O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta ta’lim vazirligi Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti

O`zbekiston Respublikasi
Oliy va o`rta ta’lim vazirligi
Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti
Tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti
Raqamli iqtisodiyot kafedrasi
1I-22-guruh talabasi
Yo`ldoshev Bahodirning
Iqtisodiyot nazariyasi fanidan

Mustaqil ishi
DENOV 2023

1. 
   Ehtiyoj – insonning yashashi, kamol topishi, jamiyatda ma’lum mavqega ega bo‘lishi uchun hayotiy ne’matlarga bo‘lgan obyektiv zaruriyat.
   
2. 
   Ishsiz – mehnatga layoqatli bo‘lib, ish topa olmay mehnat birjalarida ro‘yxatda turgan kishilar.
   
3. 
   Ishsizlik – ish kuchi taklifini unga bo‘lgan talabdan ortib ketishi tufayli iqtisodiy faol aholining ma’lum bir qismining ish topa olmasligi.
   
4. 
   Inflatsiya – muomalada pul taklifining talabga nisbatan haddan tashqari ko‘payib ketishi oqibatida, pulning xarid quvvatini pasayishi, pulning obro‘sizlanishi. U narx indeksining ko‘tarilishida ifodalanadi.
   
5. 
   Iste’mol – ishlab chiqarish natijalaridan foydalanish, ehtiyojni qondirish jarayoni;
   
6. 
   Daromad – ma’lum bir vaqt (yil) oralig‘i(yil)da YaIMning omillar ulushiga ko‘ra taqsimlanishi natijasida olingan, shaxsiy iste’mol va turli ne’matlar (tovar va xizmatlar) sotib olishga mo‘ljallangan pul mablag‘lari summasi
   
7. 
   Valyuta – mamlakatning milliy pul birligi, shu mamlakatning milliy boyligi bilan ta’minlangan
   
8. 
   Amerikalik iqtisodchi Artur Ouken ishsizlik darajasi bilan YaMM hajmi o‘rtasidagi bog‘lanishni aniqlab, ishsizlikni haqiqiy darajasi tabiiy darajasidan 1%ga ortishi YaMMni 2,5% kam yaratilishiga olib kelishini, ya’ni haqiqiy YaMM potensial YaMMga nisbatan 2,5%ga kam bo‘lishini ko‘rsatib berdi. Bu bog‘lanish uning nomi bilan Ouken qonuni deb yuritiladi.
   
9. 
   o‘z xohishi bilan ishlamaslik; ixtiyoriy;
   
10. 
    ishlab chiqarishda keragidan ortiqcha ishchining band bo‘lishi yoki hayot kechirish uchun zarur bo‘lgan darajada ish bilan ta’minlanmaslik; yashirin;
    
11. 
    aniq tarmoqlarning ishlab chiqarishdagi mavsumiy tebranishlari bilan bog‘liq ishsizlik; mavsumiy;