O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

1.2. Iqtisodiy tahlil fanining O’zbekistonda rivojlanishi 
O‟zbekistonda iqtisodiy tahlil faniga 20-asrning 60 yillaridan boshlab ahamiyat 
berilaboshlandi.Unga qadar Oliy va o‟rta maxsus o‟quv yurtlarida darslar boshqa 
fanlar kabi sobiq ittifoqning markaziy shaharlarida yaratilgan iqtisodiy tahlil fani
bo‟yicha olib borilar edi. Bu fanlarda va shu jumladan iqtisodiy tahlil fanida ham 
O‟zbekistonga xos bo‟lgan hodisa va jarayonlar hamda ularning natijalari o‟z aksini 
topmas edi.Shunga qoramasdan darslar o‟tilib kelar edi.Ushbu nuqsonlarni tugatish 
maqsadida O‟zbekistonlik olimlar 20-asrning 60 yillaridan boshlab, barcha fanlar va 
shu jumladan iqtisodiy tahlil fani bo‟yicha ham jasurlik bilan ijod qilishga kirishdilar. 
O‟zbekistonda iqtisodiy tahlil fani bo‟yicha qilingan ishlarning lo‟nda mazmuni 
M.Q. Pardayevning “Iqtisodiy tahlil nazariyasi”darsligida va A.V.Vahobov va 
boshqalarning “ Moliyaviy va boshqaruv tahlili”darsligida bayon qilingan . Biz 
shulardan foydalanib, ularning qisqacha mazmunini bayon qildik. 
O‟zbekistonda iqtisodiy tahlil fanining yaratilishini taxminan quyidagi besh 
davrga bo‟lish mumkin: 
1-davr - O’zbekistonda iqtisodiy tahlil fanining shakllanish davri. Bu fanining 
shakllanishida I.N.Toporovskiy va I.T.Abdukarimovning xizmatlari katta. Bunga 
misol qilib,Samarqand kooperativ nstitutining dosenti I.N.Toporovskiyning 1966 yilda 
Moskvaning “Ekonomika” nashriyotida chop etilgan “ Matlubot kooperasiyasi 
korxonalari xo‟jalik faoliyatining tahlili”darsligining muallifi tariqasidagi ishtirokini 
ko‟rsatish mumkin. 1968 yilda I.T.Abdukarimov tomonidan “Kooperativ savdoda 
muomila xarajatlari tahlili” o‟quv qo‟llanmasi Moskvaning”Ekonomika” nashriyotida 
chop qilindi.Bular esa O‟zbekistonda iqtisodiy tahlil fanining shakllanishiga asos 
bo‟ldi. 
2 – davr - Sobiq ittifoqda o’z o’rniga ega bo’lish va iqtisodiy tahlil maktabining