O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi
Download 317.19 Kb.
|
O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta\'lim vazirligi-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Tuganak bakteriyalar
- Rhizobium avlodiga
|
Azotobacter chroococcum ning laboratoriya kulturasi mikroskopda ko`riladi.
Azotobacter chroococcum yosh davrida tayoqcha shaklida bo`ladi. Ular harakatchan, peritrixlar, gomogen bir me'yorda bo`yalgan plazmali, yakka yoki juft bo`lib birlashgan. Ularning uzunligi 2 - 3 dan 4 - 6 mkm gacha bo`lishi mumkin. Sekin-asta tayoqchalar katta, diametri 4 mkm li sharsimon ko`pincha 8 soniga o`xshash qo`shaloq hujayralarga aylanadi, qarigan sari hujayralar harakatini yo`qotadi va shilliq kapsula bilan qoplanadi, plazma donador bo`lib qoladi. Tuganak bakteriyalar Tuganak bakteriyalar dukkakli o`simliklar bilan simbioz holatda yashaydi. Bu bakteriyalarning shunday deb atalishiga sabab - ular o`simlik ildiziga o`tganda ildiz to`qimalari kattalashib, tuganaklar hosil bo`ladi. Tuganak bakteriyalar Rhizobium avlodiga kiradi. Bakteriyalar asosan qaysi o`simliklarda tuganak hosil qilishiga qarab, shu o`simlik nomi bo`yicha tur nomi beriladi: Rh.phaseoli (loviya), Rh.trifolii (beda), Rh.meliloti (yo`ng`ichka), Rh.leguminosarum (no`xat). Tuganak bakteriyalar odatda, tuproqda uchraydi. Ular uzunasiga 3 mkm dan oshmaydigan mayda, harakatchan, grammanfiy tayoqchalar bo`lib, psevdomonadalarga juda o`xshab ketadi. O`simliklar urug`i o`sayotganda tuganak bakteriyalar ildiz tukchalari bilan to`qnashadi. O`simlik ildiz tizimining zararlanishi faqat yosh ildiz tukchalari orqali bo`ladi. Bakteriyalar tukchalarining eng uchidan kiradi va ip shaklida o`sadi, bu ip infeksion ip deb ataladi, so`ngra bunday ipchalar epidermis hujayralari devoridan ildiz po`stlog`iga o`tadi. Ular shoxlanadi va ildiz to`qimasining tetraploid hujayralari bo`ylab taqsimlanadi. Rhizobium ta'sirida va o`stiruvchi modda ishtirokida ildiz to`qimasi o`sib ketadi, natijada tuganaklar hosil bo`ladi. Tuganaklarda bakteriyalar tez ko`payadi, hajmi oshadi va shaklini 20
o`zgartiradi: tayoqchalardan kolbasimon shishgan hujayralarga - bakteroidlarga aylanadi. Turli dukkakli
o`simliklarning ildizini tuganaklari bilan umumiy ko`rinishi chizib olinadi. 1. Tuganak bakteriyalarning preparati Rh.meliloti ni 3-4 sutkali kulturasidan tayyorlanadi. Bular mayda, harakatchan 0,5 -0,6 x 1,2 - 3 mkm li tayoqchalar spora hosil qilmaydi, grammanfiy. 2. Tuganaklarning bakteroidli to`qimasidan preparat tayyorlash. Buyum oynachasiga tuganak qo`yiladi va uning ustidan boshqa buyum oyna bilan bosiladi. Ezilgan tuganakka bir tomchi suv qo`shilib aralashtiriladi, qoplagich oyna bilan yopib mikroskopda ko`riladi. Preparatda bakteroidlar - harakatsiz, yo`g`onlashgan, rogatkasimon, hamda kolbasimon shishgan, noksimon yoki sferik hujayralar ko`rinishi kerak. Adabiyotlar 1. Koleshko O.I. Ekologiya mikroorganizmov pochvi. Laboratorniy praktikum. Minsk.: “Visheyshaya Shkola”, 1981. C.78-79. 2 Tepper E.Z. Shil”nikova V.K., Pereverzeva G.i. Praktikum po mikrobiologii. M.: agropromizgrad, 1987. С. 130-131. Download 317.19 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|