Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Inson taraqqiyoti indeksi ko‘rsatkichlari mamlakat kesimida 
moslashtirilishi mumkinmi? Ha, Inson taraqqiyoti indeksi ko‘rsatkichlari 
mamlakatning maxsus, nisbatan ta’minlangan statistiki jixatdan sifatli aspektlariga 
moslashtirilishi mumkin. U yana mamlakatning bir qismi darajasida mamlakat 
ichidagi aholining harxil qismlari nomutanosibligi taqqoslanayotganida munosib 
ma’lumotlar bilan ta’minlangan taqdirdagina qismlarga bo‘linishi mumkin, yoinki 
to‘g‘ri statistik uslubiyot qo‘llanilayotgan xolda to‘g‘ri xisoblanishi mumkin. Inson 
taraqqiyoti indeksi uslubiyotini qo‘llab ichki nomutanosibliklarni ommalashtirish 
ko‘pgina mamlakatlarda konstruktiv siyosiy debatlarni keltirib chiqarganligi 
tug‘risida habar beradi.
 

---

317 
MUSTAQIL TA’LIM UCHUN MATERIALLAR 
11-mavzu 
KEYS STADI 
 
1-masala 
Mahsulot sotishdan kelgan pul tushumi 18 mln. so’m, moddiy harajatlar 10 
mln.so’m, ish haqi sarfi 4 mln.so’m, rag’batlantirish fondidan berilgan mablag’ esa 1 
mln.so’mga teng.
Vazifa: Foyda va ishlab chiqarishning rentabelligini aniqlang. 
2-masala 
“Uluk” korxonasi 2003 yilda 1 milliard so’mlik mahsulot ishlab chiqargan. 
2004 yilda esa, mahsulot ishlab chiqarish 110 foizga, 2005 yilda 120 foizga, 2006 
yilda 140 foizga, 2007 yilda 160 foizga oshgan.2008 yilda esa rejaga binoan 2 
barobar ko’payishi kerak. Ushbu korxonada 2 ming kishi ishlagan.Kelgusi yillarda 
esa xizmatchilar soni o’zgarmagan.
Vazifa:Mahsulot 
ishlab 
chiqarish 
dinamikasini 
aniqlang 
va 
mehnat 
unumdorligining kupayishini hisoblang. 
3-masala 
Deraza va rom ishlab chiqarish korxonasi 2008 yilda 45,7 mln.so’m foyda 
olgan.Asosiy foyedlarnnig 2009 yil 1 yanvariga bo’lgan qoldiq qiymati 0,37 mln. 
So’mni tashkil etdi. Foyda solig’i 35 foizga teng. 
Vazifa:Korxona fond rentabelligini aniqlang.