O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi urganch davlat universiteti
Download 0.67 Mb. Pdf ko'rish
|
12-13 yoshdagi darvozabonlarni texnik-taktik jixatdan tayyorlashda maxsus mashqlarning ahamiyati
|
66
3.3.2-jadval Yosh darvozabonlarni o‘yin va trenirovka jarayonidagi son ko‘rsatkichlari Texnik usullar O‘yin jarayoni Trenirovka jarayoni Yoshi 12-13
14-15 16-17
12-13 14-15
16-17 Darvozadagi o‘yinlar To‘pni ushlash 5,98
7,57 8,93
55,82 60,80
64,31 To‘pni qaytarish 5,92 6,59
7,54 43,61
44,81 45,82
To‘pni burchakka yo‘naltirish 3,54 4,16
4,42 25,33
25,83 26,44
Jami: 15,44
18,32 20,89
124,76 131,44
136,57 Ulushi,% 25,8 27,3
28,3 79,2
74,8 74,5
Darvozadan chiqib o‘ynashlar To‘pni ushlash 8,85 9,55
10,42 16,34
16,86 17,45
To‘pni qaytarish 6,64
7,09 7,44
9,59 9,93
10,30 To‘pni burchakka yo‘naltirish 4,60
5,04 5,46
6,76 6,95
7,21 Jami:
20,09 21,68
23,32 32,69
33,74 34,96
Ulushi,% 33,6
32,3 31,6
20,8 19,2
19,1 Jami:ximoyalanishlar 35,53 40,00
44,21 157,45
165,18 171,53
Ulushi,% 59,4
59,6 59,9
100,0 94,0
93,6 Xujum uyushtirishlar Jami: 24,27
27,12 29,60
- 10,45
11,76 Ulushi,% 40,6 40,4
40,1 0 6,0 6,4 Jami:
59,80 67,12
73,81 157,45
175,63 183,29
Ulushi,% 100,0
100,0 100,0
100,0 100,0
100,0
yosh ulg‘ayishi bilan davozadagi texnik –taktik o‘yin faoliyati ulushi (25,8 dan-28,3%)ga oshdi va o‘yinchini darvozadan chiqib o‘ynash ulushi (33,6 dan- 31,6%)ga, xujum uyushtirish (40,6dan-40,1%)ga nisbatan kamaydi. Darvozabonni yoshi ulg‘ayishi bilan texnik –taktik xarakatlarni umumiy soni oshganligi kuzatildi. Darvozada qo‘llanilgan o‘yin usullaridan eng ishonchli va samaralisi darvozada aniq joyni tanlash bilan bog‘liq texnik –taktik xarakatlar xisoblanadi. 67
3.4. Yosh darvozabonlarni texnik-jismoniy tayyorgarligi bo‘yicha sinov testi o‘tkazish natijalari Pedagogik tadqiqot davomida nazorat guruhida 12-13 yoshli futbolchilar texnik tayyorgarliklari ko‘rsatkichlari dinamikasi ( X ) (3.4.3-jadval) Testlar Ta dqiqot boshi
da
Ta dqiqot o‘
rta si
F arqi
Ta dqiqot ya kunida Da stl abki
na ti jala
r b il an
fa rqi
R Yuqori startdan 30 metrga to‘pni olib yugurish (sek) 6,59
6,38 -0,19
6,23 -0,36
<0,05 To‘siqlar orasidan to‘pni olib o‘zgartirib yugurish (sek) 13,51±0,671 13,05±0,662 -0,46
11,68±0,721 -0,83
<0,05 Joydan turib sakrab to‘pga bosh bilan zarba berish (1- daqiqa sherigi tup uzatadi) marta 37 marta 41marta
4 46
9 <0,01 Turgan joyda darvozaga zarba berish (10 tadan aniq to‘lar nispati olinadi) 4 5
7 3
Jarimsa to‘pini aniq sherigiga uzatish (marta) 3 5 2 7 4 <0,01
Yuqori startdan Yuqori startdan 30 metrga to‘pni olib yugurish testi ko‘rsatkich natijalari dastur talablari darajasida teng, qolgan ko‘rsatkichlar dastur talablari darajasidan past bo‘ldi. 68
3-jadvalda tajriba guruhi o‘quvchilari test sinovlari natijalari asosan kattaliklari birinchi o‘quv yili (tajriba o‘rtasi) sinfdan sinfga o‘tish tajribalariga va ikki o‘quv yili bitiruv talablarida mos kelgan ko‘rsatkichlar bilan foydalanadi. Pedagogik tadqiqot davomida tadqiqot guruhida 12-13 yoshli futbolchilar jismoniy tayyorgarliklari ko‘rsatkichlari dinamikasi ( X ) (3.4.4-jadval) Testlar Ta dqiqot boshi
da
Ta dqiqot o‘
rta si
F arqi
Ta dqiqot ya kunida Da stl abki
na ti jala
r bil
an
fa rqi
R Yuqori startdan 30 metrga yugurish (sek) 5,68±0,471 5,30±0,452 -0,38
5,11±0,426 -0,57
<0,01 Yo‘nalishni o‘zgartirib yugurish 6x3 m (sek) 12,46±0,689 11,78±0,610 -0,68
11,30±0,584 -1,16
<0,01 Joydan turib uzunlikka sakrash 175,83±5,615 185,20±5,335 3,37 198,11±5,014 22,28 <0,01 Joydan turib balandlikka sakrash 36,50±2,176 42,68±2,237 6,18 49,59±2,118 13,09 <0,01 Yugurib kelib yuqoridagi to’pni sakrab ilib olish 43,83±2,512 50,04±2,444 6,21 56,94±2,387 13,11 <0,01
Sinalayotganlar ushbu guruhlari ikkinchi tayyorgarliklari darajasi farqlari r<0,01 dan to r<0,001 ishonchlilik bilan, boshqa tekshirilgan guruhlar o‘quvchilaridan ancha yuqori bo‘ldi. Jadvallarda keltirilgan ko‘rsatkichlardan turli guruh Shug‘ullanuvchilari futbol bilan Shug‘ullanishning birinchi yilida ham ikkinchi yilida ham ko‘p
69
jihatdan omillarga va Shuning uchun ancha qiyin rivojlanadigan tezlik sifatlari va chaqqonligini (yuqori startdan 30 metrga yugurish va yo‘nalishni o‘zgartirib yugurish (6x3) (sek)) namoyon etish bilan bog‘liq joylarda eng kichik o‘sish natijalariga erishishlari ko‘rinib turibdi. Tadqiqot guruhlarida sakrovchanlik, ya’ni futbol bilan Shug‘ullanishda eng muhim sifatlardan biri bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar bo‘lgan eng katta ustunlik kuzatildi. Olingan ma’lumotlarni tashqil qilish umuman, tayyorgarlik jarayonida dinamikasi o‘raganilayotgan turli ko‘rsatkichlar o‘sish sur’ati turli yo‘nalishni xususiyatga ega ekanligini ko‘rsatdi. Shu sababli jismoniy tayyorgarlik kompleks baholash dinamikasi muhim ahamiyatga ega. Pedagogik tadqiqot jarayonida texnik va jismoniy tayyorgarlik kompleks ko‘rsatkichlar o‘zgarishi yo‘nalganligini ifoda etuvchi ma’lumotlar keltirilgan. Dastlabki ma’lumotlarni va pedagogik tadqiqot o‘rtasida, oxirida olingan natijalarni solishtirib tahlil qilish nazorat guruhida ham tadqiqot guruhida ham o‘g‘il bolalarda texnik va jismoniy tayyorgarlik darajasini yaxshilanishiga aniq ifodani berdi va (r<0,01-0,001) mavjudligi ko‘rsatdi. Texnik va jismoniy tayyorgarlikni kompleks ko‘rsatkich sur’ati tadqiqot guruhlari o‘g‘il bolalarda eng yuqori bo‘ldi. Yosh sportchilarda texnik tayyorgarligini kompleks tahlil qilish har bir sportchini qobiliyatlarini solishtirish to‘g‘risida xulosa chiqarish mumkinligini ko‘rsatdi. Masalan, yuqori startdan 30 metrga to‘pni olib yugurish natijalarini solishtirish bilan bajarish mumkin emas, bu erda o‘lchash sekundlarda bajariladi. Tadqiqot guruhi Shug‘ullanuvchilarda texnik tayyorgarliklari darajasi dinamikasini o‘rganish natijalarining tahlil qilish tanlangan sport turi xususiyatlarini va rivojlanishda ortda qoluvchi jismoniy sifatlarini hisobga olib, maxsus yo‘naltirilgan harakatli o‘yinlari to‘plamidan foydalanish bilan olib borilgan mashg‘ulotlar ularning differensial (tanlab olingan) rivojlanishining va o‘sishiga yuqori sur’atlarni ta’minlanganligini ko‘rsatadi.
Download 0.67 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|