2.Maxsulot tannarxiga kiritiladigan sarf xarajatlar tarkibi
a) maxsulot tannarxining iqtisodiy mazmuni; Maxsulot tannarxi asosiy
sifat ko‗rsatkichi bo‗lib, unda korxonalarning xo‗jalik faoliyatlaridagi hamma
nuqson va muvaffaqiyatlari ifodalanadi, mahsulotni ishlab chiqarish va sotishga
ketgan sarf-xarajatlarining pul ifodadagi yig‗indisidir. Maxsulot ishlab chiqarish
va sotishga ketgan sarflar qanchalik kam bo‘lsa, shunchalik ishlab chiqarishning
samaradorligi oshadi.
Mahsulot ishlab chiqarish bilan bevosita bog‗liq bo‗lgan xarajatlarning
puldagi ifodasi esa mahsulot ishlab chiqarish tannarxi deb ataladi.
Tannarx – maxsulot qiymatining asosiy qismini tashkil etib, uni baxosini
belgilashda asos xisoblanadi. Shuning uchun maxsulot tannarxini kamayishi
amalda uni narxini pasayishini ta‘minlaydi va foydani ko‗payishida manba
hisoblanadi.
Foyda va maxsulot tannarxining ahamiyati ayniqsa bozor munosabatlari
sharoitida oshib ketdi, chunki foyda korxona faoliyatining asosiy manbaasini
tashkil etadi.
52
b) sarf xarajatlarning kulkutsion moddalari va iqtisodiy elementlar
Do'stlaringiz bilan baham: |