O’zbekiston Respublikasi Toshkent Shahar Toshkent davlat transport universiteti

RAM EDO xotirasi MP uchun qiymatlarni TXQning o’qishiga kerak bo’ladigan vaqtni qisqartiradi, xususan, EDO da registr «zanjirlar» to’plami qo’shilgan. Ularning hisobotiga chiqishdagi qiymatlar mikrosxemaga keyingi so’rovgacha ushlanib turilishi mumkin (bugungi kunda RAM EDO tipidagi xotira o’rtacha 45 nanosekund murojaat qilish vaqtiga va 264 Mbayt/s protsessor-xotira qiymatlarini maksimal uzatish tezligiga egadir.

3. Kesh xotira

Kesh xotira mikrosxemalaridan komp'yuter tomonidan dasturlar ishlashi jarayonida ko’p ishlatilgan ma`lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi. Kesh xotira mikrosxemalari tezkor va doimiy xotira o’rtasida joylashadi.

4. Kontrollerlar

Komp’yuterning har-xil vositali qurilmalarini boshqaruvchi elektron− sxemalar kontrollerlar deb yuritiladi.
IBM RS turidagi barcha komp’yuterlarda klaviatura, monitor, qattiq va egiluvchan disk va x.k.larning kontrollerlari mavjud. Hozirgi zamon komp’yuterlarining barchasida tizimli plata tarkibiga kontrollerlar kiradi. Bundaykontrollerlarni o’rnatilgan yoki birlashgan kontroller deb ataymiz. Amalda har bir kontroller o`zi uchun alohida yasalgan platada (kontroller platasida) joylashadi. Bu platalar tizimli plataning maxsus raz`yomlariga ulanadi. Natijada iste`molchi o`zining komp’yuteriga qo`shimcha vositalar qo`shish yoki almashtirishni oddiygina, mazkur kontroller platalarini sug’urib olish yoki tirkash bilan amalga oshiradi. Misol uchun faks-modem, tovush kartasi yoki teleko`rsatuv qabul qilish platasini o`zingiz ulashingiz mumkin
Ba`zida qattiq disklar (vinchester) va disketlar kontpollerlari bitta platada joylashgan bo`ladi.
Nazorat savollari

1. Kompyuter tizimi qanday qurilmalardan iborat?

2. TXQni tushuntiring?
3. Kontreller qurilmasini tushuntiring.
4. DXQ va vincheste rqurilmalarini tushuntiring.


Javoblar:


1.