O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

tarmoqqa - qayta ishlash sanoati tarmoqlari; uchlamchi tarmoqqa - transport va 

xizmat  ko’rsatish  tarmoqlari;  to’rtlamchi  tarmoqqa  -  informatsion  faoliyatning 

yangi turlari, boshqaruvda ma’lumotlar yig’ish, qayta ishlash va foydalanish, bank 

- moliya soxalari, marketing va konsalting xizmatlari kabilar kiradi. 

 

Faoliyatning ushbu turiga endilikda ilmiy-tadqiqotlar va tajriba-konstruktorlik 

tadqiqotlari  yuksak  texnologiyaning  tadbiq  etish  va  ilmtalab  ishlab  chiqarish  va 

faoliyatining boshqa turlari xam kiritilmoqda. 

 

Dunyo  xo’jaligining  faoliyat  ko’rsatishida  asosiy  rol  o’ynovchi  uchta 

geografik  iqtisodiy  va  informatsion  makonlar  doirasida  faoliyat  ko’rsatuvchi 

tizimlar muxim axamiyatga ega. 

 

Geografik  makon  -  bu  zamonaviy  aloqa  va  transport  turlari  bo’lib  busiz 

birorta  iqtisodiy  markaz  faoliyat  ko’rsata  olmaydi.  Xozirgi  paytda  dunyoda 

aloqaning barcha turlari - xalqaro, milliy va maxalliy temir yo’l, avtomobil’, daryo, 

dengiz,  xavo  transporti  ,  quvur  transporti  va  EUL

1

  yo’lga  qo’yilgan.  Aloqa 

yo’ldoshlari  va  zamonaviy  qabul  sistemalari  yordamida  yer  yuzining  xoxlagan 

nuqtasi  bilan  aloqa  o’rnatish  imkoniyati  yaratildi.  Yuk  tashuvchi  va  yo’lovchi 

tashish transportlari turli xil yuklar va yo’lovchilarni istalgan joyga yetkazib borish 

imkoniyatiga  egadir.  Transport  va  aloqa  tizimchasi  (podsistemasi)  ning  tashkiliy 

shakllari  aviakompaniyalar,  suv  transporti  firmalari,  temir  yo’l  kompaniyalari,