O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

Unit unit1;
Interface
Uses
Windows, Messages, SysUtils, Variants, Classes, Graphics, Controls, 
Forms, Dialogs;
Type
TForm1 = class(TForm)
Private
{ Private declarations }
Public
{ Public declarations }
end;
Var
Form1: TForm1;
Implementation
{$R *.dfm}
End. 
1.4. O‘zgaruvchilar va konstantalar 
O‘zgaruvchilar. O‘zgaruvchi nomi ostiga chizish belgisi yoki lotin harfidan 
boshlanuvchi lotin harflari, arab raqamlari va ostiga chizish belgilari ketma ketligi 
ya’ni identifikatordir.

---

17 
O‘zgaruvchilarning quyidagi tiplari mavjuddir: char (simvol), short (qisqa 
butun), int (butun), long (uzun butun), float (haqiqiy), double (ikkilangan haqiqiy).
Butun sonlar ta’riflanganda qurilgan tiplar oldiga unsigned (ishorasiz) ta’rifi 
qo‘shilishi mumkin. Ishorali ya’ni signed tipidagi sonlarning eng katta razryadi son 
ishorasini ko‘rsatish uchun ishlatilsa unsigned (ishorasiz) tipdagi sonlarda bu razryad 
sonni tasvirlash uchun ishlatiladi 
O‘zgaruvchilar ta’rifi sodda shakli: 
; 
o‘zgaruvchilarni ta’riflashda boshlangich qiymatlarini ko‘rsatish mumkin. 
= ; 
Bu usul initsializatsiya deyiladi.
Misollar: 
float pi = 3.14 , cc=1.3456; 
unsigned int year = 1999; 
Konstantalar. Konstanta bu o‘zgartirish mumkin bo‘lmagan qiymatdir: 
Butun. O‘nlik – oldida 0 emas (masalan: 8, 0, 192345); sakkizlik – oldida 0 
(masalan: 016, 01); o‘n oltilik – oldida 0x yoki 0X (masalan: 0xA, 0Х00F);