O’zbekiston respublikasi qishloq va suv xo’jaligi vazirligi


 Mehnat buyemlardan foydalanish korsatkichlarinini tahlil


Download 1.68 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/92
Sana12.10.2023
Hajmi1.68 Mb.
#1699760
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   92
Bog'liq
@uz baza iqtisodiy tahlil va audit

9.3. Mehnat buyemlardan foydalanish korsatkichlarinini tahlil
etish uslubi 
Mehnat buyemlardan foydalanish samaradorligi deganda moddiy resurslardan 
foydalanish samaradorligini tushunmoq kerak. Moddiy resurslardan foydalanish 
samaradorliri ko‟rsatkichlarining tahlilini , moddiy resurslar qaytimi (materiallar 
qaytimi) koeffisiyentining tahlili misolida ko‟rib chiqamiz. 
Hisobot yilidagi materiallar qaytimi koeffisiyentini bazis yilidagi qaytimi 
koeffisiyentiga solishtirib o‟zgarishi aniqlanadi: 
𝒀𝑴
𝟏
𝑴𝑿
𝟏

𝒀𝑴
𝟎
𝑴𝑿
𝟎
= ±∆
𝑴𝑿,𝒀𝑴
 
Ushbu o‟zgarish bevosita quyidagi omillar ta‟siri ostida paydo bo‟lgan: 
1/Moddiy (material) xarajatlar hajmining o‟zgarishi 
2.Yalpi mahsulot hajmining o‟zgarishi; 
Omillar ta‟sirini «Zanjirli bog‟lanish» usulidan foydalanib aniqlash zarur. 
Materiallar qaytimining o‟zgarishiga omillar ta‟sirini aniqlashdan oldin «Shartli 
materiallar qaytimi»ni aniqlab olish kerak:  
𝒀𝑴
𝟎
𝑴𝑿
𝟏
 
Shundan so‟ng materiallar qaytimining o‟zgarishiga omillar ta‟sirini aniqlanadi:
Moddiy xarajatlar hajmi o‟zgarishining ta‟siri:
𝒀𝑴
𝟎
𝑴𝑿
𝟏

𝒀𝑴
𝟎
𝑴𝑿
𝟎
= ±∆
𝑴𝑿
 
Yalpi mahsulot hajmi o‟zgarishining ta‟siri:
𝒀𝑴
𝟏
𝑴𝑿
𝟏

𝒀𝑴
𝟎
𝑴𝑿
𝟏
= ±∆
𝒀𝑴
 
Endi, materiallar qaytimining omilli tahlilini 5-jadval ma‟lumotlari asosida ko‟rib 
chiqamiz 
Materiallar qaytimining umumiy o‟zgarishi: 
𝑌𝑀
1
𝑀𝑋
1

𝑌𝑀
0
𝑀𝑋
0
=
75311
7172.4

64404
6314.1
= 10.5 − 10.2 = +0.3 сўм 


35 
Demak,materiallar qaytimi hisobot yilida bazis yiliga nisbatan 0.3 so‟mga yoki 2.9 
% ga oshgan. 
Ushbu o‟zgarish quyidagi omillar hisobiga sodir bo‟lgan: 
1.Material xarajtlar hajmining oshishi materiallar qaytimining o‟zgarishiga salbiy 
tasir qilib, uni darajasini 1.2 so‟mga yoki 11.8% ga kamayishiga sababchi bo‟lgan: 
𝑌𝑀
0
𝑀𝑋
1

𝑌𝑀
0
𝑀𝑋
0
=
64404
7172.4

64404
6314.1
= 9.0 − 10.2 = −1.2 сўм 
5-jadval 

Download 1.68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   92




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling