O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti himoyaga ruxsat berildi
Antennalar panjaralarining qabul qilgich-uzatgichlari
Download 450.38 Kb. Pdf ko'rish
|
O\'rozova Nargiza BMI
|
2.3. Antennalar panjaralarining qabul qilgich-uzatgichlari
Qabul qiluvchi va uzatuvchi antennalar, shuningdek, qabul qiluvchi antennalar yoki oddiygina qabul qiluvchi sifatida ham tanilgan, qabul qiluvchi va uzatuvchi funksiyalarini bitta qurilmada birlashtirgan qurilma hisoblanadi. Ushbu antennalar odatda ikki tomonlama aloqani yengillashtirish uchun turli xil aloqa tizimlarida qo‘llaniladi. Boshqa tomondan, antenna panjaralari odatda panjara shaklida joylashtirilgan bir nechta antennalarning panjarasiga ishora qiladi va ushbu tarmoqlar signal sifatini yaxshilash, qamrovni oshirish yoki bir vaqtning o‘zida bir nechta ulanishlarni qo‘llab-quvvatlash kabi turli maqsadlarda ishlatilishi mumkin. Antennalar va antenna massivlarini qabul qilish va uzatish tushunchalari birlashtirilganda, bu odatda tarmoqqa joylashtirilgan antennalarni qabul qilish va 27 uzatish tarmog‘ini nazarda tutadi. Ushbu konfiguratsiya tarmoqqa signallarni katta maydonda uzatish va qabul qilish imkonini beradi, bu esa qamrov zonasidagi turli nuqtalar o‘rtasidagi aloqani osonlashtirgan bo‘ladi. Tarmoq ichidagi qabul qiluvchi-uzatuvchi antennalar aloqa kanallarini o‘rnatish uchun birgalikda ishlaydi. Ular o‘z diapazonidagi boshqa qabul qilgichlardan signallarni qabul qilishadi, shuningdek signallarni ushbu qabul qiluvchilarga uzatadilar va ushbu ikki tomonlama aloqa radio aloqa, sun’iy yo‘ldosh aloqa tarmoqlari, uyali aloqa tarmoqlari va boshqalar kabi turli xil dasturlarda ma’lumotlarni samarali va ishonchli uzatishni ta’minlaydi. Tarmoq yoki tarmoq konfiguratsiyasida qabul qiluvchi-uzatuvchi antennalardan foydalangan holda, tizim signal kuchini oshirish, qamrov maydonini ko‘paytirish, shovqinlarni kamaytirish va umumiy ishlashni yaxshilashdan foydalanishi mumkin. Ushbu antenna massivlari chastota diapazonlari, kerakli qamrov zonasi, signal tarqalish xususiyatlari va atrof-muhit omillari kabi aniq talablar va mulohazalar asosida ishlab chiqilishi va optimallashtirilishi mumkin. Umuman olganda, qabul qiluvchi-uzatuvchi antenna tarmoqlari simsiz aloqa tizimlarining keng hududlarda samarali va ishonchli aloqani ta’minlashda hal qiluvchi rol o‘ynaydi. Antennalar panjara (ya’ni qabul qilgich) va uzatgichlari, elektronika va kommunikatsiya sohasida ahamiyatli bo‘lgan qurilmalar hisoblanadi. Ular signalni qabul qilish, uzatish va aylanishini amalga oshirish uchun ishlatiladilar. Bu uzatgichlar, telekomunikatsiya, televizorlar, radio ishlab chiqaruvchilar, kabel vositalar, mobil kommunikatsiya, va boshqa ko‘plab muhim sohalarda foydalaniladi.Quyidagi bir nechta antennalar panjaralarining qabul qilgich- uzatgichlari mavjud: 1.Parabolik antenlar: bu turdagi antennlar uchun markaziy parabolik og‘izga ega metallik o‘ynadan iborat bo‘lib, boshqa bir nechta pansiyonlarga nisbatan katta bo‘lgan uzunlikda uzatgichlarga ega. Ular, telekomunikatiya, televizor tarqatuvchi stansiyalari hamda observatoriyalar va radio teleskoplar uchun foydalaniladi.(2.3- rasm). 28 2.3-rasm. Parobalik antenna 2.Uda-Yagi antennlari: ushbu antennlar bir yoki bir nechta tebradan iborat bo‘lib, ularning uzunligi xatolar uchun bir-biriga moslashadi. Uda-Yagi antenlari televizorlar,radiosignal oqibatlari va hamda komunikatsiya ustuvorlarida keng qo‘llaniladi.(2.4-rasm). 2.4-rasm. Uda-Yagi antenna 3.Monopol antenlari: ular bir o‘tkazuvchiga, ya’ni panjara bo‘lgan Uzatgichlarga ega bo‘lib, monoqism va polqism shakllarda bo‘lishi mumkin.Mobil telefonlar, radio kommunikatsiyasi va boshqa sohalarda foydalaniladi. Monopol antenna-ko‘pincha tekisligi deb ataladigan ba’zi bir supero‘tkazuvchilar sirt ustida perpendikulyar ravishda o‘rnatilgan novda shaklidagi to‘g‘ridan-to‘g‘ri 29 o‘tkazgichdan tashkil topgan radio antennalar sinfidir. Qabul qilgichdan boshqaruv signali beriladi yoki qabul qiluvchi antennalar uchun monopolning pastki uchi va topraklama tekisligi orasidagi qabul qiluvchiga chiqish qabul qilinadi. Antennaning ta’minot liniyasining bir tomoni monopolning pastki uchiga, ikkinchi tomoni esa ko‘pincha yer bo‘lgan topraklama tekisligiga biriktirilgan bo‘ladi. Bu ikkita bir xil novda o‘tkazgichlaridan tashkil topgan dipol antennasidan farq qiladi, qabul qilgichdan signal antennaning ikki yarmi o‘rtasida uzatiladi. (2.5-rasm). 2.5-rasm. Monopol antenna Download 450.38 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|