O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

O‘quv dasturi mazmuni

№	Mavzuning nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishni tashkiliy shakli			Mustaqil ta’lim
				Nazariy	Labaratoriya
1	Kirish. Neft to‘g‘risida qisqacha ma’lumot va undan olinadigan neft mahsulotlari.	Neft haqida umumiy ma’lumotlar. Neft va uning mamlakat energetikasidagi ulushi. YAngi neftli hududlarni o‘zlashtirish va hukumatimizning neft mahsulotlarini qazib chiqarishni ko‘paytirish to‘g‘risidagi asosiy qarorlari. Neft maxsulotlarining kimyoviy tarkibi. Neft tarkibidagi uglevodorodlar klassifikatsiyasi va xossalari. Neft tarkibidagi oltingugurtli va kislorodli birikmalarning xossalari. Neftdan avtomobil yonilg‘i va moylarining olinishi. Neftni qayta ishlashning fizik (haydash) usuli. Neftni qayta ishlashning kimyoviy usuli. Neft maxsulotlarini tozalash	2	2
2	Avtomobil benzinlari	Avtomobil benzinlari uchun asosiy ekspluatatsion talablar. Avtomobil benzinlarining ekspluatatsion sifatini bildiruvchi fizik - kimyo-viy xossalari. YOnilg‘ining fraksion tarkibi va uning dvigatel ishiga ta’siri. Benzinning haydash natijasini ekspluatatsion baholash, dvigatelni oson ishga tushirish shartini aniqlash. Uning tez qizishi, unda benzinning to‘liq yonmasligi va ta’minlash tizimida (yo‘lida) bug‘ tiqinining hosil bo‘lishi sabablari. Dvigatelda yonilg‘ining normal va detonatsiyali yonishi. YOnuvchi aralashma va yonish maxsulotlari xaqida ma’lumotlar. YOnilg‘i xossalarining detonatsion yonishga ta’siri. Detonatsiyaning kelib chiqish sabablari. Benzinlarning detonatsiyaga bardoshlik xossalari. Oktan soni va uni aniqlash yo‘llari. Oktan sonini oshirish usullari. Oktan sonini antidetonatorlar yordamida oshirish. TEQ (tetroetilqo‘rg‘oshin) etil suyuqligi va ularning ta’sir etish mexanizmi. Dvigatellarda smola va qurum hosil bo‘lishi. Benzin tarkibida smola hosil qiluvchi moddalar. Induksion davr. Xaqiqiy smola miqdori. Benzin tarkibida mexanik aralashmalar va suvning yo‘qligi. Benzin sifatini ko‘rsatilgan talablarni GOST bo‘yicha ifodalash. Benzinlarning markalanishi. Xorijda ishlatiladigan benzin markalari	2	2
3	Avtomobil benzinlarini sifatini Aniqlash	-benzinni tashqi ko‘rinishiga qarab baholash; -suvda eriydigan kislota va ishqorlar borligini tekshirish; -zichligini aniqlash; -fraksion tarkibini aniqlash; -GOST bo‘yicha benzinning markasini aniqlash va uning ishlatilish soxasini ko‘rsatish	2			2	1
4	Dizel dvigatellari uchun yonilg‘ilar.	Dizel yonilg‘ilari sifatiga qo‘yiladigan ekspluatatsion talablar. Dizel yonilg‘ilarning asosiy fizik-kimyoviy xossalari. YOnilg‘ining bug‘lanuvchanligi, zichligi va qovushqoqligi. Dizellarda yonilg‘ining yonishi. YOnish protsessiga ta’sir etuvchi faktorlar. Dizelli dvigatellarda yonuvchi aralashma xosil qilish. YOnilg‘ining berilishi, yonuvchi aralashmani xosil bo‘lishiga va dvngatelning tejamli ishlashiga ta’sir etuvchi sifat ko‘rsatkichlari. Dizel yonilg‘isining o‘z-o‘zidan alangalanishi. Dizel yonilg‘isining setan soni va uni aniqlash. Dizel dvigatellarining «qattiq» ishlashi va alangalanishning kechikish davriga setan sonining bog‘liqligi. YOnilg‘ining qurum va o‘tirindilar xosil bo‘lishiga moyilligi. YOnilg‘ini korroziyalash (zanglashga olib keluvchi) xossalari. Dizel yonig‘ilarining past haroratdagi xossalari. Xiralashish va qotish harorati. Dizel yonilg‘isi tarkibidagi oltingugurt miqdori. Dizel yonig‘ilarining markalanishi va ishlatilish sharoiti	2	2
5	Gazsimon yonilg‘ilar. Kelgusida qo‘llanishi mumkin bo‘lgan yonilg‘ilar	Mamlakatimiz yonilg‘i bazasida gazsimon yonilg‘ilar. Tabiiy gazlarni avtomobillarda yonilg‘i sifatida ishlatilishi. Gazsimon yonilg‘ilarining afzalliklariva kamchiliklari. Gazsimon yonilg‘ilarining ishlatish soxalari. Suyultirilgan (propan-butanli ) uglevodorod gazi. Normalanadigan sifat ko‘rsatkichlari. Suyultirilgan gazning komponent tarkibi. To‘yingan bug‘ bosimi. Suyultirilgan gazlarning fizik - kimyoviy xossalari. Siqilgan uglevodorod(tabiiy) gazi. Normalanadigan sifat ko‘rsatkichlari. Siqilgan gazlarning fizik - kimyoviy xossalari. Siqilgan gazlarning sifatiga qo‘yiladigan talablar. Siqilgan gazning komponent tarkibi. Kelgusida qo‘llanishi mumkin bo‘lgan yonilg‘ilar (sun’iy spirtlar, vodorod, yonilg‘iga qo‘shimcha sifatida suv). Asosiy xossalari va ishlatilish tavsiyalari	2	2			1