O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus

Parametrlar bo'yicha kompressor tanlash.

Tanlovlarda 1-band grafigacha chiziladi, P₂ , V₂ , oraliq punktlari qurish a, b, va hokazo nuqta.parametrlarini hisoblash.

�_� = _√�₁�₂; 𝑣_� = _√𝑣₁𝑣₂

�_� = _√�_��₂ 𝑣_� = _√𝑣_�𝑣₂

Quyidagi nisbatlarda hisoblanadi:
� � � � �

�_�𝑣_�

= _√�₁�_2√𝑣₁𝑣₂ = √�₁𝑣₁ �₂𝑣₂ ; �₁𝑣₁

= �₂𝑣₂

Izotermik jarayonning 1-2 chizig'ini qurish (2-rasm) bir xil boshlang'ich nuqtadan

ishlab chiqarilgan, oxirgi holati (2-band) va izotermikning oraliq nuqtalari a’,u’ va boshqalar. Izotermik jarayon tenglamasidan hisoblanishi mumkin:

𝑣₂ =

�₁�₁

�₂

; 𝑣_� =

�₁�₁

�_�

; 𝑣_� =

�₁�_1.

�_�

Qurilgan pv diagrammasidan texnik ish nimaga sarflanganini ko'rish mumkin
Bu holatda izotermik siqilish politropik siqilishdan kamroq bo'ladi

Politropik va izotermik texnik ish siqishni. Kompressor quvvati.

Politropik siqishni texnik ishi birinchi bosqich past bosimli silindirda quyidagi formula bo'yicha hisoblab chiqiladi.

^′ = � <sup>�

(</sup>� − �⁾10⁻³.

^�1−2

�−1 ¹

Termodinamikaning birinchi qonuni bo'yicha ushbu ish hajmining katta qismi

sarflandi.

|^|�₁₋₂^| + ^|∆ℎ₁₋₂^| = ^|�^{′ |}
1−2

Bu yerda: q_1-2 – silindr bilan birga sovutish suv o`rtasidagi issiqlik miqdori;

∆ℎ₁₋₂ – PBSdan keyingi havo bilan jaryonlar entalpiyasi.

Ikkinchi bosqichda siqishni jarayonining energiya balansi (PBS)ga o'xshaydi.
Barcha K uchun izotermik siqilishning texnik ishi , ya'ni. p₁ dan p ₃ tengdir:

′ 1−2

� = �

𝑛

𝑛 − 1

⁽�₁

− �⁾10⁻³

Ish N_iz sovutilgan K uchun nazariy deb qabul qilingan shuning uchun nazariy

kuch K tengdir.
^|�^{′ |}�

_{𝑁 =} 𝑖𝑧

^𝑖𝑧 3600

Haqiqiy quvvat sarfi:
_{𝑁 =} ^𝑁𝑖𝑧

^{𝑒 𝜂}𝑖𝑧

Bu yerda ᶯ - izotermik FIK K, ushbu oraliqda qabul qilinsin. 0.6-0.8.

Kompressor uchun elektr motor hisoblash quyidagi formula bilan topiladi.

𝑁 =

𝑁_𝑒 𝐾_𝑧

𝜂_�

K_z – zaxira koeffisienti K_z (1.1 – 1.3)
N_m – 0.90-0.95 - mexanik samaradorlik, shuningdek, kompressor qismida mavjud bo'lgan, yo'qotishlarni hisobga olgan holda tanlanadi.
5. Havo sovutish orqali oraliq sovutish sirni aniqlash.
Sovutish yuzasi F, m² orqali issiqlik uzatish tenglama hisoblanadi.
�

� =

𝐾∆𝑡_�`𝑟

Bu yerda:

Q – issiqlik oqimi, sovutish suvi havo sovutgichiga uzatiladi, Vt;
K – issiqlik uzatish koeffisienti, bu holda qabul qilingan k = 20 Vt/m²K ga teng;
Δ t_o`r - sovutish suvi va havo sovutgichi o'rtasida o'rtacha harorat bosimi 0C (K).

^𝑡�`𝑟 ⁼

∆ 𝑡_𝐵 − ∆𝑡_𝑀

_�𝑛 ∆ 𝑡_𝐵

∆𝑡_𝑀

′ ′ ′′ ′′

Qachonki: 𝑡_𝐵 = 𝑡_� − 𝑡_�

va 𝑡_𝑀 = 𝑡_𝑉

− 𝑡_�

qiymati formula bilan hisoblanadi.

O'z navbatida, issiqlik oqimi Q formulasi bilan hisoblab chiqiladi

� _′

^{� =} 3600 ^�
Bu yerda; G – massa mahsuldorligi K, kg / s;
q – oraliq qizdirgich ichidagi havodan olinadigan issiqlik, j / kg.

Xulosa.

“Issiqlik texnologik jarayonlari va qurilmalari” fanidan “Porshenli kompressorlarni hisoblash” mavzusidagi kurs loyihasidagi hisob-kitob va grafik ishlarni bajarish natijasida kompressorlar haqidagi nazariy tushunchalar mustahkamlanadi. Sanoat korxonalaridagi ishlab chiqarish jarayonida ishlatiladigan kompressorlarni ish prinsipi, so`rish va siqish jarayonini qay tartibda amalga oshirilishi va hisoblanishi bo`yicha malaka va ko`nikma shakllantiriladi.

Bugungi bajarilagan kur loyihasida issiqlik kompressorlari loyihalandi.
Kimyo, oziq – ovqat, energetika sohalarida ko`p miqdorda gaz va gaz aralashmalarini qayta ishlashga to`g`ri keladi. Ko`pgina kimyoviy jarayonlarning atmosfera bosimidan farqli bosim bosim ostida olib borilishi, jarayon tezligini oshiradi, qurilma o`lchamlari kichik bo`lishiga va hokazolarga olib keladi.

Gazlarning siqish yordamida ularni quvurlarda va qurilmalarda harakati ta’minlanadi va vakuum hosil qiladi. Bundan tashqari, havo va gazlarni siqish, ularni aralashtirish, suyuqliklarni purkash uchun ishlatiladi. Kimyo sanoatida qo`llaniladigan bosim miqdori 10<sup>-3</sup> da 10 <sup>8</sup> N/m<sup>2</sup> (10 <sup>-8</sup> dan 10<sup>3</sup> atm) gacha bo`ladi.

Bajarilagan kurs loyihasi doirasida ko`p bosqichli kompressorning siqish va so`rish jarayonlarini bo`yicha PV – diagramma va kompressorning tuzulish sxemasi qo`shimcha qilindi.

Foydanilgan adabiyotlar.

1. 
   S. Kleein., G.Nellis. Thermodynamics. Cambridge, 2012
   

2. 
   Alimova M.M., Mavjudova Sh.S., Isaxodjayev X.S., Raximjonov R.T., Umarjonova F.Sh. «Issiqlik texnikasining nazariy asoslari» fanidan amaliy mashg`ulotlarni bajarish bo`yicha uslubiy qo’llanma, 1-qism.-T.: Toshkent, ToshDTU, 2006.
   
3. 
   Umarjonova F. Sh., Isaxodjaev X. S., Mavjudova Sh. S., Alimova L., O., Axmatova S. R. “Issiqlik texnikasi” fanidan amaliy mashg`ulotlarni bajarish bo`yicha uslubiy qo’llanma. – Toshkent, ToshDTU. 2014-94 b.
   
4. 
   Zohidov R.A., Alimova M.M., Mavjudova Sh.S., Issiqlik texnikasining nazariy asoslari. O´quv qo´llanma.-Toshkent: O´zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashiriyoti, 2010.
   
5. 
   Zohidov R.A., Avezov R.R., Vardiyashvili A.B., Alimova M.M. «Issiqlik texnikasining nazariy asoslari», o’quv qo’l., 1 qism.-T.: TDTU, 2005.
   
6. 
   Zohidov R.A., Alimova M.M., Mavjudova Sh.S. Texnik termodinamika va issiqlik uzatilishi fanidan masalalar to’plami. –Toshkent.: TDTU, 2006.
   
7. 
   В.М.Черкасский, Р.М.Романова. “Насосы, компрессоры и вентиляторы”. М.: Колос. 1984