O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

6 MA'RUZA

PROEKTSIYALARNI QAYTA TUZISH USULLARI

Reja:

6.1. Aylantirish usuli

6.2. Kushimcha proektsiyalar usuli

6.3. Asosiy metrik masalalar

Adabiyotlar:

1 Murodov Sh.K va boshkalar "Chizma geometriya kursi" "Ukituvchi" 1988 yil

6.1 Aylantirish usuli

Bu usulda berilgan geometrik obrazni kuzgalmas tugir chizik atrofida aylantirib, masalala sharti talab kilgan vaziyatga keltiriladi. Kuzgalmas chizik aylanish uki deyiladi va uni proektsiyalar tekisligidan biriga perepndikulyar yoki parallel kilib, yoki ularga nisbatan umumiy vaziyatda olish mumkin. Biror geometrik obrazni

76 chizma 77 chizma

aylantirish uchun oldin uning birta nuktasi masalani sharti talab kilgan burchakka buriladi.

Berilgan geometrik obrazning kolgan nuktalari xam birinchi nukta aylantirilgan burchakka aylantiriladi. 76 - chizmada A (A₁,A₂) nuktani burchakka aylantirish kursatilgan.

Aylantirish elementlari:

" Aylantirish uki - I π ₁

" Aylantirish nuktasi - A (A₁,A₂)

" Aylantirish tekisligi - π (π π ₂)

" Aylantirish markazi - O (O₁,O₂)

" Aylantirish radiusi OA (O₁A₁, O₂A₂)

" Aylantirish radiusining xakikiy uzunligi OA (O₁A₁)

" Aylantirish nuktasining Yangi xolati A₁ (A¹₁, A¹₂)
77 chizmada AB (A₁B₁, A₂B₂) kesmaning xakikiy uzunligi π ₁ ga perpendikulyar bulgan uk atrofida aylantirib topish kursatilgan.