O`zbekiston Respublikasi Xalq ta`lim vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
Download 342.83 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- «HUQUQShUNOSLIK»
- Huquq nazariyasi
- Ma`muriy huquq asoslari
- Fuqarolik huquqi asoslari
- Mehnatga doir huquqiy munosabatlar
- Nikoh va oila huquqi
- Jinoyat huquqi asoslari
- 3. Huquq va huquqiy ong. 4. Huquqiy munosabatlar. 5. Huquqbuzorlik va yuridik javobgarlik. 6. Qonuniylik va huquqiy tartibot.
PAGE 1 1
O`zbekiston Respublikasi Xalq ta`lim vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti «Milliy g`oya, ma`naviyat asoslari va huquq ta`limi» kafedrasi
«HUQUQShUNOSLIK» Fani buyicha
Lektor katta o`qituvchi E.Tilewov
Nukus – 2012
PAGE 2 2 MA`RUZA MATNLARI MAZMUNI 1-ma`ruza Huquq nazariyasi 3
1. Huquqning vujudga kelishi va mohiyati. 2. Huquqiy normalar va huquq manbalari. 3. Huquq va huquqiy ong. 4. Huquqiy munosabatlar. 5. Huquqbuzorlik va yuridik javobgarlik. 6. Qonuniylik va huquqiy tartibot.
Ma`muriy huquq asoslari 11
1. Ma`muriy huquq fani haqida. 2. Davlat boshqaruvi, ma`muriy huquqning sub`ektlari. 3. Ma`muriy huquqbuzorlik va ma`muriy javobgorlik. 4. Ma`muriy protsess
3-ma`ruza Fuqarolik huquqi asoslari 18
1. Fuqarolik huquqining predmeti va usuli. 2. Fuqarolik-huquqiy munosabati tushunchasi va turlarga bo`linishi. 3. Yuridik shaxslar fuqarolik-huquqiy munosabatlarning sub`ektlari sifatida. 4. Fuqarolik huquqida bitimlar tushunchasi, ularning turlari va shakllari.
4-ma`ruza Mehnatga doir huquqiy munosabatlar 22
1.Mehnatga doir huquqiy munosabatlarni qonun asosida tartibga solish.
2. Jamoa shartnomasi va kelishuvlari. 3. Mehnat shartnomasini tuzish tartibi. 4. Mehnat shartnomasini o`zgartirish va bekor qilish asoslari
5-ma`ruza Nikoh va oila huquqi 24
1.Oila huquqi fani haqida tushuncha. 2.Nikoh va uni tuzish tartibi. 3. Er-xotinni shaxsiy huquq va majburiyatlari. 4. Nikoh tugatilishi asoslari. 5. Oila tushunchasi. Oila a`zolarining huquq va majburiyatlari. 6. Oila a`zolarining va boshqa shaxslarning aliment majburiyatlari. 7. Farzandlikka olish. 8 Vasiylik va homiylik.
Jinoyat huquqi asoslari 28
1.Jinoyat huquqi fanining vazifasi, printsplar. 2. Jinoyat tushunchasi va belgilari. 3. Jinoyat tarkibi va turlari. 4. Voyaga etmaganlarning jinoyati va uning oldini olish
PAGE 3 3
Reja. 1. Huquqning vujudga kelishi va mohiyati. 2. Huquqiy normalar va huquq manbalari. 3. Huquq va huquqiy ong. 4. Huquqiy munosabatlar. 5. Huquqbuzorlik va yuridik javobgarlik. 6. Qonuniylik va huquqiy tartibot. 1. Huquqning vujudga kelishi va mohiyati.
Jamiyatda davlat paydo bo`lgunga qadar vujudga kelgan qoidalarning o`ziga xos xususiyatlari mavjud bo`lgan.
Ular quydagilardan iborat. 1) bu qoidalar urf-odatlar asosida bo`lgan. 2) bu qoidalar kishilarning axloqida va ijtimoiy onggida vujudga kelgan. 3) bu qoidalar ezma ravishda bo`lmagan. 4) bu qoidalarga amal qilish odat tusiga kirgan.
Jamiyatda davlat paydo bo`lgunga qadar urf odat qoidalari ibtidoiy jamoa haetiy faoliyatning qat`iy tartibiga bo`ysinishini ta`minlardi. Bu urf-odatlar avloddan-avlodga o`taveradi.
Huquq davlat paydo bo`lishining oqibati sifatida yuzaga kelgan. Albatta, turli xalqlarda turli davrlarda huquqning yuzaga kelishi o`ziga xos xususiyatlariga ega bo`lgan. Har qanday jamiyatning iqtisodiy va ijtimoiy haeti moddiy ne`matlarni ishlab chiqarish, almashish va iste`mol qilishda qatnashadigan odamlar faoliyatining muayyan tartibga solinganligiga asoslanadi. Ibtidoiy jamoa tuzimida bular diniy va ahloqiy talablar bilan bog`liq urf-odat qoidalaridan iboratdir. Jamiyatning ijtimoiy tabaqalanishi hamda qatlamlar, guruhlar, toifalarning paydo bo`lishi shunga olib keldiki, ndilikda urug`doshlik urf-odatlari universal tartibga soluvchi vosita rolini bajara olmay qoldi. Xususiy mulk galigiga asoslanadigan jamiyat davlat tomonidan belgilangan va ximoyalanadigan yangi majburiy qoidalarni talab qilardi. Davlatchilikning shakllanish jaraeni huquqiy normalarni tobora qat`iyroq mustahkamlab borishini talab tdi. ezuvning rivoj topishi bilan ilk qonunlar ham paydo bo`la boshladi. Vujudga kelaetgan huquq xalq hokimiyatining majburlovchi kuchiga tobora ko`proq tayana bordi, aks holda ham bo`lardi.
Huquq-davlat tomonidan belgilangan eki ruxsat tilgan va himoya qilinadigan umummajburiy xulq-atvor qoidalarining yig`indisidir.
Huquq-davlat bilan chambarchas bog`langan. Davlatsiz huquq bo`lishi mumkin emas, chunki aynan davlat huquqni keltirib chiqaradi va huquqiy normalarning amalga oshirilishini kafolatlaydi, huquqni muhafoza qiladi. O`z navbatida, davlat ham huquqsiz mavjud bo`lishi mumkin emas. Aks holda u ijtimoiy munasobatlarni tartibga solib turuvchi vositadan mahrum bo`ladi.
Huquqning 2 ma`nosi. 1) Ob`ektiv huquq-umummajburiy xulq-atvor qoidalarning yig`indisi. 2) Sub`ektiv huquq-muayyan jismoniy eki yuridik shaxsga tegishli bo`lgan qoida. Huquqning asosiy belgilari. 1) tartibga solish funktsiyasi-ijtimoiy munosabatlarni tartibga soladi. 2) muhofaza qilish funktsiyasi-huquqiy ximoya va yuridik javobgarlik choralarini belgilaydi, shaxslar zimmasiga ma`suliyat yuklash tartibini o`rnatadi. 3) tarbiyalash funktsiyasi-huquqiy qoidalarga rioya itishi ruhida tarbiyalaydi.
Jamiyatda kishilar o`rtasidagi munosabatlar faqat huquqiy qoidalar bilan mas, balki ijtimoiy normalar (ahloqiy, diniy, siesiy, urf-odat, an`ana, jamoat birlashmalarining normalarini) va texnikaviy normalar, sanitariya va gigina normalari bilan ham tartibga solinadi.
Huquqning asosiy printsiplari. Huquqning asosiy printsiplari deb, huquq negizida asos qilib olingan rahbariy g`oyalarga aytiladi.
Ular quydagilardan iborat.
PAGE 4 4 1) Xalq hokimyatini mustahkamlash printsipi. 2) Mulkning turli shakllarini mustahkamlash va quriqlash printsipi. 3) Demokratik printsip. 4) Baynalminallik printsipi. 5) Konstitutsiya va qonunlarga amal qilish printsipi. 6) Insonparvarlik printsipi.
Yuqarida aytib o`tilgan ijtimoiy normalar ichida huquqiy normalar ham kishilar o`rtasidagi munosabatlarni tartibga soladi.
Huquq normasi-davlat tomonidan belgilanadigan, kafolatlanadigan va muhofaza qilinadigan barcha uchun majburiy xulq-atvor qoidalarini asosida huquq va burchlarini keltirib chiqaradigan qoidalar yig`indisidir.
Huquq normalari. 1) barcha uchun majburiy xulq-atvor qoidasi hisoblanadi. 2) davlat tomonidan o`rnatiladi, ruxsat tiladi. 3) davlatning majburlov kuchi bilan ta`minlanadi. 4) huquqiy munosabatlar sub`ektlarining huquq va majburiyatlari belgilaydi. 5) umumiy xulq-atvor qoidalarini belgilaydi. 6) ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish vositasi sifatida namoen bo`ladi.
Huquqiy normalar qoidalarining ifodalanish shakli bo`yicha vakolat beruvchi, buyruq beruvchi, taqiqlovchi qoidalarga bo`linadi.
Huquq ichki yaxlitligi va o`zaro muvofiqligi bilan ajralib turadigan muayyan tizimdir. Huquq tizimi boshqa tizimlar kabi kichik tizimlarga bo`linadi. Huquq tizimi turli-tuman, lekin o`zaro mustahkam alohida bo`lgan yuridik normalar yig`indisidir. Huquq tizimi katta tarkibiy qismlar bo`lgan huquq tarmoqlariga bo`linadi. Huquq tizimi huquq normasi, huquqiy institut va huquq tarmoqlarini o`z ichiga oladi.
Huquq tarmog`i bu jamiyat haetining ma`lum sohasidagi ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi o`zora bog`lik yuridik normalarning yig`indisidir. Huquq instituti-huquq tarmog`i tarkibidagi ma`lum munosabatlarni tartibga soluvchi yuridik normalar yig`indisidir. Har bir tarmoqning huquqiy tartibga solish predmeti shu munosabatlardagi huquqiy tartibga solishning o`ziga xos jihatlarini belgilaydi. Huquqiy tartibga solish usuli, huquq tizimini tarmoqlarga bo`lishning qo`shimsha asosidir.
Huquqiy tartibga solish usuli huquqning ijtimoiy munosabatlariga ta`sir ko`rsatishga erdamlashadigan yo`llari, usullari, vositalarining yig`indisidir. Huquqiy tartibga solish predmeti- ushbu huquq tarmog`i ta`sir o`tkazadigan munosabatlar, huquqiy tartibga solish usuli sa ushbu ta`sir o`tkazadigan vositadir.
Huquq tizimi qo`ydagi asosiy tarmoqlarni o`z ichiga olad 1) Konstitutsiyaviy huquq. 2) ma`muriy huquq. 3) fuqoralik huquqi. 4) jinoyat huquqi. 5) mehnat huquqi. 6) kologik huquqi. 7) er huquqi. 8) qishloq xo`jalligi huquqi. 9) moliya huquqi. 10) oila huquqi. 11) jinoyat-proessual huquqi. 12) fuqoralik-protsessual huquqi. 13) xo`jallik-protsessual huquqi. 14) xalqaro huquq va boshqalar.
Huquq manbalari tizimi.
PAGE 5 5
Xulq-atvor qoidasi huquqiy normaga aylanishi uchun ma`lum yuridik shaklda bo`lishi lozim. Bunday o`zgarish davlatning huquq ijodkorligi faoliyati natijasida yuzaga keladi. Huquq manbai deb, huquqni ob`ektiv ifodalash usullari tushiniladi.
Huquqiy manbalar quydagi turlarga bo`linadi. 1) huquqiy odat. 2) huquqiy pretsident. 3) huquqiy-me`eriy hujjat. 4) xalqaro shartnomalar.
Huquqiy odat bu doimiy takrorlanish natijasida barqorar xulq-atfor normasiga aylangan qoidasiga aytiladi.
Huquqiy pretsident bu muayyan ish bo`yicha chiqarilgan, sud qarori kelgusida shunday ishlarni ham tishda qoidaga aylanishi mumkin.
Huquqiy me`eriy hujjat bu vakolatni davlat organining belgilangan tartibga qabul qilgan yuridik hujjati bo`lib, mummajburiy xulq-atvor qoidalarini uz ichiga oladi.
Huquqiy hujjatlar huquqiy normalarni belgilab beradilar, o`zgartiradilar eki bekor qiladilar, belgilangan qoidalarning mazmuni baen tiladi, belgilangan normalarga umummajburiy tus beradi eki ilgari belgilangan normalarning amalda bo`lishini bekor qiladi.
Huquqiy me`eriy hujjatlar quydagi turlarga bo`linadi. 1) Qonun-oliy vakillik organi tomonidan qabul qilingan normativ-huquqiy hujjat. 2) Farmon-davlat boshlig`i tomonidan qabul qilinadigan hujjat. 3) Qaror va farmoyishlar-o`z vakolati doirasida qabul qilinadigan hujjat. 4) Buyruq va yo`ruqnomalar-davlat boshqaruv organlarining, mansabdor shaxslarning qabul qilgan hujjatlari.
Huquqiy ong deganda jamiyatda kishilarning huquq tug`risidagi qarashlari tushiniladi. Huquqiy ong huquqiy normalarni qabul qilish, ularni amalda qo`llash uchun xizmat qiladi. Huquqiy ong huquqiy psixologiya va huquqiy mafkuradan iborat.
Huquqiy psixologiya-bu huquqiy xis-tuyg`ular, huquqiy odatlar, an`analar yig`indisidir. Huquqiy mafkura-bu huquqiy g`oyalar, nazariyalar, tushunchalar, printsiplar yig`indisidir.
Huquqiy ong yaxlat ijtimoiy ong tizimiga uning alohida elementi sifatida kiradi. U ijtimoiy turmushning murakkab tarkibida alohida ijtimoiy hodisa bo`lganligi sababni mafkuriy va siesiy qarashlarning ta`sirida uchraydi. Huquqiy ongning amaliy funktsiyasi 2 yo`l bilan ruebga chiqadi, bir tomondan, huquqiy ong huquq normalarining g`oyaviy, manbai bo`ladi, ikkinchisi tomondan, u odamlarning xulq- otvoriga mafkuraviy va psixologik ta`sir ko`rsatadi. Huquqiy ong huquqiy uskunalarning bir qismi sifatida huquq bilan bir qatorda ijtimoiy turushda faon rol uynaydi.
Huquqiy ong belgilab quyishi kerak bo`lgan, umumiy ahamiyatga molik xulq-atvor qoidalariga bo`lgan ehtiej jamiyat, ijtimoiy guruh, individ tomonidan annglab olinishi ham, shuningndek amaldagi huquqiy tartibning adolatli kanligini, huquqni yanada rivojlantirish istiqbollari, yo`nalishlari baholanishini ham o`z ichiga oladi. Huquqiy ong tarkibiga zarur tarzda uchta dastlabki lement kiradi, huquqiy tushunchalar, huquqiy xis-tuyg`ular va xohish-iroda. Har bir element huquqiy ongni keltirib chiqargan htejga xizmat qilishda o`z xolicha qatnashadi va huquqiy ongning amal qilishi yagona jaraenida o`ziga xos bo`lgan alohida rolni bajaradi. Huquqiy ong huquq bilan mushtarak tabiatiga ga va u jamiyat turli ijtimoiy guruhning ob`ektiv ravishda kelib chiqqan ehtejlari hamda manfaatlarining bevosita ta`siri ostida shakllanadi, o`zgarib boraetgan ob`ektiv shart-sharoitlar va jaraenlar ta`siri ostida doimiy rivojlanadi. Huquqiy davlat tomon ilgarilib borgan sari huquqiy normalar emas, balki aynan huquqiy ong ijtimoiy jihatdan tug`ri xulq-atvorni rag`batlantiruvchi sifatida namoen bo`ladi.
Huquqiy ongni va yuksak huquqiy madaniyatni shakllantirish huquqiy ta`sir ko`rsatish mexanizimining samaradorligini oshirishga erdam beradi.
PAGE 6 6
Ma`lumki jamiyatda yashab turib, undan holi bo`lish mumkin emas. Shu sababli ijtimoiy majburiyatlarni ixtieriy va ongni ravishda bajarish-demokratiyani yanada rivojlantirish ijtimoiy intizomni mustahkamlash insonni tarbiyalashning zarur shartidir.
Huquqiy bilimlar, bilish natijasi sifatida huquqiy ongning asosini tashkil tadi. Shu sababli huquq normalarida mustahkamlab qo`yilgan xulq=atvor qoidalari fuqarolariga albatta ma`lum bo`lishi, ular tomonidan tushinilgan va anglangan bo`lishi shart. Ayni vaqtda huquqqa huquqiy ongning bir elementi deb qarash huquqiy bilimlarning xajmi va terangligiga katta ta`sir ko`rsatadi. Bu lement huquqiy ong mazmuni va darajasining asosiy kursatkichidir. Fuqaroning butun xulq-atvori ijtimoiy huquqiy voelikka munosabatining namoen bo`lish shaklidir.
Huquqiy normalari tomonidan tartibga solinadigan ijtimoiy munosabatalar huquqiy munosabatlar xususiyatiga ga bo`ladi.
Huquqiy munosabatlarning vujudga kelishi uchun 3 ta omil bo`lishi zarur. 1) huquq normalari. 2) sub`ektiv huquq va majburiyatlar. 3) yuridik, fakt.
Faqat birgalikdagina ular huquqiy munosabatlarni yuzaga keltirida. Huquqiy munosabat uning ishtirokchilari o`rtasidagi haqiqiy yuridik aloqalar bo`lib, ularning o`zora huquq va majburiyatlariga namoen bo`ladi.
Huquqiy munosabatlarining vujudga kelishi uchun yuridik fakt eki harakat mavjud bo`lishi mumkin.
Yuridik faktlar o`ziga xos haetiy holatlar bo`lib, qonun va huquqiy normalar, ularni yuridik oqibatlarning vujudga kelishi o`zgarishi eki bekor qilinishi bilan bog`laydi. Yuridik faktlarni hodisalar va harakatlarga bo`lish mumkin. Hodisalar insonning hoxish-irodasiga bog`lik bo`lmagan holda vujudga keladi. Masalan, tabiiy ofatar harakatlar insonning hoxish-irodasi asosida vujudga keladigan yuridik faktlaridir. Ular huquqiy normalarga amal qilish munosabatlariga ko`ra, huquqiy va huquqqa zid harakatlarga bo`linadi. Huquqiy harakatlar, o`z navvatida yuridik harakatlar va yuridik qilmishlarga bo`linadi.
Yuridik harakatlar- yuridik aqibatlarni keltirib chiqarish maqsadida sodir tiladigan xarakatdir. Ularga fuqoralarning arizalari va shikoyatlari sud xabarlari fuqoralik holatlarni qayd tish va boshqalar kiradi.
Yuridik qilmishlar-shaxs hoxishidan qat`iy nazar yuridik oqibatga olib eki biror narsani topib olish kabilar kiradi. Yuridik harakatlardan farqli ravishda, yuridik qilmishlar muomala laeqatiga ega bo`lmagan shaxslar tomonidan ham sodir tilishi mumkin.
Huquqqa zid harakatlar-qonun eki huquqiy normaga zid bo`lgan harkatlar. Ular huquqqa jilof xatti-harakat deb ham aytiladi. Ba`zi hollarda qonun harakatsizlikni ham huquqqa zid xatti- harakat sifatida `tirof tadi. Masalan, bir kema kapitanining halotga uchragan boshqa kemaga erdam bermasligi eki erdamga muo`toj odamni uning haetida real xavf tug`ilgan paytda erdamsiz qoldirish kabi xarakatsizlik hollari huquq normasiga zid bo`lgan qilmishlar hisoblanadi. 5. Huquqbuzarlik va yuridik javobgarlik.
Huquqbuzorlik deganda-jamiyat uchun xavfli bo`lgan qilmish (harkat eki harakatsizlik) tushiniladi. Huquqbuzorlik huquq normalarini buzish natijasida kelib chiqadi. Huquqbuzorlikning asosiy belgilari quydagilardan iborat.
1) ijtimoiy xavsizlik. 2) huquqqa zidlik.
3) ayblilik. 4) jazolanish.
Ijtimoiy havflilik-bu huquqbuzorlik jamiyatning qadiryatlariga tajovuz qiladi, hususiy va ijtimoiy manfaatlarni poymol etadi, jamiyat haetining bir maromida rivojlanishiga salbiy ta`sir ko`rsatadi.
PAGE 7 7
Huquqqa zidlik-bu huquqbuzorning davlat tomonidan o`rnatilgan qoida normalarini buzishdir.
Ayblilik-bu huquqbuzor tomonidan huquqqa xilof harakatning qasddan eki ehtietsizlikdan sodir etilishidir.
Ayb shaxsning o`zi sodir etgan huquqga xilof harakatiga va uning zararli oqibatlarning ruhiy munosabatidir. Inson oldida huquqqa mos eki huquqqa zid tarzda tanlash imkoni bo`ladi. Agar u ikkinchi yo`lni tanlasa, huquqqa xilof qilmishni aybli tarzda sodir etgan deb hisoblanadi.
Jazolanish-bu ma`lum huquqbuzorlik uchun uni sodir etgan shaxsning vakolatli davlat organi tomonidan javobgarlikka tortilishidir.
Huquqbuzorliklar qonunchilikning qaysi sohasida tegishliligiga qarab, bir qancha turlarga bo`linadi.
Huquqbuzorlik qo`ydagi turlarga bo`linadi. 1) fuqoralik (moddiy)
2) ma`muriy. 3) intizomiy.
4) jinoiy. Bu huquqbuzorliklarga nisbatan yuridik javobgarliklar belgilanadi.
Yuridik javobgarlik ijtimoiy javobgarlikning boshqa shakllardan farqli bo`lib, doima huquq normalariga asoslanadi va mujburlov normalari bilan bog`lik bo`ladi. Yuridik javobgarlik bu- huquqbuzorning huquq normalariga asoslangan va huquqbuzorlik faktidan kelib chiqadigan qilmishi uchun javob berishi va davlat majburlov choralari shaklidagi noxush oqibatlarga chidash majburiyati hamda shunday oqibatlarga haqiqatdan duchor bo`lishidir.
Yuridik javobgarlik belgilari. 1) davlat majburlov choralari bilan uzviy aloqadorligi. 2) faktik asos-huquqbuzorlik 3) yuridik asos-yuridik javobgarlikning huquqiy tartibga solinganligi. 4) davlat qoralovi bilan bog`likligi. 5) huquqbuzor huquqlarini cheklash bilan bog`lik salbiy oqibatlar. 6) huquqbuzorlikni sodir etishda aybdor deb topilgan shaxsga nisbatan jazo qo`llash. 7) huquqiy printsplarga asoslanganlik. Yuridik javobgarlikning asosi bo`lib, huquqbuzorlik ya`ni huquq normalarini buzuvchining muayyan harakati eki harakatsizli hisoblanadi.
Huquqbuzorlikning har xil turlari uchun turli xil yuridik javobgarlik belgilanadi. 1) fuqoralik huquqbuzorlik uchun fuqoralik huquqiy javobgarlik. 2) ma`muriy huquqbuzorligi uchun ma`muriy-huquqiy javobgarlik. 3) intizomiy huquqbuzorligi uchun intizomiy-huquqiy javobgarlik. 4) jinoyati uchun jinoiy javobgarlik belgilanadi. Jinoiy javobgarlik jinoyat sodir etilganda yuzaga keladi. Jinoiy javobgarlikka davlat majburlov choralarining eng qattiq turlari kiradi.
Ma`muriy javobgarlik ma`muriy huquqbuzorlik sodir etilganda yuzaga keladi. Bunda ma`muriy huquqbuzorlik tug`risida baennoma tuziladi. Keyin ish tegishli vakolati bor organ eki mansabdor shaxs tomonidan ko`rib chiqiladi. Ma`muriy ishlar ochiq muhokama qilinadi, javobgarlikga tortiladilar.
Yuridik javobgarlik sud tartibida ma`muriy tartibda va intizomiy tartibda amalga oshiriladi.
Sud tartibi bu huquqbuzorga nisbatan faqat vakolati davlat organi nomi bilan sud tomonidan jazo qo`llanishidir. Sud tartibi fuqaroviy huquqiy javobgarlik, va jinoiy javobgarlik uchun xosdir.
Ma`muriy tartib majburlov chorasi vakolatni mansabdor shaxs eki organ tomonidan belgilanadi.
Intizomiy tartib-mehnat, xizmat va harbiy majburiyatlarni buzganlik uchun vujudga keladi va rahbarning o`z qo`li ostida ishlaydigan xodimga nisbatan intizomiy choralar ko`rinishda ifodalanadi.
PAGE 8 8
Huquqni tiklash javobgorligi-nohaq buzilgan huquqlarni tiklash, bajarilmagan majburiyatlarni majburlab bajartirishdan iborat. Uning xususiyati shundan iboratki, huquqni buzgan shaxs davlat organlarining aralashuvisiz, buzilgan huquqini o`zi tiklash mumkin.
Download 342.83 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling