O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot universitеti

Nazorat uchun savollar 
1. C++tilida class, struct i union orasida qanday farq bor? 
2. Sinf usullarini qo‘shimcha yuklash mumkinmi?
3. Konstruktorlar va destruktorlar vazifasini ko‘rsating. 
4. Obyektlar massivi yaratilganda qanday konstruktorlar chaqiriladi? 
5. Destruktorlar qanday chaqiriladi? 
6. Statik komponentalar xususiy bo‘lishi mumkinmi? 
 
 
 
 

---

55 
6 bob. SINFLAR VA KO‘RSATKICHLAR 
6.1. Sinflarda ko‘rsatkichlar 
Sinf - bu maxsus turlar bo‘lib, o‘zida maydon, usullar va xossalarni 
mujassamlashtiradi. Sinf murakkab struktura bo‘lib, ma’lumotlar ta’riflaridan 
tashqari, protsedura va funksiyalar ta’riflarini o‘z ichiga oladi. Sodda sinf ta’rifiga 
misol: 
TPerson = class 
private 
fname: string[15];
faddress: string[35]; 
public 
procedure Show;
end; 
Sinf ma’lumotlari maydonlar, protsedura va funksiyalar usullar deb ataladi. 
Keltirilgan misolda TPerson - sinf nomi, fname va faddress – maydonlar nomlari, 
show - usul nomi. Maydon - bu sinfga birlashtirilgan ma’lumotlardir. Sinfga qarashli 
maydonlar oddiy yozuv maydoni kabi bo‘lib, ularning farqi har xil turda bo‘lishidir. 
Masalan, 
Type 
TchildClass=Class 
Fore: Integer; 
Ftwo: String; 
Fthree: Tobject; 
End;
Maydonlarga murojaat qilish sinf xossalari va usullari yordamida amalga 
oshiriladi. Maydonga murojaat qilish uchun oldin sinf nomi yozilib, keyin ajratuvchi 
nuqta qo‘yilib maydon nomi yoziladi. Masalan, 
Var
MyObject: TchildClass; 
Begin 

---

56 
MyObject.Fone:=16; 
MyObject.Ftwo:=’qator qiymati’; 
End; 
Maydon nomi unga mos xossa nomining birinchi harfi “F” bo‘lishi bilan 
farqlanadi. Delphi da qabul qilingan kelishuv bo‘yicha maydonlar nomlari f (field — 
maydon so‘zidan) harfidan boshlanishi lozim.