’a ma iga am a ta’lim a ti iy t mua a ala i i e t u t iya qili , mu ammal ta’mi la a i zla amg’a ma iga ma u iy a atmala t ’la i g maz u x ala a lat ’yxati a ’ti a a i a amal
61
qilga me’y la i a q i ala i i q ’lla ga aqli i la . Fa m ga mu fiq, qiymati 50 million AQSh dollaridan oshadigan va xorijiy investorning ulushi kamida 50 f iz ’lga i e tit iya l yi alari doirasida ishlab chiqarish maydonidan tashqaridagi zarur tashqi muhandislik-kommunikatsiya tarmoqlarini qurish byudjet ma lag’la i am a qa i i m liyala ti i ma ala i i i a amalga oshiriladi. O’z e i t Re pu li a i P ezi entining 2005 yil 11 ap el agi “T ’g’ i a - t ’g’ i xu u iy x i iy i e tit iyala i al eti i ag’ atla ti i a i agi q ’ imcha chora-ta i la t ’g’ i i a”gi 3594-sonli Farmoni bilan belgilangan soliq imtiyozlari 2012 yilning II choragidan boshlab quyidagi shartlar asosida q ’lla ili i elgila ga : - Toshkent shahri va Toshkent viloyati istisno etilgan holda, respublikaning barcha mintaqalarida joylashtiriladigan xorijiy sarmoyalar ishtirokidagi korxonalarga tatbiq etiladi; - korxonaning ustav kapitalida xorijiy ishtirokchilarning ulushi kamida 33 foizni tashkil etishi lozim; - xorijiy investitsiyalarni erkin almashtiriladigan valyuta yoki yangi zam a iy tex l gi u u a ta zi a q ’yi ; - mazkur imtiyozla i g q ’lla i mu ati a mi a imtiy zla a li ga daromadning kamida 50 foizini korxonani yanada rivojlantirish maqsadida qayta i e tit iyala ga y ’ alti i . Umuma lga a, O’z e i t Re pu li a i i g me’y iy-huquqiy va qonun hujjatlarida xori iy i e tit iyala u u quyi agi af latla a ag’ atla ti i omillari amal qiladi: - a lat i e tit iya fa liyati u ’e tla i i g uquqla i i af latlay i; - davlat organlari va ularning mansabdor shaxslari investitsiya faoliyati u ’e tla i i g q u hujjatlariga muvofiq amalga oshirilayotgan faoliyatiga aralashishga haqli emas; - davlat investitsiyalar himoya qilinishini kafolatlaydi; 62
- O’z e i t Re pu li a i a i e tit iyala a i e t la i g qa aktivlari davlat mulkiga aylantirilmaydi; - investitsiyalar va investorlarning boshqa aktivlari rekvizitsiya qilinmaydi; - i e tit iya fa liyati u ’e ti i g i e tit iya fa liyati ati a i a li ga f y a i ( a ma i) liqla , yig’imla a qa ma u iy t ’l la t ’la ga , u i g x i iga ’ a reinvestitsiya qilinishi yoki boshqa har qanday usulda ishlatilishi mumkin; - i e tit iya fa liyati u ’e ti lga a t iyala a qa qimmatli q g’ zla , uning maqsadli bank omonatlari, shuningdek, olingan mol-mulk olib q ’yilga ( e izit iya qili ga ) lla a ula qiymati y i i a a t ’l la i q u u atla iga mu fiq q pla a i ( mpe at iya t ’la a i);
Download 1.23 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|