O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus xalq ta’lim vazirligi farg’ona politexnika universiteti “ys va T” fakulteti

2.3 Quritish ucgun mo’ljallangan baqlajon mevalariga qo’yiladigan talablar.
Qoida tariqasida, bir qatlamni muzlatish uchun 3-4 soat davom etadi, lekin ko'p narsa bo'laklarning hajmiga bog'liq. Ular qanchalik kichikroq va ingichka bo'lsa, muzlatish jarayoni tezroq sodir bo'ladi.
Baqlajonni muzlatish usullari
Oqartirilgan baqlajonlarni muzlatgichda saqlash qishda sabzavotlarni yangi saqlashning eng oson, ammo yagona usulidan uzoqdir. Boshqa teng darajada samarali muzlatish variantlari mavjud (3-rasm).
Siz baqlajonni muzlatgichda shunday saqlashingiz mumkin:

1. 
   Butun: agar sizga butun sabzavotlar kerak bo'lsa, qish uchun bunday tayyorgarlikni osongina qilishingiz mumkin. Buning uchun siz sabzavotlarni yuvishingiz va quritishingiz, sopi va pulpaning chirigan yoki buzilgan qismlarini olib tashlashingiz kerak. Keyinchalik, butun mevalar qizdirilgan yog' bilan qovurilgan idishga solinadi va har tomondan ozgina qovuriladi, shunda pulpa yumshoq bo'ladi. Shundan so'ng, sabzavotlarni sovutish kerak, ulardan qobig'ini kesib oling va har bir baqlajonni alohida sumka yoki plyonkaga mahkam o'rang.
   
2. 
   Pishirilgan: Agar sabzavotlar achchiq emasligiga ishonchingiz komil bo'lsa, siz ulardan qish uchun hosilni yig'ib olishingiz mumkin bo'ladi. Poyasiz yuvilgan va quritilgan baqlajonlar pishirish varag'iga qo'yiladi, ozgina o'simlik moyi bilan sepiladi va pishirish uchun oldindan qizdirilgan pechga yuboriladi. Pulpa yumshoq bo'lganda, sabzavotlar olinadi, sovutiladi va qobig'i chiqariladi. Sovutgandan so'ng, ularni to'liq yoki yarmida muzlatish mumkin, har bir bo'sh joyni oziq-ovqat plyonkasiga o'rash mumkin. Shunday qilib, siz shunchaki muzdan tushirishingiz va darhol sevimli taomlaringizni tayyorlashni boshlashingiz mumkin bo'lgan tayyor yarim tayyor mahsulotni olasiz.
   
3. 
   Qovurilgan: ko'p odamlar tilimlarda qovurilgan baqlajonlarni yaxshi ko'radilar va ularni qish uchun shunga o'xshash shaklda tayyorlash qiyin emas. Harakatlarning dastlabki algoritmi standart bo'lib qoladi: sabzavotlar yuviladi, quritiladi va bo'laklarga bo'linadi. Shundan so'ng, ular o'simlik yog'ida qovuriladi va ortiqcha yog'ni to'kish uchun filtrga tashlanadi. Keyinchalik, mevalar sovib ketguncha kutishingiz kerak va ular alohida plastik idishlarga solib, muzlatgichga yuborilishi mumkin.
   

12-rasm. Muzlatish usullari: butun, pishirilgan va qovurilgan
Qish uchun bunday patlıcan blankalarini muzlatib qo'ysangiz, siz qishda ham oilangizni yoki mehmonlaringizni xursand qilishingiz mumkin bo'lgan har qanday mavsumiy taomlar uchun yuqori sifatli yarim tayyor mahsulotni olasiz.
Baqlajonni qanday qilib to'g'ri muzdan tushirish kerak
To'g'ri muzdan tushirish bir xil darajada muhimdir. Agar u texnologiyani buzgan holda amalga oshirilsa, sabzavotlarning pulpasi juda suvli bo'lib qoladi va siz faqat sabzavotlarni tashlashingiz kerak bo'ladi.
Muvaffaqiyatli muzdan tushirish uchun mikroto'lqinli pechni yoki issiq suvda muzdan tushirishni unutmang. Baqlajonlarni faqat muzlatgichdan olib tashlash va muzlatgichga qo'yish kerak. Bunday muhitda pulpa o'z ta'mini yo'qotmasdan asta-sekin muzdan tushadi. Agar so'ralsa, muzdan tushirish xona haroratida ham amalga oshirilishi mumkin, lekin agar siz juda ko'p shoshayotgan bo'lsangiz, bunday sabzavotlarni birinchi muzdan tushirishsiz pishirishingiz mumkin: ular issiqlik bilan ishlov berish jarayonida ularning ta'mi va zichligini yo'qotmaydi. Baqlajonlar odatda yangi iste'mol qilinadi, lekin agar siz bu sabzavotni qanday qilib to'g'ri muzlatish kerakligini o'rgangan bo'lsangiz, muzlatilgan mahsulotga asoslangan sevimli taomlaringizni tayyorlashda hech qanday muammo bo'lmaydi. Bunday blankalar pishirish, qovurish va yangi salatlar tayyorlash uchun juda mos keladi. Agar siz baqlajonlarni muzlatib qo'ygan bo'lsangiz, ular o'zlarining ta'mi va afzalliklarini saqlab qolish uchun, quyida keltirilgan retseptlar bo'yicha ulardan mazali va foydali taomlar tayyorlashni tavsiya qilamiz. Tandirda baqlajondan pishirish mumkin bo'lgan eng yaxshi issiq taom - bu güveç. Bu samimiy va mazali taom bo'lib, uni tayyorlash ko'p vaqt talab qilmaydi, lekin siz uning achchiq ta'midan albatta bahramand bo'lasiz (4-rasm).


14-rasm. Baqlajonning tufa xilda ko’rinishi
Tandirda pishirilgan güveç uchun sizga ikkita katta baqlajon (butun yoki shunga o'xshash miqdorda tug'ralgan sabzavot), 2 yangi pomidor, 1 piyoz va sabzi, uchta bulg'or qalampiri, bir necha chinnigullar sarimsoq, bir guruh yangi o'tlar, o'simlik moyi kerak bo'ladi. , tuz va qalampir. Avvalo, siz piyozni yuvishingiz, uni chiziqlar yoki yarim halqalarga kesib, o'simlik yog'ida shaffof bo'lgunga qadar qovurishingiz kerak. Keyin piyozga yupqa chiziqlar bilan kesilgan sabzi qo'shing va sabzavot aralashmasini yarim tayyor holga keltiring. Shundan so'ng, tug'ralgan qalampir va baqlajon, hatto ular to'liq muzdan tushirilmagan bo'lsa ham, aralashmaga qo'shilishi mumkin.

Xulosa
Davlat statistika qoʻmitasining isteʼmol narxlari kuzatuvi maʼlumotlariga koʻra, sentyabr oyida baqlajon narxlari avgust oyiga nisbatan oʻrtacha 15 foizga oshgan.
Qizigʻi, baqlajon narxlari sentyabr oyida yil boshidan buyon oʻrtacha 56,5 foizga arzonlashgan. Davlat statistika qoʻmitasining isteʼmol narxlari kuzatuvi maʼlumotlariga koʻra, sentyabr oyida sholgʻom narxlari avgust oyiga nisbatan oʻrtacha 7,8 foizga oshgan. Sholgʻom narxlari sentyabr oyida yil boshidan buyon oʻrtacha 48 foizga qimmatlashgan. Baqlajon pishirishda keng qo'llaniladi, pishirish usullari xilma-xildir. Ular qovurilgan, bug'langan, dimlangan, qaynatilgan, panjara qilingan, pishirilgan va hk. Vitamin PP tarkibiga qarab, nikotinga qaram bo'lganlarga tavsiya etiladi. Vitamin PP (nikotinik kislota) yordamida organizm nikotin ochligiga osonroq toqat qilishi mumkin. Bundan tashqari, baqlajon oshqozonni yaxshilaydi va oshqozonning kislota-tuz muvozanatini yaxshilaydi. Baqlajon oʻsuv davriga qarab tezpishar, oʻrtapishar va kechpishar navlarga boʻlinadi. Urugʻ unib chiqqangan soʻng tezpishar navlar 110-120 kunda; oʻrtapishar navlar 120-140 kunda; kechpishar navlar 140 kundan koʻp muddat ichida pishadi. Namlikni yaxshi oʻtkazuvchi qumloq tuproqlar baqlojon uchun maqbul xisoblanadi. Tuproqning yaxshi tayyornanishi baqlajon ildizi intensiv oʻsishi va rivojlanishiga yordan beradi. Yomon drenajli tuproq sharoitlarida baqlajon ildiz umumiy yozasi qisqaradi, oʻsimligi sust oʻsadi va natijada hosildorlik ham pasayadi. Tuproq odatda 20 cm chuqurlikda haydaladi. Baqlajon uchun maqbul tuproq pH 6.0 dan 6.5 gacha, shuningdek tuproq mineral oʻgʻitlar, ayniqsa fosforga boy bo'lishi zarur. baqlojon mevalari qovurilgan, tuzlangan, marinadlangan, qaynatilgan, quritilgan holda isteʼmol qilinadi. Texnil pishib etilganida tarkibida 89-94 % suv, 0,6-1,4 % uglevodlar, 2,5-4,0 % kletchatka va mineral tuzlar boʻladi. Mineral moddalardan fosfor, magniy kalsiy, temir, rux, marganets kabi elementlarning tuzlari va asosan kaliy juda koʻp boʻladi. Shuningdek baqlajon mevalari tarkibida oʻziga hos kristall modda — solanin M ni tutadi. Solanin M baqlajon mevalariga achqimtil tam beradi.