O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

3.4. Atmosfera havosini himoya qilish. 

Asosiy  tadqiqotlar  va  yo‘nalishlar  neftgaz  konlarini  o‘zlashtirishda 

atmosferaga salbiy ta’sir etishni oldini olishga qaratilgandir. Atmosfera havosini 

ifloslantiruvchi  asosiy  omillardan  bir  ichki  yonuv  dvigatellaridan  chiqadigan 

gazlardir. 

Neft gaz sohasida yoqilgan gazlarni ta’sirini pasaytirish katta ahamiyatga 

egadir. 

Yoqilg‘i  gazlarni  tarkibi  kimyoviy  analiz  qilinganda  uni  tarkibida 

quyidagi turdagi va miqdorda (massasiga nisbatan % da) zaharlovchi moddalar 

mavjud: 

Azot  oksidi  0.2;  oltingugurt  0.1;  qurum  0.05;  karbonsuvchil  0.3; 

formaldegid 0.08. 

Yoqilg‘i  va  boshqa  chiqindi  gazlarni  mavjud  bo‘lgan  tozalash  usullari 

tahlil  qilinganda  burg‘ilash  maydonida  o‘rnatilgan  yoqilgan  gazlarni  tozalash 

uchun  ishlatilgan  burg‘ilash  eritmalari  tarkibidagi  kamponentlardan  tozalovchi 

reagentlar sifatida foydalanish mumkin ekan. 

Tadqiqot  olib  borish  uchun  quyidagi  tarkibdagi  ishlatilgan  burchak 

burg‘ilash eritmalaridan foydalanilgan (massa bo‘yicha % da). 

Loyli kukun   27-30; 

Ko‘mir ishqorli reagenti 1.5-4; 

Kalsiylangan soda  0.25-0.5 

Bu eritma quyidagi parametrlar bilan tavsiflanadi. 

Zichligi, g/sm

3

                                     12; 

SHartli qovushqoqlik                        4.0; 

 Vadorod ko‘rsatgichi, rN                   7.5-10. 

Ichki  yonuv  dvigatelidan  chiqqan  gazni  tozalash  natijalarini  darajasi 

yuqori ta’minlanishi va arzonligi quyidagi jadvalda keltirilgan. 

 

 

 

---

39