O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

20soat.

Toshshiriqni bajarish ketma ketligi

So’rovnoma savollariga javob berish Amaliy topshiriqni bajaring. Hisobot tayyorlash.

I. So’rovnoma savollariga javob berish.
1.1 - so’rovnoma. Elektr energiyasi iste’moli.
Bu topshiriqda xar bir talaba o‘zi yashab turgan xonadon (hovli yoki ko‘p qavatli uy misolida javoblar to‘ldiriladi).


Men hovlili uyda (Kotejda) da istiqomat qilaman.

1. Xonadoningiz qancha kuchlanishda elektr energiyasi iste’mol qiladi 220 V.

2. 1 oyda (to’lov amalga oshirilgan muddatda) xonadoningiz qancha elektr energiyasi iste’mol qiladi 250 kVt.soat.
3. 1 oyda (tulov amalga oshirilgan muddatda) elektr energiyasiga qancha sum tuo’ladingiz 81250 sum.
4. 1 kVt soat energiyani narxi qancha 325 kVt soat/sum.
5. Xonadoningizdagi elektr yuklamalarni umumiy quvvat qancha 25 kVt.
6. Qanday avtomatik uzgich sizning xonadoningizda o’rnatilgan 30 A.
3-variant
II. Amaliy topshiriqni bajaring.
2.1 - topshiriq. Elektr energiyasi iste’moli. (variantlar 2 – jadvaldan olinadi)
Misol: Quvvatlari P_nom1=60Vt; P_nom2=100Vt va kuchlanishi U_nom=127V bo’lgan ikkita elektr lampasi, kuchlanishi U_nom=220V bo’lgan elektr tarmog’iga ketma-ket ulangan. Lampalarda kuchlanish qanday taqsimlanadi va ikkala lampa normal ishlay oladimi?
Yechish. Quvvat va kuchlanishning nominal qiymatlari buyicha xar bir lampaning nominal tokining qiymatlarini aniqlaymiz:
I_nom1 = P_nom1 / U_nom = 60/127 = 0,47 A.
I_nom1 = P_nom2 / U_nom = 100/127 = 0,79 A.
Lampa spiralining qarshiligi:
r_nom1 = U_nom / I_nom1 = 127 / 0,47 = 270,21 Om.
r_nom2 = U_nom / I_nom2 = 127 / 0,79 = 160,76 Om.
Lampalar 220 Volt kuchlanishga ketma-ket ulanganda zanjirdagi tok:
I = U / (r_ном1 +r_ном2) = 220 / (270,21+160,76) = 0,51 А.
Lampalardagi kuchlanish lampalarning qarshiliklariga to’g’ri proporsional taqsimlanadi, ya’ni
U₁ = I * r_nom1 =0.51 * 270,21 = 137,93 V
U₂ = I * r_nom2 =0.51 * 160,76 = 82 V
Xulosa. Quvvati R_nom1=60Vt bo’lgan lampa nominal kuchlanishidan yuqoriroq kuchlanishda birmuncha yoruqroq yonib, tezda kuyishi mumkin. Quvvati R_nom2=100Vt bo’lgan lampa nominal kuchlanishidan pastroq kuchlanishda xira yonadi.