O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi tosnkent moliya instituti

Ma‘lumotlarning yaxlitligi tamoyili. Bu tamoyil orqali MBda saqlanayotgan 
axborotlarning aniqligi ortadi, ya‘ni ularning xususiyatlari va tavsifnomalari 
tegishli soha ob‘ektlari to‗liq ifodalaniladi. Ma‘lumotlarning yaxlitligi noto‗g‗ri 
axborotni kiritish yoki uning ma‘lum bir qismini xotiradan o‗chirib tashlash 
natijasida buzilishi mumkin. SHuning uchun ham kiritilayotgan axborotlarni 
nazorat qilish, saqlanayotgan ma‘lumotlarni doimo tekshirish, maxsus tizim 
yordamida tiklash va boshqa tadbirlar orqali MB ning yaxlitligini taxminlash 
mumkin.
Ma‘lumotlarning aloqadorligi tamoiyli. Bu tamoyilning mohiyatiga ko‗ra 

---

72 
MBdagi barcha axborotlar o‗zaro bog‗langan bo‗lib, ob‘ektlar o‗rtasidagi 
munosabatlarni ifodalaydi. Axborot turlari va ular o‗rtasidagi munosabatlar 
majmuasi ma‘lumotlarning mantiqiy tuzilishini tashkil qiladi. Ma‘lumotlarning 
o‗zaro bog‗liqligi 2.1.1-rasmda ko‗rsatilgan. Buning natijasida ish engillashadi va 
tezlashadi.
2.1.1-rasm. MB dagi axborotlarning o‗zaro aloqasi 
 
Ma‘lumotlarning etarli bo‗lish tamoyili. Bu tamoyilning mohiyatiga ko‗ra, 
tegishli axborotlar MBda yagona nusxa saqlanadi va ular istalgan masalani echish 
uchun o‗zaro bog‗lanadi hamda etarli bo‗ladi. Masalan, avtonom fayllardan iborat 
bo‗lgan AATda ba‘zi bir axborotlar takrorlansa, MB da esa ularning takrorlanishi
butunlay barham topadi.2.1.2-rasmda «Xodim», «Xodimlar» «Moliyalar» fayllari 
o‗rtasidagi bog‗lanishlar tasvirlangan. 
«Xodim» 
«Xodimlar» 
Fan 
yil 
mansab 
manzil 
..... 
fan
yil 
mansab manzil 
.
... 
«Moliyalar» 
fan
yil 
mansab 
manzil 
.... 
«Xodim» 
fan 
yil 
mansab 
ish staji 
ish xaki 
manzil 
...