Oʻzbekiston respublikasi raqamli texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi


Download 0.56 Mb.
Pdf ko'rish
Sana02.04.2023
Hajmi0.56 Mb.
#1320362
Bog'liq
Rashid



OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALARI VA 
KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUXAMMAD AL-XORAZIMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI 
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI 
«Kompyuter tizimlari» kafedrasi 
KOMPYUTERNI TASHKIL ETILISHI fanidan 
MUSTAQIL ISH 
Mavzu: « Meynfreym kompyuterlar» 
Bajardi: DI_21_13- guruh
Talabasi Jurayev Rashid 
Qabul qildi: Sattorov M 
Ball _____________ 
Samarqand 2023 


Meynfreym kompyuterlar 
Reja

1.Kirish qism. 
2.Meynfreym (RAM) nima? 
3.
Meynfreymning turlari quyidagilardir. 
4.
Meynfreymning tarkibi qanday? 
5.Xulosa. 
1.
Kompyuterlar hayotimizda muhim o'rin egallaydi va har kuni biz ular 
bilan yaqinroq muloqotda bo'lamiz. Bu muloqot davomida esa ko'plab texnik 
terminlar bilan tanishamiz. Meynfreym (RAM) shulardan biri. Meynfreymning 
yo'nalishi, muhimligi va turlari haqida bilishni o'rganish bilan biz kompyuterlar 
bilan yaqinroq muloqotlarimizda ko'proq o'zimizga ishonch yaratamiz va ularga 
yuqori samaradorlik bilan foydalanamiz. 
2.
Meynfreym yoki RAM (Random Access Memory), kompyuterda 
qo'llaniladigan o'z-o'zidan barcha ma'lumotlarga tez vaqt ichida kirish imkonini 
beruvchi xotira turi hisoblanadi. Meynfreym, kompyuterning ish jarayonini 
tezlashtirish va ishni osonlashtirish uchun muhim bo'lib, dasturlarni yuklab olish, 
fayllarga kirish, ma'lumotlarni saqlash, tizim jarayonida tashqi qurilmalar bilan 
muloqotda bo'lish kabi bir qancha vazifalarni bajaradi. Meynfreymda saqlangan 
ma'lumotlar, kompyuter tizimining yopilishiga qarab o'chib ketadi.Menyufermning 
muhimligi boshqa qurilmalar bilan qarshiligi quyidagicha buladi.
Meynfreymning 
muhimligi boshqa qurilmalar bilan qarshiligi juda yuqori. Meynfreym kompyuter 
tizimining ishlash tezligini oshiradi va ishlashning tezligini kamaytiradi. 
Meynfreym kengaytirilganida vaqtliroq xotiraning ko'pini egallaydi, shuningdek, 
barcha bajarilayotgan dasturlar va ma'lumotlar bir nechta muhim hisob-kitoblarni 


saqlash uchun kerakli ekanligini aytish kerak. Agar meynfreym hajmi yetarli 
bo'lmasa, tizimning ishlash tezligi ancha kamayadi va kompyuter yavashlashi 
mumkin. Meynfreymning yetarli hajmi tizimga rivojlanish imkonini beradi va 
yuqori tajribaga ega bo'lgan mutaxassislar tizim konfiguratsiyasida meynfreymni 
tartibga solishni rejalashtirishadi. 
3.
DRAM (Dynamic Random Access Memory): Bu meynfreymning eng 
keng tarqalgan turi. Uning qurilmalari moslashuvchanliki yuqori, ammo yadrolishi 
tez tez saqlanmaydi va bu muhim axamiyatga ega emas. 
SRAM (Static Random Access Memory): Bu meynfreymning yadrolishi tez 
saqlanadi, ammo qurilmalari moslashuvchanlik darajasi DRAMdan pastroq. Bu 
turi ko'proq mahalliy tarmoqlarda va kuchli karta tizimlarida foydalaniladi. 
SDRAM (Synchronous Dynamic Random Access Memory): Bu meynfreymning 
turi, sinxronlik signallari yordamida tezlikni oshiradi. Uning ishlash tezligi 
DRAMdan ko'proq va uning yadrolishi tez tez saqlanadi. 


DDR SDRAM (Double Data Rate Synchronous Dynamic Random Access 
Memory): Bu meynfreymning turi, sinxronlik signallari yordamida tezlikni 
oshiradi va bitta takt uchun ikki yoki undan ko'p ma'lumot o'qib yozish imkonini 
beradi. 
DDR2, DDR3, va DDR4 SDRAM: Bu meynfreymning turlari DDR SDRAMning 
modifikatsiyalari hisoblanadi va har birida avvalgilaridan ko'proq tezlik va 
kamchiliklar mavjud. 
RDRAM (Rambus Dynamic Random Access Memory): Bu meynfreymning turi, 
Rambus kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan va uning qurilmalari 
moslashuvchanlik darajasi yuqori. Ammo bu meynfreymning turi, tizimning 
boshqa qurilmalariga moslashuvchanligi yuqori va narxi qimmatligi sababli 
ko'proq to'g'ri kelmaydi. 
MRAM (Magnetoresistive Random Access Memory): Bu meynfreymning turi, 
magnetik soatlarni yordamida ma'lumotlarni saqlaydi. Uning yadrolishi o'z-o'zidan 
saqlanadi va uning yozish vaqti tezdir. 
PRAM (Phase-change Random Access Memory): Bu meynfreymning turi, yoki 
o'zgaruvchan faza xossalari bo'yicha ishlaydi va uning yadrolishi tez va 
ishqalanadi. 
NVRAM (Non-Volatile Random Access Memory): Bu meynfreymning turi, yod 
saqlash uchun mahsulotlarda foydalaniladi, chunki u erkin yodda saqlanadi va 
ma'lumotlarni tizim qurilishidan oldin saqlashga imkon beradi. 
HBM (High Bandwidth Memory): Bu meynfreymning turi, 3D xotira ichida 
joylashgan va yadrolishi tezligi, qulayligi va kamchiliklarini yaxshi yechish. 
4.
Meynfreym (RAM) tarkibi katta miqdordagi yadrosiz mikroshemalardan 
va ularning birlashmalari orqali yaratiladi. Meynfreym tarkibi quyidagi qismlardan 
tashkil topgan bo'ladi: 


Chipset: Chipset, yodxotirani qayta ishlab chiqish uchun zarur bo'lgan qismlar va 
yod olish, qayta ishlash va uyushtirish jarayonlarini boshqarish uchun loyihalashga 
xizmat qiladi. 
DIMM: Dual Inline Memory Module (DIMM) meynfreym moduli, RAM 
mikroshemalarini o'z ichiga olgan plastik qutilardir. DIMM'lar, xotirani tuzatish 
uchun dizaynlangan bir nechta banklardan tashkil topgan. 
RAM Mikroshemalari: RAM mikroshemalari, meynfreymning esas qismi 
hisoblanadi. Ular, ma'lum bir miqdordagi yodxotirani saqlashga imkon beradigan 
o'zaro aloqali tranzistorlar va kondensatorlar jamlanmasidan iborat. 
Kontroller: Kontroller, RAMga yozish va o'qishni boshqarish uchun xizmat qiladi. 
Ular, yodxotirani to'xtatish, yozish va o'qishlar uchun kerakli bo'lgan komandalar 
va yo'llarni topshirish uchun yordam beradi. 


Meynfreymning boshqa qismlari ham mavjud bo'lishi mumkin, masalan, heat sink, 
CAS Latency, va boshqa qismlar, ammo yuqoridagi qismlar asosiy tarkibiy 
qismlardir. 
Meynfreymning hajmini aniqlash quyidagicha buladi.
Meynfreymning hajmi 
qurilmaning xususiyatlariga qarab aniqlanadi. Windows operatsion tizimida hajmni 
aniqlash uchun quyidagi tartibda amalga oshirishingiz mumkin: 
Kompyuter tizimini oching. 
My Computer ni oching va tizim diskini toping. 
Diskka kirib, Properties ni bosing. 
Properties oynasida General bo'limiga o'ting. 
Fayl tizimi bo'limida Size yoki Size on disk qismiga RAM hajmini ko'rish uchun 
MB yoki GB ko'rinishida ko'rsatilgan sonni izoh qismida ko'rsating. 
Xulosa: 
Meynfreym, kompyuterlar uchun muhim xotira elementidir. Uning 
yadrolishi yoki xotira ishlatilishi ko'p operatsion tizimlarining muhim bir qismidir. 
Meynfreym RAM (Random Access Memory) deb ataladi va uni barcha ilovalar va 
operatsion tizimlarining faoliyati uchun ishlatiladi. Meynfreym, operatsion 
tizimiga ishlatish uchun yuqori tezlik va qat'iylikni ta'minlaydi. Yuqori RAM 
hajmi, ko'p ilovalarni bir vaqtda ishga tushirishga imkon beradi. Meynfreymning 
xotirasini zamonaviy yong'inlar yoki DRAM (Dynamic Random Access Memory) 
bajaradi va odatda barcha xotira tegishli ishlar RAM yadrolishida bajariladi. 
Meynfreym, kompyuter ishlashining asosiy tizimlaridan biridir va kompyuter 
yaxshi ishlashini ta'minlaydi. 


Foydalanilgan adabiyotlar: 
1.Kompyuterni tashkil etish va dizayni: Devid A. Patterson va Jon L. Xennessi 
tomonidan apparat/dasturiy ta'minot interfeysi 
2.Kompyuter arxitekturasi: miqdoriy yondashuv Jon L. Xennessi va Devid A. 
Patterson 
3.Endryu S. Tanenbaum va Gerbert Bos tomonidan zamonaviy operatsion tizimlar 
4.Endryu S. Tanenbaum va Devid Veterall tomonidan kompyuter tarmoqlari 

Download 0.56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling