O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta’lim vazirligi
-rasm . Yuqori jag'n in g tashqi
Download 24 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- tepachalar; 5 - yuqori jag tepasi; 6 - m ayda teshikchalar; 7 - yonoq o sig i; 8 - k o z k o sasin in g pastki
- 57-rasm . Tanglay suyagi. / - p o n a s i m o n o s iq ; 2 - burun b o sh lig i yuzasi; 3
- k o z o s ig i. www.ziyouz.com kutubxonasi 59-rasm . Burun suyagi.
- 62-rasm . Yonoq suyaklari.
- 6 1 -rasm. D im o g suyagi. www.ziyouz.com kutubxonasi 63-rasm . Paslki jag.
- - engak teshigi; 5 - tishlar; 6 - gadir-budur ch i ziq; 7 ,9 - pastki jag‘ burchagi;
- 64-rasm . Til osti suyagi. I - tanasi; 2 - kichik shoxi; 3 - katta sh oxi.
- 65-rasm . Pastki jag boylam i. I - ponasimon pastki jag boylami; 2 - bigizsim on pastki jag boylam i; 3
- - k oz yoshi egati; 9 - yuqori jagning k oz kosasi yuzasi; 10 - k oz kosasining pastki teshigi; / / - y o n o q suyagi;
- - k o z kosasining tepa tom ondagi yorigi; 15 - peshona suyagining k oz kosasi yuzasi.
- 67-rasm . Burun b osh lig i. I - g a lv i r s i m o n s u y a k n in g p e r p e n d ik u la r plastinkasi; 2
- 68-rasm . Chakka, chakka suyagi osti va qanot- tanglay chuqurchalari. 1 - ponasim on suyakning katta qanoti; 2 - k o z
56-rasm . Yuqori jag'n in g tashqi yuzasi. / - p e s h o n a o ' s i g ' i ; 2 - b u ru n Tanada to'rtta yuza (oldingi, chakka osti, o'ym asi; 3 - oldingi burun o'simtasi; ko'z kosasi va burun bo'shlig'i yuzalari) tafovut qilinadi. Oldingi yoki yuzga qaragan yuzaning pastki tomonida tish ildizlaridan paydo bo'lgan tepachalar bor, ularning yuqorisi- da — lateral tomonda «it chuqurchasi» 4 - tepachalar; 5 - yuqori jag' tepasi; 6 - m ayda teshikchalar; 7 - yonoq o 'sig i; 8 - k o 'z k o sasin in g pastki teshigi; 9 - k o 'z kosasining pastki egati; 1 0 - k o 'z kosasi yuzasi; 11 - k o 'z y osh i egati. www.ziyouz.com kutubxonasi (kuldirgich) yuzga qaragan chekkani, ko‘z kosasini uning ostidagi chek- kadan ajratib turadi. Bu chekkaning pastida joylashgan teshik orqali qon tomirlar va nerv tolalari chiqadi. Medial tomondagi chekkasi o'yma oldi- dagi burun qiltanog'i bilan tugaydi. Peshona o'sig'i orqa tomonidan pastga qarab chuqur ko'z yoshi egati, ko'z yoshi suyagi va pastki chig'anoqlar bilan birga burun-ko'z yoshi kanalini hosil qiladi va ko'z bo'shlig'ini burun bo'shlig'iga qo'shib turadi. Ko'zga qaragan yuzasi tekis uchburchak shaklidagi plastinkadan ibo rat. Yuzaning orqa chekkasi ko'z kosasining pastidagi yorig'i bilan chegaralangan. Orqa chekkadan ariqcha boshlanadi va oldingi tomonga davom etib, kanalga aylanadi, kanal ko'z kosasining pastki teshigi bo'lib, yuz sohasiga ochiladi. Undan qon tomirlar va nervlar chiqib tarqaladi; b) yuqori jag'ning peshona o'sig'i peshona suyagiga qo'shiladi. Tishlar turadigan yoki alveolalar o'sig'ida tish ildizi joylashadigan ka- taklar bor. Tanglay o'siqlari o'zaro birlashib, qattiq tanglayni hosil qiladi. Yonoq suyagiga birlashadigan o'siq yonoq suyagiga kiritiladi. T a n g l a y s u y a g i (57-rasm) bir juft bo'lib, ko'z kosasi, burun bo'shlig'i, og'iz bo'shlig'i va qanot-tanglay chuqurini hosil qilishda qat nashadi. Suyakning gorizontal plastinkasi orqa tomondan yuqori jag' suyagining tanglay o'sig'iga birlashib, qattiq tanglayni hosil qiladi. Gorizontal plastinka qara- ma-qarshi tomondagi ana shu nomli plastinka bilan birlashib, burun qirrasining davomini vu judga keltiradi. Orqa tarafdagi chekkasi bir oz bukilgan bo'lib, kataklarning pastki chekkasini hosil qiladi. Gorizontal plastinkaning lateral chekkasi vertikal plastinkaga birlashgan. Uning pastki yuzasida joylashgan katta tanglay teshigi shu nomli kanalga davom etadi. Vertikal plastinka yuqori jag' suyagining bu run yuzasiga tegib turadi va burun bo'shlig'ining yon devorini hosil qilishda qatnashadi. Vertikal plastinkaning lateral yuzasida joylashgan qanot - tanglay egati yuqori jag' suyagiga shu nomli egat bilan qo'shilib kanal hosil qiladi. P a s t k i b u r u n c h i g ' a n o g ' i (58-rasm) bir juft suyak bo'lib, yupqa bukilgan plastinkadan iborat. Uning yuqori chekkasi burun bo'shlig'ining yonbosh devoriga yopishib turadi. Suyak ning medial bo'rtib turgan yuzasi burun bo'shlig'iga turtib kirib, bumnning o'rta yo'lini pastki yo'ldan ajratib turadi. 58 rasm- Pastki burun ^ig'anog'i. 57-rasm . Tanglay suyagi. / - p o n a s i m o n o 's iq ; 2 - burun b o 'sh lig 'i yuzasi; 3 - g o r iz o n ta l p la stin k a ; 4 - c h i g 'a n o q q ir r a s i; 5 - perpendikular plastinka; 6 - k o 'z o 's ig 'i. www.ziyouz.com kutubxonasi 59-rasm . Burun suyagi. 60-rasm . K o'z yoshi suyagi. B u r u n s u y a g i (59-rasm). Bir juft burun suyagi burun qirrasini hosil qilib joylashgan. Burun suyaklarining yuqori qirralari tepa tomondan peshona suyagiga yopishib tursa, pastki qirralari burun tog'ayi bilan tutashadi. Matseratsiya qilinib tayyorlangan kallada burun / tog'aylari bo'lmaydi. Shuning uchun burun suyaklarining pas- L tki qirralari burun teshigini tepa tomondan chegaralab turadi, lateral qirralari esa yuqori jag' suyagining peshona o'sig'iga tutashib turadi. K o ' z y o s h i s u y a g i (60-rasm) bir juft bo'lib, kalla suyaklari orasida eng mo'rt va yupqa suyakdir. Bu suyak yuqori jag' suyagining peshona o'sig'i orqa tomonida joylashib, ko'z kosasining medial devorini hosil qilishda qatnashadi. Lateral yuzadagi qirrasida joylashgan egatcha yuqori jag' suyagining peshona o'sig'idagi shu nomli egat bilan qo'shilib, ko'z yoshi xaltasining chuqurchasini hosil qiladi. D i m o g ' s u y a g i (61-rasm) noto'g'ri to'rtburchak shak lidagi yupqa plastinkadan iborat toq suyak bo'lib, burun to'sig'i- ni hosil qilishda qatnashadi. Suyakning oldingi chekkasi g 'al vir suyakning perpendikular plastinkasi bilan tutashadi. Orqa chekkasi bo'sh bo'lib, burun bo'shlig'ining orqa qismi-xoanani ikkiga ajratib turadi. Dimog' suyagi ko'pincha chap tomonga sal qayrilib joylashadi. Y o n o q s u y a g i (62-rasm) yuz suyaklari orasida eng qattig'i bo'lib, kallaning yuz qismini miya bo'lagi ga nisbatan mustahkamlab turadi. Yonoq suyagi chaynov mus- kulining boshla- nadigan keng s a th in i h o sil qiladi. Bu suyak lunj va ko'zga qaragan ikkita 62-rasm . Yonoq suyaklari. p l a s t i n k a d a n iborat bo'lib, ko'z osti qirrasi orqali o'zaro qo'shiladi. Yonoq suyagi to'rtta (yuqori, lateral, pastki va medial) o'sig'i orqali peshona, chakka va yuqori jag' suyaklari bilan qo'shilib tursa, medial o'sig'i ko'z kosasi ning lateral devorini hosil qilishda qatnashadi. P a s t k i j a g ' s u y a g i (63-rasm) kalla suyaklari ichida faol hara- katchanligi, ya’ni chakka suyaklariga bir juft bo'g'im hosil qilib qo'shili- 6 1 -rasm. D im o g ' suyagi. www.ziyouz.com kutubxonasi 63-rasm . Paslki jag'. 1 - b o ' g ' im o ' s i g ' i ; 2 - to jsim o n o 's iq ; 3 - en g a k tepaligi; 4 - engak teshigi; 5 - tishlar; 6 - g'adir-budur ch i ziq; 7 ,9 - pastki jag‘ burchagi; 8 - pastki jag' bo'yni. shi bilan farq qiladi. Pastki jag‘ suyagida tishlar o'rnashgan gorizontal qism — tana va ikkita vertikal joylashgan shox bor, ana shu shoxlar vositasida bo‘g ‘im hosil qiladi va chaynov mus kullari yordamida harakatlanadi. Pastki jag' suyagining tanasi shoxlari bilan burchak hosil qilib qo'shiladi. Pastki jag' bur- chagining tashqi yuzasiga chaynov muskuli- ning yopishishi natijasida g'adir-budur vujud ga keladi, ichki yuzasida esa medial qanotsi- mon muskul yopishadigan g'adir-buduri bor. Ana shu chaynov muskullarining vazifalariga va yoshga qarab pastki ja g ' burchagi o'zgarib turadi. Jumladan, yangi tug'ilgan bolalarning pastki jag' burchaklari taxminan 150° bo'lsa, o'rta yoshdagi odamlarda 130— 110° gacha ka- mayadi. Keksalarda esa tishlari tushib ketishi bilan chaynov muskullari birmuncha bo'sha- shadi. Natijada pastki jag ' burchagi asta-sekin osha borib, chaqaloq bolalarning pastki jag'iga o'xshab qoladi. Pastki jag'ning yuqori chekkasida tish katakchalari bor. Tanasining pastki chekkasi yumaloqroq va qalinroq. Pastki ja g ' tanasi oldingi yuzasining qoq o'rtasida iyak do'mbog'i bo'lib, lateral yuzasida I—II kichik jag' tishlarining ostida iyak teshigi ko'rinib turadi. Bu teshikdan qon tomirlar va nervlar o'tadi. Pastki jag' tanasining ichki yuzasida til osti bezi joylashadigan chuqurcha ko'rinadi. Pastki jag' shoxlari tanasidan ikki tomonga o'tmas burchak hosil qilib taraladi. Uning ichki yuzasida pastki jag' teshigi bor, pastki jag' kanali ana shu teshikdan boshlanadi. Pastki jag' shoxi yuqorida ikkita o'siq bilan tugaydi; bularning oldingi tojsimon o 'sig 'i chakka muskuli ta’sirida vujudga kelgan bo'lsa, orqa tomondagi o 'siq— b o 'g 'im o 'sig 'i sifatida silliq boshcha b o 'lib tugaydi va chakka suyagining b o'g'im chuqurchasiga kirib turadi. T i l o s t i s u y a g i (64-rasm) pastki jag' bilan hiqildoq o'rtasida (til ostida) joylashgan. U taqa kabi bukilgan bo'lib, o'rta qismi, tanasi va katta-kichik ikki juft shoxi bor, ular tanasi bilan tog'ay orqali birlashadi. Faqat 50 yoshdan keyin su yaklanib birlashadi. 64-rasm . Til osti suyagi. I - tanasi; 2 - kichik shoxi; 3 - katta sh oxi. www.ziyouz.com kutubxonasi Kallaning ayrim suyaklari, ayniqsa uning qopqog‘ini tashkil qilgan suyaklar (chakka suyagidan boshqasi) o ‘zaro tishli choklar hosil qilib birlashadi. Bu turlicha birlashgan suyaklarning chekkalari kungurador bo'lib, bir suyakning tishlari ikkinchi suyakning tishchalari orasidagi kamgakka kirib turadi. Chakka suyagining tangasimon qismi qiyiq bo'lib, baliq tangasi yoki cherepitsa singari tepa suyakning chekkasiga yopishib, bir oz yopib turadi va tangasimon chok hosil qiladi. Kallaning yuz qismi suyaklari bir-biriga tep-tekis chekkalari bilan tegib turib birlashadi. Ayrim choklar maxsus nom bilan yoki birlashadi- gan ikkala suyakning nomlari bilan ataladi. Masalan, peshona-yonoq choki va hokazo. Bulardan tashqari, maxsus nomli choklar ham bo'ladi. Jumladan, peshona suyagi bilan tepa suyaklari o'rtasida tojsimon chok, tepa suyaklar bilan ensa suyagining orasida lambdasimon chok va ikkala tepa suyak orasida sagittal chok hosil bo'ladi. B U T U N K A L L A Kalla skeletining yuz qismida tepa tomondan peshona qismi, bir juft ko'z kosasi va ularning o'rtasida, pastroqda joylashgan burun bo'shlig'i ning noksimon shakldagi teshigini ko'ramiz. Burun teshigining lateral tomonida, yuqori jag'ning oldingi yuzasida tishlar joylashadigan o'siq va bu o'siqda joylashgan tishlar ko'rinadi. Ko'z kosasining lateral devorini yonoq suyagi hosil qiladi. Bu suyak tepa tomondan peshona suyagi, pastki tomondan yuqori jag' suyaklari bilan chok hosil qilib birlashib turadi. Yuz qismining pastki bo'lagini pas tki jag' suyagi va unda joylashgan tishlar tashkil qiladi. Pastki jag' suyagi kallaning asosiga bo'g'im hosil qilib qo'shilgan. Pastki jag' bo'g'im i pastki jag' suyagining ikki tomonidagi bo'g'im o'sig'i uchidagi boshchasi bilan chakka suyaklaridagi bo'g'im chuqur chasi o'rtasida hosil bo'lgan bo'g'im —kombinatsiyalangan bo'g'im lar turkumiga kiradi. Chunki o'ng va chap tomondagi bo'g'imlar ayni vaqtda birga va bir xil harakatni bajaradi. Pastki jag' bo'g'imining bo'g'im chuqurchasi bilan bo'g'im boshcha lari fibroz tolali tog'ay bilan qoplangan. Bo'g'im bo'shlig'i esa fibroz tog'ay plastinka (disk) bilan ustma-ust joylashgan ikki bo'lakka ajralgan bo'lib, disklaming chetlari bo'g'im xaltachasiga mustahkam yopishib ket- ganligidan bo'laklar o'zaro tutashmagan. Disklaming ikki cheti baland, o'rtasi chuqur bo'lishi bo'g'im boshcha- sini chuqurchaga moslashtirib, pastki jag' harakatini osonlashtiradi. Pastki jag' bo'g'imi yonoq o'sig'i bilan pastki jag'ning bo'yni o'rtasida tortilgan asosiy boylam, ponasimon suyak bilan pastki jag' oralig'ida joy- www.ziyouz.com kutubxonasi lashgan boylam, ponasimon suyakning qanotsimon o'sig'i hamda pastki jag‘ va chakka suyagining bigizsimon o'sig'i ora lig'ida tortilgan boylamlar vositasida mu- stahkamlangan (65-rasm). Funksiyasi: og'izni ochib-yopish, pastki jag'ni oldinga va orqaga, ikki yon tomonga harakatlantirishdan iborat. K o ' z k o s a s i (66-rasm) bir juft bo'lib, to'rt burchakli piramidaga o'xshash bo'shliqdan iborat. Piramidaning asosi— og'zi oldinga, uchi esa orqaga (miya bo'shlig'i tomonga) va medial tomonga qarab joylashgan. Ko'z kosasining medi al, lateral, yuqori va pastki devorlari bor. Medial devomi yuqori jag' suya gining o'sig'i, ko'z yoshi suyagi, g'alvir suyakning lateral plastinka si, ponasimon suyak tanasining ol dingi qismi hosil qiladi. Lateral devori ponasimon su yakning katta qanotidagi ko'z ko- sasiga qaragan qismidan va yonoq suyagidan hosil bo'lgan. Yuqori d ev ori yoki o rb ita n in g tom i peshona suyagining ko'z kosasiga qaragan qismidan va ponasimon su y a k n in g k ic h ik q a n o tid a n vujudga kelgan. Pastki devori yoki tubi yuqori jag' va yonoq suyak- laridan tashkil topgan, bulardan ta shqari, orqa tomondan tanglay su yagining o'sig'i ham kirib turadi. K o 'z kosasining uchida miya bo'shlig'iga ochiladigan ikkita te shigi bor, ulardan biri lateral to monda joylashgan ko'z kosasining tepa tomondagi yorig'i bo'lsa, ik- 65-rasm . Pastki jag' boylam i. I - ponasimon pastki jag' boylami; 2 - bigizsim on pastki jag' boylam i; 3 - qanotsim on pastki ja g ' boylam i. / 11 12 10 9 8 66-rasm . K o'z kosasi. ko'rish teshigi; 2 - k o 'z kosasining tepa te sh ig i; 3, 4 - g 'a lv ir s im o n tesh ik la r; 5 - g'alvirsim on suyak plastinkasi; 6 - ko'z yoshi suyagi; I - peshona o'sig 'i; 8 - k o'z yoshi egati; 9 - yuqori jag'ning k o'z kosasi yuzasi; 10 - k o'z kosasining pastki teshigi; / / - y o n o q suyagi; 12 - ko'z kosasining pastki tomondagi yorig'i; 13 - ponasim on suyakning k o'z kosasi yuzasi; 14 - k o 'z kosasining tepa tom ondagi yorig'i; 15 - peshona suyagining k o'z kosasi yuzasi. kinchisi medial tomonda joylashgan yumaloqroq shakldagi ko'rish kana- lidir. Ko'z kosasining lateral va pastki devorlari o'rtasidagi burchakda qanot-tanglay va chakka osti chuqurchalariga ochiladigan ko'z kosasining pastki yorig'i joylashgan. Ko'z kosasining medial devori oldingi tomoni- www.ziyouz.com kutubxonasi da ko'z yoshi xaltasining chuqurchasi, pastda burun-ko‘z yoshi kanali joylashib, burunning pastki yo'liga ochiladi. Peshona suyagining g'alvir suyak bilan birlashgan chokida ikkita teshik bo'lib, oldingi teshik miya bo'shlig'iga, orqadagi teshik burun bo'shlig'iga ochiladi. Ko'z kosasining pastki devorida joylashgan kanal yuzga ochilib turadi. B u r u n b o ' s h l i g ' i (67-rasm) yuzning o'rtasida (markaziy qismi da) joylashgan bo'lib, uni yuqoridan kalla bo'shlig'i, ikki yonidan ko'z kosalari va yuqori jag' suyagi bo'shliqlari, pastdan og'iz bo'shlig'i o'rab turadi. Burun bo'shlig'i to'siq bilan ikkiga bo'linadi. Burun to'sig'i ko'pincha chapga qiyshayib joylashadi. Burun to'sig'i g'alvir suyakning vertikal pla stinkasi va dimog' suyagidan iborat bo'lib, oldingi tomonda to'siq, burun ning uchigacha bormasdan, tog'ay to'ldirib turadi. Burun bo'shlig'ining late ral devori burun suyagidan yuqori jag' suyagining tanasi va peshona o'sig'idan, ko'z yoshi suyagi, g'alvir suyak, t angl ay s uya gi ni ng perpendikular plastinkasidan, ponasimon suyakning qanot simon o'sig'i medial plastin kasi va past ki bur un chig'anog'idan hosil bo'ladi. Bur un b o ' s h l i g ' i n i n g yuqori devorini g'alvir suyak ning g'alvirsimon plastinkasi, ponasimon va tanglay suyak- larining ponasimon o'siqlari, qisman peshona suyagi hosil qiladi. Burun bo'shlig'ining tubi — qattiq tanglay (yuqori 67-rasm . Burun b o'sh lig 'i. I - g ' a lv i r s i m o n s u y a k n in g p e r p e n d ik u la r plastinkasi; 2, 3 - ponasim on suyak kovagi; 4, 7- burun yo'llari; J - d i m o g ' suyagi; 6 - burun pastki jag'ning tanglay o'sig'i bilan ch ig'an og'i; 8 - yuqori jag' suyagi kovagi; 9 - peshona suyak kovagi. tanglay suyakning gorizontal plastinkasi)dan vujudga kelgan. Burun bo'shlig'idagi uchta turtib chiqqan chig'anoqlar bo'shliqni uchta yo'lga bo'ladi. Uning yuqori yo'liga g'alvirsimon suyakning orqa katak lari va ponasimon suyak tanasidagi bo'shliq ochilsa, o'rta yo'lga g'alvir simon suyakning o'rta va oldingi havo saqlaydigan kataklari qo'shilib turadi. Burun bo'shlig'ining pastki yo'liga peshona suyagi g'ovagi, tepa jag' g'ovagi bo'shliqlari va ko'z yoshi-burun kanali ochiladi. Bulardan tashqari, burun bo'shlig'i kallaning yuz qismiga noksimon teshik orqali ochilsa, orqa tomondan halqumning burun qismiga ikkita teshik— xoana- lar orqali qo'shiladi. www.ziyouz.com kutubxonasi Og'iz bo‘shlig‘ida kalla skeletining boshqa bo'shliqlarga qaraganda suyak devorlari kamroq bo'lib, yuqori devorini qattiq tanglay hosil qiladi. Og'iz bo'shlig'ining ikki yonboshi va oldingi devori yuqori jag' su yaklarining alveolar o'siqlaridan, pastki jag'ning alveolar chekkasi bilan tanasidan va tishlardan tashkil topgan. Og'iz bo'shlig'ining tubi muskul- lardan tuzilgan. Og'iz bo'shlig'ining orqa tomonida tanglay suyagi gori zontal plastinkasining ikki tomoniga katta-kichik teshikchalar ochilgan. C h a k k a c h u q u r c h a s i (68-rasm) orqa tomon va tepadan chakkaning pastki chizig'i, oldingi tomondan yonoq suyagi, pastdan pona simon suyakning katta qano- tidagi qirra — yonoq ravog'i bilan chegaralanadi. Chuqur- chani shu nom li chaynov muskuli to'ldirib turadi. C h a k k a s u y a k o s t i c h u q u r c h a s i (68-rasm) ning oldingi chegarasini yuqori jag' va yonoq suyaklarining pastki qismlari, lateral devor- chasini yonoq-pastki jag' su yagi o'simtasi, yuqoridan po nasimon suyak katta qanotining yuzasi va chakka suyagi palla- sining ozgina bo'lagi tashkil qiladi. Chakka osti chuqurcha si chakka chuqurchasi bilan faqat qirra orqali ajraladi. Q a n o t - t a n g l a y c h u q u r c h a s i (68-rasm) oldingi tomondan yuqori jag' bilan orqa tomondagi qanotsimon o'siq orasida joylashgan. Medial devorchani tanglay suyagining vertikal plastinkasi tashkil qiladi va burun bo'shlig'idan ajratib turadi. Lateral tomondan chuqurcha chak ka osti chuqurchasiga yoriqcha orqali qo'shiladi. Chuqurchaning pastki bo'lagi torayib, shu nomli kanalni hosil qiladi va tanglayga (og'iz bo'shli g'iga qaralsin) ochiladi. Qanot-tanglay bo'shlig'i burun bo'shlig'i va kalla bo'shlig'i bilan bittadan teshikchalar, ko'z kosasiga, og'iz bo'shlig'iga va kallaning asosiga teshik, yoriqcha hamda kanallar orqali tutashib turadi. Kalla skeletiga yuqoridan qaraganda tishsimon chokning bir necha turlarini, ya’ni peshona suyagi bilan tepa suyaklari orasida tojsimon, tepa suyaklari bilan ensa suyagi orasida lambdasimon chok, ikkita tepa suyak orasida o'rta chiziqda turgan sagittal chok ko'rinadi. 68-rasm . Chakka, chakka suyagi osti va qanot- tanglay chuqurchalari. 1 - ponasim on suyakning katta qanoti; 2 - k o ' z k osasining pastki yorig'i; 3 - qanotsim on o'siq ; 4 - tepa j a g ' te p a lig i; 5 - b u r u n b o 's h lig 'ig a ochilu vch i teshik; 6 - qanot-tanglay chuqurchasi; 7 - chakka suyagi osti chuqurchasi; 8 - chakka chuqurchasi. www.ziyouz.com kutubxonasi Kalla tubining sirti (69-rasm) oldidan yuz qismi suyaklari (pastki jag'dan boshqasi) ning pastki yuzalari hamda kallaning miya bo'limi suyaklari yig'indisidan tuzilgan. Kalla tubi oldingi tomondan yuqori jag'da joylashgan kurak tishlar bilan, orqa tomondan yuqori ensa qirrasi bilan, lateral tomondan chakka suyak osti qirrasi, so'rg'ichsimon o'siqlar bilan chegaralangan. Kalla tubining sirti uchta (oldingi, o'rta va orqa) bo'lakka ajratib o'rganiladi. O ld in g i b o 'la g i y u q o ri ja g 'n i n g alveolar o'sig'i va qat tiq tanglaydan tuzilgan. Qattiq tanglayning orqa to m o n id a a lv e o la r o 's iq la r y a q in id a (ikkala tomonida) te shikchalar ko'rinib tu radi. Kalla tubi sirti- ning o'rta bo'lagi ol dingi tomonida xoana bo'lib, dimog' suyagi orqali ikkita bo'lakka (xoanaga) b o 'lin ad i, kalla tubining orqa , n „ „ . ,. . . . bo'lagida katta teshik Download 24 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling