O`zbekiston Respublikasi Xalq talimi vazirligi Ajini1z nomidagi Nukus davlat pedagogik instituti
Download 1 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Organik dunyosi. Materik dunyosiga inson ta`siri.
- Afrnkaning hayvonot dunyosi.
- Shimoliy Gvineya wlkasi
- Efiopiya-Somali wlkasi
- Sharqiy Afrika tog`li wlkasi
- Janubiy Afrika yassi tog`lari
- Ka p p to g `l i g i
Kongo daryosi: daryo Afrika daryolari ichida uzunligi jixatidan 2-wrinda turadi, lekin xavzasining maydoni va sersuvligi jihatidan 1-wrinda, dunyoda 2-wrinda turadi. Lualoba Kongoning boshlanish qismi hisoblanadi. Daryoning uzunligi 4320 km, havzasining maydoni esa 3,7 mln. km . Kongo daryosi dunyoda yagona ekvatorni 2 marta kesib wtuvchi daryo hisoblanadi. Yirik irmoqlari Ubangi va Kasai. Kongoning wrta okimidagi wzani 20 km gacha etadi. Daryoda 32 ta sharsharalar bor. Daryo sohil bwyi tekisligida kengayadi va wzan chukurligi 70 m gacha etadi. Quyilishida u tarmoklarga bwlinadi.
turadi. Uzunligi 4060 km, havzasining maydoni 2 mln. km . wrtacha yillik suv sathi 12 ming m 3
Kabir chegarasida janubi-sharq tomon suriladi. Iirik irmog`i Benue hisoblanadi. Quyilishida yirik del`ta hosil qiladi. Zambezi daryosi: Janubiy Afrikada eng katta va Hind okeaniga kuyiladigan daryolarning eng tsirigi, uzunligi 2260 km, havzasining maydoni 1330 ming km 2 . wrtacha yillik suv sathi 19000 ming m /sek, Zambezi, Kongo-Zambezi suvayrg`ichida 1000 km dan balandroqtsa boshlanadi. Daryoning eng yirik sharsharasi Viktoriya sharsharasi, balandligi 120 m, eni 1800 m. bu sharshara Share daryosi orqali N`yasa kwlidan Zambeziga suv kelib turadi. Janubiy yarim sharda yozda daryo suvi kwtariladi, qishda esa pasayadi.
Materikda kwllar tizimi yaxshi rivojlangan. Shimoliy Afrikada Chad, Sharqiy Afrikada esa bir necha kwllar Viktoriya, Tanganika, N`yasa, Tana, Rudol`f, Ngami kabi yirik kwllar mavjud. Savol: 1.
Materik iqlimining shakllanishidagi asosiy xususiyatlar nimalardan iborat? 2.
Materik iqlim mintaqa va oblastlar qanday tartibda joylashgan? 3.
Materik ichki suvlarini boshqa materik suvlari ichida tutgan wrni nimada? 50
4.
Ichki suvlarning xalq xwjaligidagi ahamiyatini kwrsating. we
ÀÔÐÈÊÀ ÀÔÐÈÊÀ
ÀÔÐÈÊÀ ÀÔÐÈÊÀ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ; ; ; ;à à à à ÎÐÃÀÍÈÊ Ä:ÍßÑÛ ÎÐÃÀÍÈÊ Ä:ÍßÑÛ ÎÐÃÀÍÈÊ Ä:ÍßÑÛ ÎÐÃÀÍÈÊ Ä:ÍßÑÛ 27- Mavzu: Afrika materigi tabiat zonalari. Reja: 1. Afrika materigi organik dunyosining wziga xosligi. 2. Afrnkaning hayvonot dunyosi. Organik dunyosi. Materik dunyosiga inson ta`siri. Materikning organik dunyosi wzining xilma-xilligi bilan farqlanadi. Afrika 3 ta floristik oblastda joylashgan. Uning shimoliy qismi Sahroi Kabir bilan birgalikda galarktika oblastiga, materikning ekvatordan shimolda va janubdagi qismlari paleotropik oblastga, materikning chekka janubiy qismi Kapp oblastlariga bwlinadi. Afrikaning shimoliy qismi florasi bilan janubiy Evropa va G`arbiy Osiyo florasi bir vaqtda tarkib yupgan. Paleotropik oblasti ancha qalin bwlib, uning tarkibida Avstraliya bilan bwlgan aloqa wz aksini topgan. Yiliga 1500- 2000 mm yog`in yog`adigan ekvatorial iqlim mintaqasida podzollashgan va chirindiga boy bwlgan laterit tuproqlar tarqalgan. Bu joylarda sernam tropik wrmonlar rivojlangan. Bu wrmonlarni balandligi 80 m ga etadigan Fuks daraxtlari, moyli palma, vino palmalari, bahaybat seyba, kola daraxti kabilar yuqori yarusni tashkil qiladilar. Mavsumiy nam wrmonlar zonasi ekvatorial wrmonlarda shimoliy hamda janubiy kismda joylashgan bwlib, florasining turliligi bilan ajraladi. Bu zonada wsimlik dunyosi bir qancha yarusni hosil qilgan xolda keng maydonni egallab yotadi. Materikning keng maydonini (40%) savanna va siyrak wrmonlar zonasi tashkil qiladi, wsimliklardan kwproq palma daraxti va har-har joyda wsadigan daraxt, butalar hamda wt wsimliklari keng tarqalgan. Afrika chala chwl va chwl zonasi boshqa materiklarning shunday zonalaridan fark kiladi, zona uchun xarakterli wsimliklar endemik wsimliklar xisoblanadi. Materikning shimoli-g`arbi hamda sohillarida tog` yon bag`rlarida doimiy yashil bargli butazorlar tarqalgan. Tuprogi jigar rang tuprok, materik janubidagi floristik oblastda Afrikaning qolgan qismidagi wsimlik turlarining boyligi bilan farq qiladi. Bu zonada butazorlar va vereska gullilar oilasiga mansub wsimliklar kwpdir. Madagaskar oroli florasi Afrikadan farq qiladi, chunki bu orol materikdan ancha ilgari ajralib ketgan. Orolda endemik tur wsimliklarning 75%i tarqalgan. Orolda sernam tropik wrmonlar, savanna va siyrak wrmonlar hamda dasht wsimliklari bor. Afrnkaning hayvonot dunyosi. Materikning hayvonot dunyosi xilma-xildir. Shimolda shimoliy Afrika bug`usi, oxular, yirtqichlardan sirtlon, chwl burisi, chwl tulkisi, yovvoiy mushuklar yashaydi. Atlas toglarida dumsiz makkok maymuni, kemiruvchilar, kaltakesaklar, sudralib yuruvchilardan bug`ma va zaxarli ilonlar uchraydi. Daryo bwylarida timsoxlar, yirik tashbaqalar, zaxarli ilonlar uchraydi; chwllarda tuyakush, tuvaloq, turgaylar, kakliklar, boltayutar, qora tasqara; savannalarda antilopalarning 40 dan ortik turi mavjud. Tekislik va dashtlarda bir nechta maymun turlari. Urmonlarda jirafalarga wxshash akkapi hayvoni, buyvol, qoplon; qush turlaridan twtining bir necha turi uchraydi. Madagaskar oroli faunasi wziga xos endemik turlar kwp. Yirtqichlar, zaxarli ilonlar, maymunlar uchraydi. Orol uchun lemur hayvoni xarakterlidir. Afrikada odam: ma`lumotlarga karaganda, hozirgi davrdagi odamlarning kelnb chikishi Afrika materigidan kelib chiqkan degan fikrlar mavjud. Materikning turli rayonlarida topilgan hozirgi tipdagi kazilma odamlarning qoldiqlari irqiy jihatdan bir-biridan farq qiladi. Afrikada hozirgi vaktda mavjud bwlgan asosiy irqlar yukori paleozoy davrida tarkib topa boshlagan. Irklar keyinchalik neolit davrida bir-biridan fark qila boshlagan, suyak qoldiklariga qaraganda, shimoliy Afrikadan qadimgi Evropoid tipi, Janubiy Afrikada biskob tipi, Afrikaning garbida Sahroi Kabir, janubda negroid irqi keng tarqalgan. Savol: 1.
2.
Materikdagi hozirgi ekologik muammolar nimalardan iborat? 51
wwwwrrrr ÀÔÐÈÊÀ
ÀÔÐÈÊÀ ÀÔÐÈÊÀ
ÀÔÐÈÊÀ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ
Afrikaning geologik tuzilishi va rel`efi bir xil bwlganligidan, materikning katta hududlarida bir xil landshaft saqlanib qolganligidan va bu landshaftlarga iqlim ta`siri sezilarli bwlganligidan materikning tabiiy geografik rayonlariga va wlkalariga ajratilishini taqazo etadi. Materik 4 ta tabiiy geografik rayonga ajratiladi: 1. Shimoliy Afrika tabiiy geografik rayoni: 1)
2)
Sahroi Kabir; 3)
Sudan 2. Markaziy (Ekvatorial) Afrika tabiiy-geografik rayoni: 1)
Shimoliy Gvineya (Gvineya sohili); 2)
Kongo botigi; 3. Sharqiy Afrika tabiiy-geografik rayoni: 1)
2)
Sharqiy Afrika tog`ligi; 4. Janubiy Afrika tabiiy-gegrafik rayoni: 1)
Janubiy Afrika yassi tog`ligi; 2)
Kapp tog`ligi; 3)
Madagaskar oroli;
joylashgan. Rel`efida plitalar va yassi togliklar asosiy wrin tutadi. Errotsion shaklda taraqqiy etgan regionning kattagina qismi subtropik va subekvatorial iqlim mintaqada joylashgan. Shuning uchun ham region 3 ta wlkaga ajratilgan:
va sharkda wlkani Urta dengizi, g`arbda Atlantika okeani wrab turadi. Wrta dengiz sohili bwylab balandligi 2000-2500 m bwlgan burmali tog`lar kwtarilgan. Ulkaning g`arbidagi Arrif tizmasi va sharkdagi Tel Atlas tog`lari shular jumlasidandir. Wlkaning janubida Atlantika okeanidan shimoliy-sharkda baland Atlas tizmasi chwzilgan. Sahroi Kabir Atlasi baland Atlasning bevosita davomi, Atlantika okeani va Wrta dengiz sohillari uchun yozi quruq va issiq, qishi yumshok va sernam bwlishi xarakterlidir. Atlantika okeanidan keladigan g`arbiy shamollar bu erga anchagina yog`in olib keladi va tog`larning g`arbiy, shimoliy yon bag`rlarida hamda sohillarida kwproq tushishiga sabab bwladi. Yog`in g`arbda 800 mm dan, sharkda 200-300 mm gacha wzgarib boradi. Qishning wrtacha harorati +12+15S, yozda esa 24+27S gacha bwladi. Daryo tizimi yaxshi rivojlanmagan, tuprog`i jigarrang. Bu erda doimiy yashil chakalakzorlar, pakana palma chakalakzorlari, yuqoriroqda esa ulkan Atlas kedridan iborat igna bargli wrmonlar keng tarqalgan. Hayvonot dunyosi Afrika va Janubiy Evropa turlariga bwlinadi. Saxroi Kabir: Afrikaning shimolida tropik chwllar katta maydonni egallaydi. Bu dandshaft Atlantika okeanidan Qizil dengizgacha Atlas tog`lari tutash va Urta dengiz sohilida Senegal daryosining chap kwli orqali Nil daryosi bwyidagi Xartum shahriga boradigan chiziqqacha bwlgan maydonni egallaydi, maydoni 7 mln. km. kv. bwlgan bu hudud umumiy nom bilan Sahroi Kabir deb nomlanadi. Bu er yil bwyi esib turadigan kuruk tropik havo ta`sirida bwladi. Iqlimi keskin kontinental. Yillik yog`in miqdori 50 mm dan kam. Havo doimiy ravishda quruq va changli bwlib turadi. Havoning nisbiy namligi 25% dan kam. Wlkada yoz oylarida issiq 30+50 S, Qishda esa havo ancha salqin va turg`un antitsiklon faoliyati ustun turadi. Tuproq katlami yaxlit holatda emas. Wlkada 1200 turdan ortiq wsimliklar mavjud. Bu wsimliklar asosan kserofit va efimerlardan iborat. Sahroi Kabir hayvonot dunyosi turi kam bwlsada, son jihatidan kwp. Antilopalar, tog` echkilari bor.
52
okeanidan Efiopiya tog`ligigacha keng polosa bwylab joylashgan. Ulkaning janubiy chegarasi Gvineya va Kamerun qirlarining shimoliy yon bag`rlaridan wtadi, swigra Chad kwli bilan Nil daryosining chap irmoqlari suvayrig`ichidan wtadi. Ulka relefi hamma joyda bir xil bwlib, er yuzasi tuzilishining asosiy xususiyati qalin chwkindi jinslar bilan qoplangan. Yog`in miqdori janubda 2000 mm dan sharqda 1000 mm gacha wzgarib boradi. Wlkada yillik harorat +20S dan tushmaydi. Maksimal harorat +40S. Wlkaning markaziy ham g`arbiy qismlarida daryo tizimi rivojlangan. Daryo vodiylarida wsimlik dunyosidan boshqalarni, savanna wsimliklarini va parksimon holatdagi wrmonlarni uchratish mumkin. Chad kwli qirgoqlarida qamishzorlar va tsitrus chakalakzorlarini uchratish mumkin. Bu erda xayvonot dunyosi saqlanib qolgan. Chwl bwylarida fillar, karkidonlar uchraydi. Bulardan tashqari begemotlar, baliqlar, antilopalar va xilma-xil qushlar tarqalgan. Markaziy Afrika. Markaziy Afrika regioni sharoitining tarkib topishida uning ekvatorial mintaqada va subekvatrrial mintaqalarning janubiy va shimoliy chekkalarida joylashganligi ayniqsa katta ahamiyatga ega. Bu erda 2 ta tabbiy-geografik wlka: Gvineya sohidi va Kongo botig`i (atrofidagi toglar) bilan ajralib turadi. Shimoliy Gvineya wlkasi: bu wlka Gvineya qwltig`ining pasttekisliklaridan iborat, shimoliy sohili keng polosasini, shuningdek shim. Gvineya qirg`oqlarini wz ichiga oladi. Ulka iqlimi subekvatorial iqlim bilan ekvatorial iqlim oralig`idagi iqlimdir. Gvineya sohilining Niger daryosidan keyingi eng katta daryosi Volta. Bu wlkada kwpdan-kwp kichik orollar bor. Sharqda Niger daryosi quyi oqimining vodiysi Kamerun tog`lari bilan chegeralangan. Bu massivning konus shaklidagi Fiko chwqqisi balandligi 4070 m gacha bwlib, butun g`arbiy Afrikaning eng baland nuqtasi hamdir. Kamerun massivi yon bag`rlarida 10000 mm ga yaqin yog`in yog`adi. Boshqa rayonlarda sohil chizigining ywnalishi va tog yonbag`rlarining ekspotsiyasiga qarab yiliga 2000 mm dan 3000 mm gacha yog`in yog`adi. Ulka florasi tarkibida bromiliy oilasidan bwlgan wtsimon wsimliklar, sohilning tropik wrmonlarida, shuningdek kaktuslar oilasining yagona yovvoyi vakili epifik kaktusi ham uchraydi. Niger del`talarida Mongr`e chakalakzorlari bor. Sohil bwyidagi pasttekislik va tog`larning yonbag`rlarida sernam tropik wrmonlar mavjud. Ulkaning hayvonot dunyosida maymunlar, jumladan shimpanze yashaydi. Afrika fillari, yirtkichlar, antilopalar, qushlar va har xil sudralib yuruvchilar uchraydi. Kongo botig`i: bu wlka ekvatorning har ikkala tomonida joylashgan bwlib, Atlantika okeani kirg`oqlaridan Sharqiy Afrika tog`ligigacha chwzilgan. Shimolda uning chegarasi 5° shimoliy kenglik bwylab, janubda esa 10° janubiy kenglikdan wtadi. Kongo daryosi wrta oqimi hamda Kongo havzasi va Afrikadagi boshqa daryolar orasidagi suvayrig`ichlarini hosil qiladigan qirlar ham shu wlka tarkibigi kiritiladi. Ulka seryomg`ir va bir xilda yuqori haroratli bwlib turadi. Wlka yog`in rejimi Kongo havzasining tekislik qismida 1500 mm gacha yotadi. Atlantika okeani sohilining janubiy qismida Bengal sovuk oqimi ta`sirida yog`in miqdori kamayib boradi. Yog`in-sochinning bu wlkada taqsimlanishi kwplab daryo vodiylarining mavjudligi va ularning joylashgan wrniga qarab tuproq va wsimlik kompleksi xilma-xil bwladi. Kongo havzasida kwplab sernam va ekvatorial wrmonlar tarkalgan. Bu wrmonlarda oziq-ovqat, texnika uchun zarur bwlgan wsimlik turlari keng tarqalgan. Wrmonlarda palma. seyba. kauchukli qizil daraxt, pastki qismida esa qalin wsimliklari bilan kogshangan. Wrmonlarda fillar, maymunlar, jumladan gorilla va shimpanze, chakalakzorlarda turli yirtqichlar daryo bwylarida begimotlar kam tarqalgan.
wt wt wt wt
ÀÔÐÈÊÀ ÀÔÐÈÊÀ
ÀÔÐÈÊÀ ÀÔÐÈÊÀ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÌÀÒÅÐÈÃÈÍÈ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÐÀÉÎÍËÀÑÒÛÐÛØ Reja 1. Sharqiy Afrika tabiiy-geografik regioniga umumiy tavsif. 2.
Janubiy Afrika tabiiy-geografik regioniga umumiy tavsif. SharqiyAfrika. Janubiy Afrika. Sharqiy Afrika: bu region materikning boshqa qismlaridan tox rel`efining ustun 53
turishi va ularning xilma-xilligi bilan ajralib turadi. Sharkiy Afrika rel`efining parchalanganligi, er pwsti yoriqlarining taraqkiy etishi, kadimgi va hozirgi jarayonlarning kuchliligi bilan boshqa wlkalardan ajralib turadi. Region materikning har ikkapa qismida joylashgan. Region relefining xilma-xilligi va tog`liklarning past-balandliklari va atmosfera tsirkulyatsiyasining turlicha ta`siriga olib keladi va xilma-xil landshaftlarni vujudga keltiradi. Sharqiy Afrikada materikning asosiy suvayirg`ichi joylashgan bwlib, materik yirik daryolarning asosiy qismi mana sha xududdan boshlanadi. Afrikaning ana shu hududida Efiopiya togligi, Somali platosi va Sharkiy Afrika tog`ligi yaqqol ajralib turadi. Efiopiya-Somali wlkasi: bu wlka g`arbda Oq Nil botig`i bilan chegaralanadi, shimoli- sharq, sharq, janubi-sharkiy qismlari esa Qizil dengiz, Adan qwltig`i va Hind okeani sohilidan wtadi. Wlkaning janubiy chegarasi Rudolf kwlining shimoliy va sharqiy qismlaridan wtadi. Efiopiya tog`ligi va Somali platosiga yog`inni asosan Hind okeanidagi mussonlar keltiradi. Wlkada yillik yogin mikdori 1000 mm dan ortiq. Tog`li rayonlar hisobga olinmaganda yillik harorat bir xil wrtacha +20 S dan tushmaydi. Maksimal harorat +40+50 S ga etadi. Efiopiya tog`ligidan chuqur vodiylar hosil qilgan serostona daryolar oqib wtadi. Bu toglikda qalin ekvatorial wrmonlar tarqalgan bwlib, bu wrmonlarda bananlar, palmalar, kauchukli liana wsimliklari keng tarqalgan. Wlkada hayvonlarning yirtqich turlari kwp miqdorni tashkil etadi. Sharqiy Afrika tog`li wlkasi: ekvatorning har ikkala tomonida joylashgan Afrika platformasining eng harakatchan, tektonik jihatdan, eng aktiv qismi hisoblanadi. Ulka g`arbda tog`lik Kogno botig`i bilan, sharqda Hind okeani sohili, janubda Zambezi daryosining quyi oqimi, shimolda esa Rudol`f kwlidan wtadi. Bu wlkaning katta qismi janubiy yarim sharda joylashgan. Iqlimining tarkib topishida ekvator yaqinida bwlganligadan tashqari nisbatan katga, rel`efning past-balandliga hamda Hind okeanining ta`siri sezilarli bwladi. Harorat balandlikka kwtarilgan sari pasayib boradi. Tog`lik hududlarda 2000 m. dan balandda kor yog`ishi va ZZOOm. balandlikda doimiy muzliklarning mavjudligi bilan ajraladi. Zambezi daryosi va Hind okeaniga kuyiladigan daryolar wlkaning baland toglaridan boshlanadi. Tog rel`efining xilma-xilligi iklimning wlkaga turlicha ta`sir etishi tuproq va wsimlik dunyosining xilma-xil bwlishiga olib keladi. Savanna va siyrak wrmonlar 1200m. balandlikda, sernam wrmonlar ZOOOm balandlikda wtloklar tarqalgan. Hayvonlardan fillar, maymunlar, jirafalar, karkidonlar, zebralar, antilopa va buyvollar keng tarqalgan. Daryo havzalarida timsoh va begimotlar uchraydi.
Zambezi daryolari havzalari orasida joylashgan hamda Atlantika va Hind okeanlari bilan wralib turgan janubiy qismi rel`efida yassi togliklarning kwpchiligi, iqlimning ancha qurukligi bilan ajralib turadi. Materik janubiy qismining deyarli xammasini Janubiy Afrika yassi tog`ligi tabiiy geografiya wlkasi egallagan. Janubi - g`arbdan unga Kapp wlkasi yondoshgan. Janubiy Afrika qirg`oqlari yaqinidagi katta Madagaskar oroli alohida tabiiy geografik wlkani tashkil etadi. Janubiy Afrika yassi tog`lari: Bu wlka regionning deyarli hammasini tashkil etadi. Wlka rel`efida sineklizalar va bu sineklizalarni wrab turuvchi surilmalar sistemasi mavjud. Wlka rel`efi wzining xilma-xilligi bilan ajralib turadi, Mana shu rel`ef sistsmasida turli foydali kazimalar tarqalgan. Ulk ani n g but un sh arki y ch ek kasi Hin d okeani tom oni dan esadi gan Mozambik iliq oqimi ta`sirida bwladi. Tog`larning sharqiy qismida yog`in mikdori kwp bwladi. Wlkaning eng qurgoqchil qismi g`arbiy sohildagi Nolib chwlidir. Atlantika okeana sohiliga Hind okeanidan keladigan nam havo massalari etib kelmaydi. Lekin Bengala sovuq oqimining ta`siri doimiy ravishda bwladi. Ulkaning katta qismida yog`inning kamligi oqar suvlar xususiyatlarida wz aksini topadi. Wlkaning eng yirik diryolari Oranjevaya va Limpapo hisoblanadi. Wlkaning yogin kwp tushadigan shimoliy va sharqiy chekkalarida tropik va subtropik wrmon wsimliklari asosiy wrin tutadi. Wrmonda akatsiya, palma va tikanli butalar uchraydi. Faunada materikda mavjud hayvonlarni uchratish mumkin. Ka p p to g `l i g i : M a yd o n i j i x at i d an Afri k an i n g en g k i ch i k wl k as i h i s o b l a n g a n b u x u d u d o k e a n s o h i l i d a y o z i k u r u k s u b t r o p i k w l k a d a joylashganligi, relefi past-balandligi bilan xarakterlanadi. Kapp tog`lari sistemasi Afrikaning janubi-g`arbiy va janubiy soxili bwylab bir-biriga parallel chwzilgan wrtacha baladlikdagi tizmadan iborat. Wlka iqlimi wrta dengiz tipli bwlib, yog`in mikdori turlicha. Iqlimda 750mm. dan ortiq yogin tushmaydi. Kapp tog`lari wsimlik dunyosida xilma -xillik seziladi. Bu erda
54
mayda bargli butazorlar, siyrak wrmonlar va murakkab gullilar keng tarkalgan. Madagaskar: bu orol Afrika kirg`oqlari yaqinidagi yirik materik orol bwlib, maydoni 590 mln. km 2 ni tashkil etadi. Orol materikdan mezozoy erasida ajralib chikqan. Shuning uchun orol strukturasi, rel`efi va iklim sharoiti materikning quyi qismlariga wxshashdir.
wy
wy wy
ÀÂÑÒÐÀËÈßÍÛ ÀÂÑÒÐÀËÈßÍÛ ÀÂÑÒÐÀËÈßÍÛ ÀÂÑÒÐÀËÈßÍÛ; ; ;
à à à ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÃÅÎÃÐÀÔÈÊ ÓÐÍÛ ÓÐÍÛ
ÓÐÍÛ ÓÐÍÛ,
, , , ÒÅÊÒÎÍÈÊ ÒÓÇÈËÈØÈ ÂÀ ÐÅËÅÔ ÒÅÊÒÎÍÈÊ ÒÓÇÈËÈØÈ ÂÀ ÐÅËÅÔ ÒÅÊÒÎÍÈÊ ÒÓÇÈËÈØÈ ÂÀ ÐÅËÅÔ ÒÅÊÒÎÍÈÊ ÒÓÇÈËÈØÈ ÂÀ ÐÅËÅÔ ÕÓÑÓÑÈßÒËÀÐÈ ÕÓÑÓÑÈßÒËÀÐÈ ÕÓÑÓÑÈßÒËÀÐÈ ÕÓÑÓÑÈßÒËÀÐÈ
Download 1 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling