O‘zbеkiston rеspublikasi oliy va o‘rta maxsus ta`lim vazirligi

expand – bu funksiya qavslarni ochadi. 
Misol: 
8 
>> syms a b x; 
>> S=[(x + 2)*(x + 3)*(x + 4) sin(2*x)]; 

---

241 
>> expand(S) 
ans = 
[ x^3+9*x^2+26*x+24,
2*sin(x)*cos(x)] 
factor – bu ifodani sodda ko’paytuvchilarga yoyadi. х = sym ('x') 
– simvolli o’zgaruvchini ‘x’ nom bilan qaytaradi va natijani x ga 
yozadi. Misol: 
>> help sym/name.m 
sym/name.m not found. 
>>x=sym('x') 
x = x 
>>factor(x^7-1)
ans = 
(x-1)*(x^6+x^5+x^4+x^3+x^2+x+1) 
collect – bu darajalari bo’yicha komplektlash. 
collect(S,v) funksiyasi S matritsa yoki vektor tarkibidagi ifodani v o’zgaruvchi 
darajasi bo’yicha komplektlash. 
simple(S) funksiyasi S massiv elementlarini turli soddalashtirshlarini 
bajaradi. 
numden – ratsional shaklga keltirish funksiyasi.Misol: 
>>[n,d] = numden(sym(8/10)) 
n = 4
d = 5 
Yuqoridagi misolda n suratni, d esa maxrajni bildiradi. 
subs – o’rniga qo’yishni ta’minlaydi. 
diff – funksiyaning hosilasini oladi.
Misol: 
>> help sym/name.m sym/name.m not found. 
>> x=sym('x');y=sym('y'); 
>> diff(x^y) 
ans = x^y*y/x 

---

242 
Natijani yana soddalashtirish mumkin. Buning uchun simplify (arg) 
buyrug’idan foydalanamiz. 
>>simplify(ans)
ans = 
x^(y-1)*y 
int – integrallash funksiyasi. Bu aniq va aniqmas integrallarni hisoblashda 
ishlatiladi. 
int(S,a,b) – S funksiyaning (a,b) oraliqda aniq integralni qaytaradi (hisoblaydi). 
Masalan: 
>> int(sin(x)^3, x) 
ans = 
-1/3*sin(x)^2*cos(x)-2/3*cos(x) 
>> int(log(2*x), x) 
ans = 
log(2*x)*x-x