O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti hisob va audit fakulteti «moliyaviy tahlil» kafedrasi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

42 
3-bob. Pul oqimlari to'g’risidagi hisobotni auditorlik tekshiruvidan 
o'tkazish tartibi 
3.1. Pul oqimlari to'g’risidagi hisobot auditini rejalashtirish 
Pul oqimlari to'g’risidagi hisobotni auditorli te shiruvidan o't azish 
muhim tadbirlardan biri bo'lib u qator tartiblarni o'z ichiga oladi. Shulardan 
dastlab isi ob'e t(mavzu) bo'yi ha ishlarni to'g’ri re alashtirishdir. U 
quyidagicha amalga oshiriladi. 
Pul oqimlari to'g’risidagi hisobot auditini re alashtirish 3-son Auditorlik 
faoliyatining milliy standarti va 300-son Auditning xalkaro andozasiga asosan 
amalga oshiriladi. Audit rejasini puxta tuzmasdan sifatli auditorlik tekshiruvi 
o'tkazish mumkin emas. Amalda, auditni rejalashtirish jarayoni auditorilik 
tashkiloti bilan xo'jalik o'rtasida shartnoma tuzilgunga qadar boshlanadi. 
Re alashtirish audit o't azishning boshlang’i h bosqi hi hisoblanib, audit 
o'tkazishning kutilayotgan hajmi, jadvallari va muddatlarini ko'rsatgan holda 
auditorlik tashkiloti tomonidan auditning umumiy rejasini tayyorlashdan, 
shuningdek auditorlik tashkiloti tomonidan xo'jalik yurituvchi sub'ektning 
moliyaviy hisoboti to'g’risida xolis va asosli fi r sha llantirilishi u hun zarur 
bo'lgan auditorlik amallarini amalga oshirish hajmi, turlari va izchilligini 
belgilaydigan auditorlik dasturini ishlab chiqishdan iborat bo'ladi. 
Auditni rejalashtirishni auditorlik tashkiloti auditni o'tkazishning 
umumiy qoidalariga, shuningdek quyidagi xususiy qoidalarga muvofiq 
o'tkazishi kerak, ya'ni: 
1. Rejalashtirishning kompleksliligi; 
2. Rejalashtirishning uzluksizligi; 
3. Rejalashtirishning mahbulligi. 
Auditni 
rejalashtirishning 
kompleksliligi 
qoidasi 
birlamchi 
rejalashtirishdan boshlab auditning umumiy rejasi va dasturini tuzishga qadar 
rejalashtirishda barcha bosqichlarining o'zaro bog’langan va uyg’un bo'lishi 
ta'minlanishini taqozo etadi. 

---

43 
Auditni rejalashtirishning uzluksizligi qoidasi auditorlar guruhiga o'zaro 
bog’langan topshiriqlarni belgilash va rejalashtirish bosqichlarining muddatlari 
hamda xo'jalik yurituvchi turdosh sub'ektlar (alohida balansga ajratilgan 
tarkibiy bo'linmalar, filiallar, vakolatxonalar, sho'ba jamiyatlar) bo'yicha 
bog’liqlikni ta'minlashda o'z ifodasini topadi. Basharti, audit uzoq davr uchun 
rejalashtiriladigan bo'lsa, ya'ni korxonaning auditorlik kuzatuvi bir yil 
davomida amalga oshirilsa, auditorlik tashkiloti xo'jalik yurituvchi sub'ektning 
moliya-xo'jalik faoliyatidagi o'zgarishlarni va oraliq auditorlik tekshiruvlari 
natijalarini hisobga olgan holda auditni o'tkazish reja dasturlariga o'z vaqtida 
tuzatishlarni kiritishi kerak bo'ladi. 
Auditni rejalashtirishning maqbulligi qoidasi shundan iboratki, 
rejalashtirish jarayonida auditorlik tashkiloti o'zi belgilagan mezonlar asosida 
auditning umumiy rejasi va dasturining maqbul variantini tanlash imkoniyati 
uchun rejaning ko'p variantlar asosida ishlab chiqishi kerak. 
Auditni rejalashtirish paytida auditorlik tashkiloti quyidagi asosiy bosqichlarni 
ajratishi kerak: