O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti himoyaga ruxsat berildi

 
 
 

---

5
MUNDARIJA 
KIRISH ………………………………………………………………………. 
6 
1. 5G 
AVLOD 
TEXNOLOGIYALARINING 
O‘ZIGA 
XOS 
XUSUSIYATLARI………………………………………………… ….
8 
1.1. Ishning dolzarbligi………………………………………………. 8 
1.2. Antennalar, kirish qarshiligi va samaradorligi…………………... 10 
1.3. Yo‘naltirilganlik va kuchaytirish ……………………………….. 14 
1.4. Planar massivlar……………………………………………… 
20 
2. 5G MOBIL ALOQA TIZIMLARINING QABUL QILISH-UZATISH 
TRAKTINI 
TASHKIL 
ETISHNI 
TAHLIL 
QILISH………………………………………………………………….. 
23 
2.1. 
5G tarmoqlarida fazalashtirilgan antennalarning qo‘llanilishi…. 23 
2.2. 
Shahardagi tayanch stansiyalarning AFAR imkoniyatlari……...
25 
2.3. 
Antennalar panjaralarining qabul qilgich-uzatgichlari…………. 26 
2.4 
5G Qabul qilgich-uztgichlarning arxitekturalari……………….. 29 
2.5 
5G Qabul qilgich-uztgichlarning fazalashtirilgan panjaralari….. 34 
2.6 
5G Tarmoqlarida xatoliklarni tuzatish…………………………. 49 
3. HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI…………………………. …… 53 
3.1. 
Faoliyat xavfsizligini ta’minlash vositalari……………………..
53 
3.2 
Ishlab chiqarishda xodimlar salomatligiga zarar yetishi va ish 
beruvchi masuliyati……………………………………………..
54 
3.3 
Mehnatning 
ekologiya 
jihatidan 
xavfsiz 
sharoitlarini 
yaratish…………………………………………………………. 
61 
XULOSA ……………………………………………………………………… 65 
ADABIYOTLAR……………………………………………………………... 66 
 
 
 
 

---

6
KIRISH 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 05.10.2020 yildagi “Raqamli 
O‘zbekiston – 2030” strategiyasini tasdiqlash va uni samarali amalga oshirish 
chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi N PF-6079 farmonini qabul qilinishi bilan 
mamlakatimizda raqamli iqtisodiyotni faol rivojlantirish, barcha tarmoqlar va 
sohalarda, eng avvalo, davlat boshqaruvi, ta’lim, sog‘liqni saqlash va qishloq 
xo‘jaligida zamonaviy axborot - kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish 
bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. 
Prezidentimizning Oʼzbekistonda 5G mobil aloqa tarmogʼini joriy etish 
to‘gʼrisidagi topshirigʼi ijrosini taʼminlash doirasida «Coscom» maʼlumot uzatish 
tezligi bo‘yicha inqilobiy hisoblangan mobil aloqaning beshinchi avlod 
texnologiyalari tarmogʼi – 5G texnologiyasini sinovdan oʼtkazishni boshladi. 
O‘zbekistonda 2023-yil mart oyidan boshlab mobil internet tezligi oshirildi 
va mamlakat bo‘ylab 5G texnologiyasi joriy yetiladi. Bu haqda “O‘zbektelekom” 
AK axborot xizmati ma’lum qildi. Loyiha doirasida mavjud tayanch stansiyalari 
modernizatsiya qilinib, yangilari o‘rnatiladi. Shu jumladan, butun mamlakat 
bo‘ylab 3 mingdan ortiq tayanch stansiyalarini eng so‘nggi texnologiyalar bo‘yicha 
yangilash, shuningdek, 2 mingdan ortiq yangi tayanch stansiyalarini qurib ishga 
tushirish rejalashtirilgan. Bunda O‘zbekiston bo‘ylab mobil aloqa sifati 
yaxshilanadi, LTE standartidagi mobil internet tezligi hamda uning qamrovi 
oshiriladi. 
Ta’kidlanishicha, loyihaning muhim bosqichi qator tayanch stansiyalarini 
5G standartiga o‘tkazish jarayoni hisoblanadi. Natijada abonentlar beshinchi avlod 
tezligida mobil internetdan bemalol foydalanishlari mumkin bo‘ladi. 
Yurtimizning yetakchi mobil aloqa operatorlar 5G beshinchi avlod 
tarmog‘ini Tashkentda ishga tushirishdi. 
5G – bu hayot tarzi va xizmat ko‘rsatish sifatini o‘zgartira oladigan tezkor 
internetga ega bo‘lgan beshinchi avlod aloqa vositasi. 

---

7
5G tarmog‘ining ikki asosiy afzalligi – ma’lumot uzatish tezligi bir necha 
bor oshishi va javob berish vaqtini sezilarli darajada qisqartirishi. SpeedTest servisi 
yordamida o‘tkazilgan o‘lchovlar soniyasiga 1,3 Gbit gacha tezlikni ko‘rsatdi. Bu 
esa ma’lumotlar uzatish tezligi 4G tarmog‘idan 10 dan 100 baravargacha tezroq 
demakdir. Bundan tashqari, tarmoq sun’iy intellekt va virtual haqiqat uchun eng 
yaxshi imkoniyatlarni taqdim etadi. 
Uztelecom O‘zbekistonda mazkur qurilmalar foydalanuvchilariga beshinchi 
avlod aloqa imkoniyatlaridan foydalanish imkonini beruvchi birinchi operator 
bo‘ldi. 
Bugungi kunda kompaniya texnik jamoasi tomonidan amalga oshirilgan 
muvaffaqiyatli ishlar natijasida 5G texnologiyasi Toshkent shahrida ishlayotganini 
ma’lum qilamiz. Hozirgi kunda Toshkentda 60 dan ortiq 5G baza stansiyalari ishga 
tushirildi.