O`zbekiston Respublikasi xalq ta`limi vazirligi Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
Shaxsda ijodkorlikni tekshirishning turli usullari
Download 485.95 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- QISMLARDAN RASM XOSIL QILISh.
- Mavzuni mustahkamlash uchun savollar.
- 8.1. Xorij va respublikamiz psixologlari tadqiqotlarida qobiliyatlar muammosi.
- 8.2. Qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari.
- 8.3. Xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish
- Shakllarni joylashtirish bo`yicha topshiriqlarni bajarish qarori.
- 9.1. Shaxs psixologiyasini o`rganuvchi so`rovnoma. Shaxs xarakterini o`rganuvchi so`rovnoma.
- AYZENK TESTI (bolalar varianti)
- Shkala Savol nomerlari «`Xa»` javoblari «`Yo`q»`javob-lari
- 9.2. Shaxsiy-motivatsion so`rovnoma. Shaxs qiziqishlari so`rovnomasi. Shaxs qadriyatlari so`rovnomasi.
- 10-ma`ruza Proektiv metodlar (2-soat)
|
7.3. Shaxsda ijodkorlikni tekshirishning turli usullari. Tadqiqot qarorida bolaning xarakatlari bayon etiladi: tartibsiz «`sinash va xato, qilish»` xarakteriga ega, maqsadga yo`naltirilgan va boshqalar. Bunday topshiriqlarni bajarish xususiyatlari, faqatgina fazoviy ko`rish xayoli, ko`rgazmali tafakkur xolati haqidagina emas, balki tafakkur tanqiydiligini shakllari darajasi haqida ham bilish imkonini beradi.
Metodika A.N.Bernshteyn (1911) tomonidan taklif etilgan bo`lib, tafakkur xususiyatlarini, rasmini, rasmning yaxltiligini taxlil qila olish, uning ba`zi qismlari ketma- ketligini o`rnata olish qobiliyatini o`rganishga mo`ljallangan. Tajriba uchun rasmlar to`plami (murakkabligi ortib boradigan 6 ta rasm) kerak bo`ladi: Birinchi 3 ta rasm 4 qismga bo`lingan bo`lishi kerak, qolganlari ko`proq qismlarga bo`linadi. Bunda birinchi va to`rtinchi rasm bir xil bo`lishi kerak, lekin ular har xil qilib kesilgan bo`ladi. Tadqiqotni bir necha marta takrorlash uchun rasmlarning turli variantlari bo`lishi kerak. Rasmlar namunalari ixtiyoriy ravishda tanlanishi mumkin, masalan, hayvonlarning, alohida predmetlarning rasmlari. Bolaga rasm qismlari tunkarilgan xolda tartibsiz, namunasiz ko`rsatiladi. Tadqiqotchi tadqiqot qarorida topshiriq, uning oxirgi natijasi qancha vaqt bajarilganligini yozib boradi. Sinaluvchining xarakatalarini taxlil qilishga, xarakatning maqsadga yo`naltirlgan rejasi mavjudligi va yuqligini aniqlashga u aqliy faoliyat jarayonida qanday tayanch belgilarga tanlangaligiga e`tiborni qaratish zarur. 3-5 yoshdagi sinaluvchilar uchun bunday topshiriqlarni bajarishda rasm namunasi ham ko`rsatilib turiladi. Bola qo`llanmani qanchalik yaxshi o`zlashtirilgani, ilgari idrok etilgan obrazni uning alohida qismlaridan qayta yarata olganini ta`qidlash muhim. Tadqiqot qarorida xarakatlari bayon etiladi: tartibsiz «`sinash va xato qilish»` xarakteriga ega, maqsadga yo`naltirilgan va boshqalar. Bunday topshiriqlarni bajarish xususiyatlari, fakatgina fazoviy ko`rish xayoli, ko`rgazmali tafakkur xolati haqidagina emas balki, tafakkur tanqidiyligining shakllanish darajasi haqida ham bilish imkonini beradi.
1.
Ijodkorlik deganimiz nima? 2.
Ijodkorlikni o`rganuvchi testlar. Shaxsda ijodkorlikni tekshirishning turli usullari.
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 37.
Burlachuk L.F., Morozov S.M. “Slovar`-spravochnik po psixodiagnostike” – SPb.: Piter Kom, 1999 god. -528 c. 38.
Gamezo M.V., Domashenko I.A. “Atlas po psixologii”. Inform.-metod. posobie k kursu “Psixologiya cheloveka”, “Pedagogicheskoe obщestvo”, - M.: 2001 god. -448 c. 39.
Djek Palmer, Linda Palmer. Evolyutsionnaya psixologiya. Sekretы povedeniya HOMO SAPIENS. - SPb.: Praym-eVROZNAK, 2003 god. -384 c. 40.
Drujinin V.N. Eksperimental`naya psixologiya.- 2-e izd., dop.- SPb.: Piter, 2001 god. -320 c. 41.
god. -512 c. 42.
Nishonova Z.T. va boshqalar Psixodiagnostika o`quv qo`llanma T.: TDPU 2008
21
Mavzu: Qobiliyatlarni diagnostika qilishda testlarni imkoniyatlari. (4-soat) Reja: 1. Xorij va respublikamiz psixologlari tadqiqotlarida qobiliyatlar muammosi. 2. Qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari. 3. Xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish
Xorij va respublikamiz psixologlari tadqiqotlarida qobiliyatlar muammosi, qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari, xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish. 8.1. Xorij va respublikamiz psixologlari tadqiqotlarida qobiliyatlar muammosi. Qobiliyatlar tog`risida tushinsha xaridor tovarlarni kozdan keshirayotib, bir matodan taytsorlangan bir xil tovarga har xil baho beradib, bir tikuvshini maqtaydi, ikkinshisiga etroz bildiradi. Shunin`dek, ularga bazi tavsiyalarni ham beradi, tashqi korinishi bejirim bolishi, shidamliligi oshishi togrisda mulohozalar yuritadi,yani ulardan biri xaridorni qoniqtiradi, ikkinshisi esa ijobiy baho olmaydi ham.Talabalar har xil turdagi tanlovlarda,olimpiyada va universiyadada ishtirok etadilar,ulardan bittasi muffaqiyatga erishadi, hatto g`oliblikni ham holga kiritadi. Bu psixologik hodisa yoki voqelikni taqlil qilib korish orqoligina talabanin` bilim darajasi,qobiliyat korsatkishi, muffaqiuat mexanizimi, malaka yoki konikmalar barqorarlik yuzasidan bir fikirga kelish mumkin. Qshobiliuatlar togrisida umimiy tushinshani vijudga keltirish ushun ularga aloqadar omillar,tarkiblar boyisha ayrim malumatlar keltirish maxsadga muafiqf a) qobiliyatlar shaxsnin` psixologik xususiyatlari ekanligif b) mazkur xususiyatlarga bilim konikma,malaka artirish bilan erishilishi mumkinliginif d)ushbu xususiyatlarnin` ozi bilim, konikma va malakalarga taalluqli emasligini aytish kifoya. Yoqaridagi voqealiklarnin` taqlilidan kelib shiqiladigan bolsa, tovarga berilgan baho, tanlovlardagi muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz degan jihatnin` ishtirok etishiga asoslanib, shaxslarnin` qobilatlari yozasidan qatiy qarorga kelish mumkin. Psixologik tadqiqotlarnin` korsatishisha,oliy talim
jaroyonida ozlashtirish korsatkishi bouysha
«`ortamiyona»` talaba keyinshalik borib ijobi tomonga ozgarishi, boshqa soqada yuksak natijalarga erishishi, hoto mutaxassisligiga yondash ixtisoslikda ozini korsatishi ham mumkin. Talim va ijtimoiy turmushda uquvsiz, «`yaroqsiz»` deb baholangan insonlar keyinshalik birdan- bir soqanin` yetakshi mutaxassisi sifatida elga tanilishi, yuoqari lovazimlarni egallash, tadbirkor shaxs sifatida kamol topishi hodisasi tajiribada kop ushiraydi. Shunin` ushun bilim, konikma va malakalarni egallash jarayonida qobiliyatlar namoyon bolsa-da, lekin ular faqat bilim, konikma, malakalarga bevosita talluqli emas, shu bois, ular bir-biri bilan ozaro munasabat va nuqtay nazardan taqlil qilinganda qabiliyatlar bilan bilimlar,qobiliuatlar bilan konikmalar mohiyat, mazmun, mano jiqatidan bir-biridan farqlanadi. Ushbu psixologik hodisa obrazli qilib aytilganda, bilim, konikma, malakalarni mashq qilish arqoli egallansa, qobiliyatlar shaxsnin` ruhiy olamidagi holi royobga shiqmagan imkoniyatlaridir. Masalan, oquvshinin` oqshga kirishi u mutaxasis sifatida kasibi kamalot ushun imkoniyati tarizida gavdalansa (unin` intilishi, obyektiv va subyektiv muhit salomatligi va boshqalar), shaxsnin` qobiliyatlari kasibiy bilim, konikma vamalakalarni egallash ushun imkoniyati sifatida namoyon boladi. Kasbiy bilim va konikmalar egallandimi yoki yoqmi, imkoniyat royobga shiqdimi yoki ushalmagan orzu sifatida qolib ketdimi-bularnin` barshasi kopgina omillar va sharoitlarga bog`liqdir. Masalan, atirof-muhitdagi odamlar (oila, maktab, mehnat jamosi azolari, jamotshilik) shaxsnin` u yoki bu bilim hamda konikmalarni egallashiga, oqish, organishga, ularni tashkil qilish, va mustakamlashga masuliyat his qilishi kabilar imkoniyatini roybga shiqarishnin`, uni voqelikka aylantirishnin` kafalotidir. Psixologiya metodologik asosnin` korsatishisha, qobiliatlar imkoniyatlar tizimidan tashkil topgan 22 bolib, u yoki bu faoliyatida zaruriy mahorat darajasi hisoblanadi. Rassomlikni egallashi ushun maxsus talim olishi, tabiatga ozgasha munasabati, idirok qilish xayoloi, boyoqlar, moslama asboblar va boshqalar muhayyo bolishi lozim. Tasviriy sanat qobiliyatlari takidlab otilgan vositalar hamda shart-sharoitlar bolamsa, korinishidayoq sona borishi mumkin. Ijtimoiy tarixiy taraqqiyot pallasida bunday hodisalar son-sonaqsiz bolib otganligi hesh kimga sir emas. 8.2. Qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari. Psixologiya fani bilim, ko`nikma va malakalarni qobuliyatlar bilan faoliyatning muhim jabhalari ekanligini rad etdi, ammo ularning birligini etirof qiladi . Shuning ushun qobuliyatlar faqat faolayatda ro`yabga shiqadi, lekin aynan shu qobiliyatlarsiz amalga oshirilishi amri mahol faoliyat ko`rinishlaridagina aks etadi, xolos. Agar shaxs rasm solishga hali o`rganmagan bo`lsa, mabodo u tasviriy faoliyatning malakalarini uddalay olmasa, uning tasviriy san`atga qobiliyati to`g`risida gap bulishi ham mumkin emas. Bularning barshasi bo`lg`usi rassomning ish uslubi, usullari, rang munasabatlarini qanshalik tez va oson o`zlashtirishida hamda borliqdagi go`zallikni idrok qilish, tasavvur etishida yuzaga keladi. O`quvshida kasbiy bilim, ko`nikma va malakalar tizimi, ularning barqarorligi, shakillangan shaxsiy ish uslublari mavjud emasligiga asoslanib, ularni jiddiy tekshirib, ko`rmasdan turib, shoshilinish tarzda unda qobiliyatlar yo`q degan xulosa shiqarish o`qituvshining qupol psixologik nuqsoni hisoblanadi. Bolalik davrida u yoki bu qobiliyatlarningsh atrofdagi odamlar tomonidan tan olinmaganligi, keyinshalik xuddi ana shu qobiliyatlari tufayli jahonda shon- shuhrat qozonishga musharraf bo`lgan juda ko`p allomalarning nomi ma`lum. Masalan, nisbiylik nazariyasi asosshisi Albert Eynshteyn, yangi geometriya yo`nalishi asosshisi Nikolay Lobashevskiy shular jumlasidandir. Qobiliyatlar bilim, konikma va malakalargina aks etmaydi , balki ularni egallash dinamikasi davomida namoyon bo`ladi. Faoliyat ushun zarur bulgan bilim va ko`nikmalarni o`zlashtirish jaroynida yuzaga shiqadigan farqlar qobiliyatlar to`g`risida mulohaza yuritish imkonini beradi. Demak, shaxs faoliyatining muvaffaqiyatli amalga oshirish sharti hisoblangan, bilim ko`nikma va malakalarni egallash dinamikasida yuzaga keladigan farqlarda namoyon bo`ladigan individual psixologik xususiyat qobiliyatlar deyiladi. 8.3. Xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish Bu metodika oligofrenopedagogika asoschilaridan biri E.Segen tomonidan ishlab chiqilgan bo`lib, bolaning shakllarni farqlash qobiliyatini aniqlashga, motorika xususiyatlarini o`rganishga qaratilgan (N.A.Shivarev,1970). Qattiq qog`oz yoki kardonga 1-rasmdagi figuralar chiziladi. Keyin ularni extiyotkorlik bilan qirqib olinadi. Xar bir variant bir - biridan murakkabligi bilan ajralib turadi. Q1 doskada 10 ta har xil butun figuralar bor: Q2 doskada 2ta figura bo`lib, ularning har biri ikki va uch qismdan iborat: Q3 doskada har bir ikki va uch qismdan iborat 4ta figura: Q4 doskada ikki qismdan iborat 5 (figura) shakl. Bolaga 10 soniya davomida doska ko`rsatiladi. Keyin doskadagi shakllar stol ustiga tushadigan qilib ag`dariladi. Eksperimentator ularni aralashtirib, har bir shaklni o`z joyiga qo`yishni boladan so`raydi. Tajriba boshida eksperimentator 2-3 namunani ko`rsatib berishi mumkin. Keyin bolaning topshiriqni qanday bajarayotganini diqqat bilan kuzatadi. Bunda bola «`sinash va xato qilish»` kabi xarakatlar qiladimi, shakllarni joyiga qo`yishda bola diqqat-e`tibor berib, kuzatishi kerak. Birinchi topshiriqni bajargandan so`ng, keyingi qiyinroq topshiriqqa o`tiladi. Sinaluvchining har bir topshiriqni bajarish vaqti, uning qilgan xarakatlari maxsus qarorga yozib boriladi. Sinaluvchi topshiriqlarni o`zi bajara olmasa, I daqiqadan so`ng unga yordamlashish mumkin.
DoskaQ Sinaluvchi xarakatlari Ko`rsatil gan yordam Topshiriqni bajarish vaqti 23 turi
Bu metodika juda sodda bo`lib, 3 yoshdan katta bolalarni tekshirishda foydalanish mumkin. Bolalar figuralarni o`yin deb qabul qilib,bu topshiriqlarni qiziqib o`ynaydilar.
1.
2.
Qobiliyatlarni o`zgarishi va test ko`rsatkichlari haqida. 3.
Xorij va respublikamiz psixologlari tomonidan maxsus qobiliyatlarni testlashtirish masalalari.
Tavsiya etiladigan adabiyotlar 43.
Burlachuk L.F., Morozov S.M. “Slovar`-spravochnik po psixodiagnostike” – SPb.: Piter Kom, 1999 god. -528 c. 44.
Gamezo M.V., Domashenko I.A. “Atlas po psixologii”. Inform.-metod. posobie k kursu “Psixologiya cheloveka”, “Pedagogicheskoe obщestvo”, - M.: 2001 god. -448 c. 45.
Djek Palmer, Linda Palmer. Evolyutsionnaya psixologiya. Sekretы povedeniya HOMO SAPIENS. - SPb.: Praym-eVROZNAK, 2003 god. -384 c. 46.
Drujinin V.N. Eksperimental`naya psixologiya.- 2-e izd., dop.- SPb.: Piter, 2001 god. -320 c. 47.
god. -512 c. 48.
Nishonova Z.T. va boshqalar Psixodiagnostika o`quv qo`llanma T.: TDPU 2008
Shaxs so`rovnomalari (4-soat) Reja: 1. Shaxs psixologiyasini o`rganuvchi so`rovnoma. Shaxs xarakterini o`rganuvchi so`rovnoma. 2. Shaxsiy-motivatsion so`rovnoma. Shaxs qiziqishlari so`rovnomasi. Shaxs qadriyatlari so`rovnomasi. Tayanch tushunchalar: Shaxs psixologiyasini o`rganuvchi so`rovnoma, shaxs xarakterini o`rganuvchi so`rovnoma, shaxsiy-motivatsion so`rovnoma, shaxs qiziqishlari so`rovnomasi, shaxs qadriyatlari so`rovnomasi, shaxs ustanovkalari so`rovnomasi, shaxsni psixosemantik metodlar yordamida diagnostika qilish, shaxs so`rovnomalarini qo`llanilishi va savollarni metodik qayta ishlash.
Shaxsni o`rganishda turli maxsus metodikalardan foydalanish bilan birga shaxsning qiziqishlariga, extiyojlariga, uning atrofidagi odamlar bilan munosabatiga va boshqalarga tegishli savonomalar ham keng qo`llaniladi. Savolnomalar yordamida tadqiqot o`tkazish eksperimental psixodiagnostik tekshiruv o`rnini bosmaydi, ularni to`ldiradi, chuqurlashtirishi mumkin. Bolalarni tekshirishda foydalanish o`z xususiyatlariga ega. Masalan: bola mustaqil ravishda savolnoma qog`ozini to`ldirishi mumkin emas, chunki savolni noto`g`ri tushunib, noto`g`ri javob berishlari mumkin. 24 Tadqiqotchi bolani savol bilan tanishtiradi, uning ma`nosini tushuntiradi, shundan so`ng javobni maxsus qog`ozga belgilab qo`yadi. AYZENK TESTI (bolalar varianti) Ayzenk testi orqali shaxsning individual-psixologik xususyatlarini, shuningdek uning asosiy shaxsiy xislatlari -ekstravertlik- introvertlik va turg`unlikni o`rganishga mo`ljallangan. Kattalarga mo`ljallangan ikki («`A»` va «`V»`) variantlari va bitta bolalar varianti mavjud. Savolnomaning kattalar uchun 45 savoldan iborat bo`lib, shundan 24 savol ekstavert va introvertlikni aniqlashga qaratilgan, yana 24 savol esa bolalarning neyrotizmik darajalarini aniqlashga qaratilgandir, shuningdek 9 tasi esa «`yolg`onchilik»` shkalasidan iborat bo`lib, sinaluvchining qay darajada haqqoniy javob berayotganligini aniqlash mumkin, «`kalit bilan mos tushgan javoblar 1 ball bilan baxolanadi. («`ha»` yoki «`yo`q»` javoblari). 12 balldan kam ko`rsatkich itrovertlikdan dalolat beradi. 1-balldan ortiq bo`lsa ekstrovertlik aniqlanadi. Neyrotizm (turg`unlik) shkalasi bo`yicha 1-baldan ortiq ko`rsatkich xissiy noturg`unlikni aks ettiradi. YOlg`onchilik shkalasi bo`yicha 4-5 ball tanqidiy ko`rsatkich bo`lib, sinaluvchining savollariga faqat «`yaxshi»` javob berishga moyilligidan dalolat beradi. Bu esa nevrotizm, ekstra va introversiya shkalalari bo`yicha ko`rsatkichlarning ishonchligiga ta`sir qiladi. Qoidaga ko`ra, sinaluvchi savollarga javob berayotganda, unda aks etgan xulq-atvor modelini yoki tasdiqlaydi yoki inkor etadi. Maxsus kalit-jadval yordamida ekstroversiya, introversiya, turg`unliklarini aks ettiruvchi xarakterli xususiyatlar aniqlanadi.
Savol nomerlari «`Xa»` javoblari «`Yo`q»`javob-lari Ekstra-intro- versiya 1 3 9 13 14 17 19 22 25 27 30 5 38 41 43 46 49 53 57 6 33 51 55 59 Turg`unlik 2 5 7 10 13 15 18 21 23 26 29 31 34 37 39 42 45 47 50 52 54 56 58 60
Sami-miy emaslikka moyil-lik (yolg`onchi- likka)
8 16 24 28 44 4 12 20 32 36 40 48
Tipik-ekstrovert boshqa odamlarga tez kirishib ketadigan inson, boshqa odamlar bilan muloqot qilishga, yangi ta`surotlarga doimo intiluvchan odam. Ulfatlarni yoqtiradi, ko`p do`stlari va tanishlari bo`lishini xoxlaydi, beparvo, umid, ishonch bilan to`lgan, kulishni yoktiradigan odam. Tajavuzkor, serjaxl, ta`sirchan inson bo`lib, ko`pincha nazorat qila olmaydi, tanishuvchi odatda yaqinlashish uchun birinchi so`z boshlaydi va shug`ullanishni yoqtirmaydi. 9.2. Shaxsiy-motivatsion so`rovnoma. Shaxs qiziqishlari so`rovnomasi. Shaxs qadriyatlari so`rovnomasi. Tipik-introvert- qiyinchilik bilan muloqotga kirishuvchi, uyatchan og`ir, o`z ichki dunyosiga ko`milgan, o`z-o`zini kuzatadigan inson. U o`z xarakatlarini oldindan rejalashtirib oladi, kutilmagan istaklarga ishonmaydi. U qo`zg`alishni, tartibni yoktiradi, xayotda jiddiy, xis- tuyg`ularini qattiq nazorat ostiga olgan, kamdan-kam jaxli chiqadi, qizishib ketmaydi, muloqotdagi va janjallardagi kelishmochiliklarini jim turib to`xtatishga intiladi. U diqqatni kuchli bir joyga to`playdigan va kam xarakat talab qiladigan faoliyat turlarini yoqtiradi. Tipik ekstrovert va introvertlar qolgan boshqa ko`pchilik odamlar joylashadigan kutblar xisoblanadi.
25 Ayzenk savolnomasi bo`yicha tipik nevrotik qisman Freyd g`oyalari asosida ishlangan bo`lib, onglilik va ongsizlik o`rtasida yorqin nizolarni xarakterlaydi, shuning uchun ham salbiy xis-tuyg`ularini yomon boshqaradi. Xissiy noturg`unlik odatda insonning gap ko`tara olmasligi bilan qo`llab-quvvatlashga doimiy muxtojdir. Uning kayfiyati o`zgaruvchan, u ko`pincha bunga jiddiy asos bo`lmasada o`zini baxtsiz, nimadandir boshqalardan yomon xis qiladi. U orzu qilishni, har narsadan shubxa qilishni yoqtiradi, jizzaki bo`lib turadi. Nevrotik odatda boshidan kechirgan ko`ngilsizlikni uzoq vaqt eslab yuradi, muvaffaqiyatsizlikdan qo`rqadi. Unga qaror qabul qilish ham qiyin. Nevrotik uchun tashqi psixik funktsiyalarni to`liq saqlash xos. Xissiy turg`un inson o`z xissiy xolatini boshqara oladi, odamlar bilan bir xil muloqatga kirishadi, uni muvozanatdan chiqarish qiyin. U boshqalar tomonidan doimiy qo`llab quvatlashga muxtoj emas, jizzaki emas. Yolg`onchilik shkalasi bo`yicha samimiy emaslik –bu yolg`onchilik emas, bu o`ziga xos davogarlik bo`lib, o`z ijobiy xislatlarini ortiqcha baxolash, o`zini yaxshi ko`rsatishga intilishdir. Ko`pincha anglamasdan sodir bo`ladi.
1. Shaxs psixologiyasini o`rganuvchi so`rovnomalarni atang? 2. Shaxs xarakterini o`rganuvchi so`rovnomalar qanday bo`ladi? 3. Shaxsiy-motivatsion so`rovnomalardan qandaylarini bilasiz? 4. Shaxs qiziqishlari so`rovnomalari haqida.
49.
Burlachuk L.F., Morozov S.M. “Slovar`-spravochnik po psixodiagnostike” – SPb.: Piter Kom, 1999 god. -528 c. 50.
Gamezo M.V., Domashenko I.A. “Atlas po psixologii”. Inform.-metod. posobie k kursu “Psixologiya cheloveka”, “Pedagogicheskoe obщestvo”, - M.: 2001 god. -448 c. 51.
Djek Palmer, Linda Palmer. Evolyutsionnaya psixologiya. Sekretы povedeniya HOMO SAPIENS. - SPb.: Praym-eVROZNAK, 2003 god. -384 c. 52.
Drujinin V.N. Eksperimental`naya psixologiya.- 2-e izd., dop.- SPb.: Piter, 2001 god. -320 c. 53.
god. -512 c. 54.
Nishonova Z.T. va boshqalar Psixodiagnostika o`quv qo`llanma T.: TDPU 2008
Proektiv metodlar (2-soat) Download 485.95 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|